Classical

                       

                    Melancholy Man -The moody Blues (1970)

Αργά

Αχ! Σπούδασα Φιλοσοφία και Νομική και Γιατρική
κι’ αλί μου και Θεολογία με κόπο και μ’ επιμονή.
Και νά με εδώ με τόσα φώτα,
εγώ, μωρός όσο και πρώτα.
Ναι, πιότερα ξέρω παρά όλοι μαζί
γιατροί, δικηγόροι, παπάδες, χαζοί.
Έτσι όμως κι’ η χαρά μού είναι φευγάτη,
δεν το φαντάζομαι πως ξέρω κάτι
καλό στον κόσμο να το διδάξω,
να τον φωτίσω, να τον αλλάξω.
Γι’ αυτό έχω στην μαγεία παραδοθεί
ό τι δεν ξέρω να γνωρίσω, τί
βαθειά τον κόσμο συγκρατεί,
κάθε αφορμή και σπόρο ν΄αντικρύσω
και κούφια λόγια πια να μην πουλήσω.

Φάουστ-Γκαιτε

Για τους φίλους

Το να έχει κανείς έναν κοντινό του άνθρωπο, που να συνδυάζει αντίθετες απόψεις με μια βαθιά, σταθερή φιλία, μπορεί να ευνοήσει θαυμαστά την εξέλιξή του. Διότι όσο είμαστε (όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές απέναντι στους γονείς και σε άλλους, μεγαλύτερους στην ηλικία ανθρώπους) υποχρεωμένοι να θεωρούμε το Άλλο οπωσδήποτε λάθος, κακό, εχθρικό αντί απλώς «Άλλο», δεν καταφέρνουμε να αποκτήσουμε μια χαλαρή και δίκαιη σχέση με τον κόσμο, όπου βεβαίως πρέπει να υπάρχει χώρος για το καθετί, για τη θέση και την αντίθεση, για εμένα και γι’ αυτόν που είναι εντελώς διαφορετικός από μένα. Μόνο δε υπό την προϋπόθεση και την αποδοχή ενός τέτοιου κόσμου, που θα συμπεριλαμβάνει τους πάντες και τα πάντα, μπορεί κανείς να διαμορφώσει και τον δικό του εσωτερικό κόσμο, με τις εσωτερικές αντιθέσεις και αντιφάσεις του, ανοιχτό και ευρύχωρο και ευάερο.

ΡΑΪΝΕΡ ΜΑΡΙΑ ΡΙΛΚΕ «Η ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΡΙΛΚΕ»

                                         
                 

Woodstock 1969- With a Little Help-JOE COCKER

                  

Μια φωνή και ένα πιάνο

                                          

                         

Λόγος Υπερασπιστικός της Μεταπολίτευσης

Εισαγωγή από anestios: Πολύ λόγος γίνεται μετά κρίσιν για τη μεταπολίτευση που "μας έφερε στην καταστροφή" και άλλα συναφή (Να μην αναφερθώ καλύτερα στο βλακώδες "η χούντα δεν τελείωσε το '73").  Ο "αγώνας ενάντια στη λήθη" καλό είναι να μην αναστέλλεται κατά το δοκούν και κατά πώς βολεύει. Και αν κάποιοι απλώς ψάχνουν κάποιον ή κάποια κατάσταση να καταραστούν για τα τωρινά τους δεινά, πάει και έρχεται.Αλλά όταν η ισοπεδωτική εκθεμελίωση της μεταπολιτευτικής περιόδου χρησιμοποιείται για να αρνηθούμε το πνεύμα της Μεταπολίτευσης ,όχι για να πάμε πιο κάτω αλλά πιο πίσω τότε μιλάμε για αλλο ζήτημα  και μια τέτοια ισοπέδωση δεν πρέπει να μένει αναπάντητη.
Πολλές φορές ,ειδικά μετά τα μέσα της δεκαετίας του '80, ακούγαμε για το τέλος της μεταπολίτευσης, αλλά με μια διάθεση προωθητική, που θα κρατούσε τις κατακτήσεις της και θα υπερέβαινε τις όχι λίγες παθογένειες τις, αλλά κυρίως τα στοιχεία της εκείνα που ήταν εντελώς αναντίστοιχα με τη νέα εποχή του όλο και πιο παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού που ανέτειλε τα χρόνια εκείνα για να κορυφωθεί στη δεκαετία του '90.
Η συζήτηση σήμερα δεν αφορά το ίδιο θέμα, παρότι έχει την ίδια επικεφαλίδα.Τίθεται από τη μεριά-φανερά ή συγκεκαλυμμένα- των αρνητών των κατακτήσεων της Μεταπολίτευσης και μάλιστα εκείνων που επιθυμούν όχι απλά να διασώσουν τα πιο άρρωστα στοιχεία της , αλλά και ξεκάθαρα μια οπισθοδρόμηση ακόμη πιο πίσω
Το άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου που αναδημοσιεύω από τα ΝΕΑ, έρχεται ακριβώς να τοποθετηθεί σε αυτό το ζήτημα. Προσυπογράφω το πνεύμα του άρθρου αυτού, σαν μια αρχή συζήτησης.Θεωρώ ότι είναι ανάγκη μια τέτοια ζύμωση να πάει παραπέρα , να δει και άλλες πλευρές της επιχειρούμενης ισοπεδωτικής αποδόμησης της περιόδου πέραν της έννοιας της ρεβάνς που θέτει ο Κ.Π, να βαθύνει την κριτική, να πεί  ωμές αλήθειες, αλλά να μην αποστεί ούτε βήμα από εκείνες τις πλευρές που αποτελούν θεμέλιο για κάθε παραπέρα εξέλιξη.Μην πετάξουμε και το μωρό μαζί με τα νερά.

Ρεβάνς από τη Μεταπολίτευση

 Το 2014 κλείνουν 40 χρόνια από την πτώση της δικτατορίας. Στο διάστημα αυτό συχνά πυκνά διαπιστωνόταν το τέλος της Μεταπολίτευσης. Σήμερα όμως ο λόγος περί τέλους της Μεταπολίτευσης δεν είναι απλώς διαπιστωτικός. Είναι κυρίως λόγος πανηγυρικός, φιλοδοξεί να γίνει τελεστικός και συχνά υπονοεί κάποια ρεβάνς.
Επιχαίρει ο κ. Βορίδης επειδή «οι ψευδοαξίες της γενιάς του Πολυτεχνείου ενταφιάστηκαν». Απειλεί ο κ. Δένδιας: «Ήρθε η ώρα η χώρα να κλείσει τους λογαριασμούς που μένουν ανοιχτοί από το 1974-1975». Και πιο προωθημένος ο κ. Χρυσοχοϊδης: «ένα κυρίαρχο -αν και αδιαμόρφωτο ακόμη- ρεύμα ζητάει ακριβώς αυτό, Λευτεριά από τη Μεταπολίτευση». Και εάν η πολιτική διαδρομή του κ. Βορίδη εξηγεί τη σπουδή της ρεβάνς, προκαλούν εντύπωση οι υπόλοιπες οιμωγές και κατάρες για τον κύκλο που άνοιξε το 1974. Να λοιπόν το ζήτημα: η συλλήβδην απαξίωση της Μεταπολίτευσης με πρόσχημα υπαρκτές πολιτικές και κοινωνικές στρεβλώσεις. Στρεβλώσεις που δε δικαιολογούν πάντως την εκδικητική μανία των –όψιμων επί το πλείστον- επικριτών τους.
Το πολιτικό σκηνικό της Μεταπολίτευσης είχε δυο πυλώνες: αφενός την ανασύσταση και κυριαρχία μιας νέας εκδοχής του προδικτατορικού δικομματισμού από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 ως το 2012, αφετέρου τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και την ανεμπόδιστη συμμετοχή της Αριστεράς στο πολιτικό παίγνιο. Σήμερα, ο πρώτος πυλώνας, ο κυβερνητικός, κατηγορεί τον δεύτερο. «Εσείς επιβάλατε το πνεύμα της Μεταπολίτευσης και δεν μπορούσαμε να κυβερνήσουμε». Και η απάντηση: «εμείς ήμασταν επιβάτες, εσείς ρίξατε το καράβι στα βράχια». Στη μάχη αυτή, γύρω από το σώμα και το πνεύμα της Μεταπολίτευσης, όπλα είναι οι λέξεις: συντεχνίες, λαϊκισμός, προνόμια, πελατειακό κράτος, διαφθορά.
Ποιο είναι όμως αυτό το «πνεύμα» που φταίει για όλα; Σε τι αντιδιαστέλλεται; Οι πολέμιοί του κάνουν πως λησμονούν το προηγούμενο στάδιο, το «πνεύμα της δικτατορίας». Η συγκυρία της πτώχευσης ωθεί το μεταπολιτευτικό οικοδόμημα και την καθημαγμένη κοινωνία στη θέση της αυτομαστίγωσης και της αυτοενοχοποίησης, αλλά δεν αναιρεί τις πρωτοφανείς δημοκρατικές εγγυήσεις αυτής της περιόδου.
Εκεί ακριβώς παρεμβαίνει ο «αντιμεταπολιτευτικός» λόγος με ένα νοητικό σχήμα που συνδυάζει την «ελληνική ιδιαιτερότητα» με την «υπερβολική δημοκρατία». Αυτό το σχήμα γίνεται το όχημα της αποδόμησης των συνταγματικών εγγυήσεων. Μας λένε δηλαδή: «σας δώσαμε δημοκρατία και ευημερία αλλά το παραξηλώσατε. Ώρα να τελειώνουμε και με τα δυο». Πιο συγκεκριμένα: όσοι κραδαίνοντας το χαρτί της επιστράτευσης επιτίθενται στις «συντεχνιακές πρακτικές που αδιαφορούν για το δημόσιο συμφέρον» χρησιμοποιούν ωμά και καταχρηστικά τον όρο «συντεχνίες» ως όπλο κατά του μεταπολιτευτικού θεσμικού πλέγματος και του εργατικού δικαίου. Ακούω τον αντίλογο: δηλαδή δεν επιβιώνει συντεχνιακή λογική σε μείζονα τμήματα του ελληνικού συνδικαλισμού (και όχι μόνο); Φυσικά και υπάρχει συντεχνιακή λογική. Όπως ακριβώς κρύβονται αθέμιτα κεκτημένα των λίγων πίσω από τον μανδύα δικαιωμάτων των πολλών. Όμως, όταν καταγγέλλονται συλλήβδην τα κεκτημένα και τα προνόμια της Μεταπολίτευσης, στόχος είναι η αποδιάρθρωση των βασικών δικαιωμάτων.
Σήμερα λοιδορείται η Μεταπολίτευση των δικαιωμάτων και των δημοκρατικών διεκδικήσεων στο όνομα της καταπολέμησης των προνομίων και των συντεχνιών. Επιχειρείται να παρουσιαστούν ως προνομιούχοι νοσταλγοί ενός αποτυχημένου χτες, όχι το πολιτικό προσωπικό που το έχτισε, αλλά όσοι τολμούν να διανοηθούν μια κινητοποίηση ή απεργία για τα στοιχειώδη. Σε αυτόν τον πόλεμο των λέξεων οι απώλειες γίνονται ενυποθηκεύσεις του μέλλοντος. Σε αυτόν τον αγώνα κατά του «πνεύματος της Μεταπολίτευσης» βασίζεται η οικοδόμηση ενός οιονεί καθεστώτος εξαίρεσης, που ήδη δοκιμάστηκε πειραματικά με την προληπτική απαγόρευση απεργίας. Ας όψονται βέβαια ο διάχυτος κοινωνικός αυτοματισμός και η τύφλωση των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Τα κατέδειξε περίτρανα και τα δυο η περιπέτεια της ΟΛΜΕ.
Κάθε μεταπολίτευση είναι μια στιγμιαία μετάβαση από το προηγούμενο καθεστώς σε ένα νέο. Είναι όμως και μια πολιτική διεργασία εγγενώς ατελής, διαρκώς ανοιχτή και επιτελούμενη, αφού εξ ορισμού δεν νοείται τετελεσμένος αγώνας για πολιτική δημοκρατία. Ο Νορμπέρτο Μπόμπιο μιλούσε για την αξία της δημοκρατίας, ακόμα και της πιο ξεχαρβαλωμένης, όπως η δική μας. Όσοι σήμερα μιλάνε μόνο για το ξεχαρβάλωμα και όχι για τη δημοκρατία, όσοι εφορμούν με το σύνθημα «να τελειώνουμε με τη Μεταπολίτευση» κλείνουν το μάτι στους ηττημένους της Μεταπολίτευσης του 1974. Έτσι εξηγείται μάλλον και η επιδίωξη της ρεβάνς.

ΝΕΑ ,Κωστής Παπαϊωάννου

 Υ.Γ (από anestios). Προφανώς η πιο άθλια πλευρά της ισοπεδωτικής αυτής προσέγγισης είναι τα περί της "Γενιάς του Πολυτεχνείου, που μας κατέστρεψε".Πρόκειται περί προφανούς στρεψοδικίας , δεδομένου  κατ αρχήν ότι τέτοια "Γενιά" δεν υπήρξε, ακόμα και όταν κάποιοι την "έστηναν" εκ των υστέρων για να την αξιοποιήσουν.'Ενα γεγονός σαν το Πολυτεχνείο, μπορεί να έχει μια ιστορική διάσταση (ακόμα και την "θρυλική" και βιωματική  θα λέγαμε για τους συμμετέχοντες) που κανείς μπορεί ιστορικά να αξιολογήσει.Αλλά δεν άφησε πολιτικά  και κοινωνικά στοιχεία τέτοια και σε τέτοια έκταση που να σχηματίζει γενιά (καμία σχέση ας πούμε , για αντιπαραβολή με την γενιά  του Μάη του '68). Η αποδιδόμενη ευθύνη σε αυτή την επί τούτου "φτιαχτή γενιά" , μάλλον σχετίζεται με την συμπλεγματική και ενοχική αντιμετώπιση πολύ κόσμου σε σχέση με την δική του πλειοψηφικά  επιεικώς παθητική στάση έναντι της χούντας, σε σχέση με λίγες χιλιάδες αγωνιστές εναντίον της.Τώρα ήρθε η στιγμή να αντικατασταστήσουν πολλοί τον αγοραίο δοξαστικό λόγο, με τον επίσης αγοραίο- στα όρια της χυδαιότητας-καταγγελτικό λόγο.
Και προς αποφυγή παρανοήσεων, όχι δεν ανήκω στην "γενιά" αυτή, άρα δεν έχω προσωπικά κίνητρα αυτοδικαίωσης.

Αργοπεθαίνουμε;

Προσπαθούν πολλοί να μας πείσουν τεχνηέντως ή και εξώφθαλμα, ότι σε περιόδους κρίσης τα σημαντικά για τον άνθρωπο αλλάζουν και οι καθημερινές ανάγκες είναι όχι μόνο δεσπόζουσες (που είναι) αλλά και στερητικές κάθε άλλης επιδίωξης. Θυμίζω ότι είναι οι ίδιοι εκείνοι που σε καλούς καιρούς λένε ότι τώρα δεν είναι καιρός για άλλες επιδιώξεις, τώρα απολαμβάνουμε τη ζωή...Τρομάρα τους..
Οι ίδιοι είναι και στη μια και στην άλλη περίπτωση. Που μας ωθούν στη στέρηση από  την δημιουργικότητα, την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη και εξέλιξη στο διανοητικό, συναισθηματικό, αισθητικό, φαντασιακό και γνωσιακό πεδίο.Που και σε καλούς και χαλεπούς καιρούς, χειραγωγούν ανθρώπους ατομικά και κοινωνίες ολόκληρες, βασιζόμενοι στα πιο ταπεινά μας ένστικτα και υποσυνείδητες ενσταλάξεις που κρύβουμε μέσα μας. Την απληστία, την ενοχή, την επαπειλούμενη τιμωρία, το "καλό" και το "κακό", την αναβολή της ζωής σε μια άλλη.

'Ενας ποιητής από τα παλιά, που έζησε μόνο σε χαλεπούς καιρούς, τους δίνει μια απάντηση. Τι κοστίζουν όλα αυτά; Δεν θα αργοπεθαίνουμε ...

Αργοπεθαίνει
όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας,
επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές,
όποιος δεν αλλάζει το βήμα του,
όποιος δεν ρισκάρει να αλλάξει χρώμα στα ρούχα του,
όποιος δεν μιλάει σε όποιον δεν γνωρίζει.

Αργοπεθαίνει
όποιος έχει την τηλεόραση για μέντορα του

Αργοπεθαίνει
όποιος αποφεύγει ένα πάθος,
όποιος προτιμά το μαύρο αντί του άσπρου
και τα διαλυτικά σημεία στο “ι” αντί τη δίνη της συγκίνησης
αυτήν ακριβώς που δίνει την λάμψη στα μάτια,
που μετατρέπει ένα χασμουρητό σε χαμόγελο,
που κάνει την καρδιά να κτυπά στα λάθη και στα συναισθήματα.

Αργοπεθαίνει
όποιος δεν "αναποδογυρίζει το τραπέζι" όταν δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του,
όποιος δεν ρισκάρει τη σιγουριά του, για την αβεβαιότητα του να τρέξεις πίσω από ένα όνειρο,
όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του, έστω για μια φορά στη ζωή του, να ξεγλιστρήσει απ' τις πάνσοφες συμβουλές.

Αργοπεθαίνει
όποιος δεν ταξιδεύει,
όποιος δεν διαβάζει,
όποιος δεν ακούει μουσική,
όποιος δεν βρίσκει το μεγαλείο μέσα του

Αργοπεθαίνει
όποιος καταστρέφει τον έρωτά του,
όποιος δεν αφήνει να τον βοηθήσουν,
όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη κακή του τύχη
ή για τη βροχή την ασταμάτητη

Αργοπεθαίνει
όποιος εγκαταλείπει την ιδέα του πριν καν την αρχίσει,
όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει
ή δεν απαντά όταν τον ρωτάν για όσα ξέρει

Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις,
όταν θυμόμαστε πάντα πως για να 'σαι ζωντανός
χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη
από το απλό αυτό δεδομένο της αναπνοής.

Μονάχα με μια φλογερή υπομονή 
θα κατακτήσουμε την θαυμάσια ευτυχία.

Πάμπλο Νερούντα -Αργοπεθαίνει (Muere lentamente)

 

Όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει στο αλάτι

Αφού εξαντλήθηκε το ματαιόδοξο αλλά και αντιπολιτικό δίλημμα «μνημόνιο-αντιμνημόνιο» πάνω στο οποίο συγκροτήθηκε, αναδιατάχθηκε αλλά και υπέστη μια ιστορική ήττα το σύνολο του πολιτικού συστήματος, τώρα ήρθε η ώρα να ανασυγκροτηθεί. Μη νομίζετε ότι μιλάμε για κάποια σοβαρή «ανασυγκρότηση», μπα που τέτοια τύχη. Το νέο μέτωπο πάνω στο οποίο ασκούνται πολιτικές  δήθεν «αντιμετώπισης» ,επί της ουσίας όμως υποκειμενικής ανασυγκρότησης του  εκάστοτε πολιτικού χώρου (με την εξαίρεση του Κ.Κ.Ε ,που φρονίμως ποιεί και απέχει από αυτό)είναι η Χρυσή Αυγή και η άνοδος του  αντιδραστικού ποπουλισμού με την απεχθέστερη μορφή του,  αυτή του νεοναζιστικού φαινομένου.

Αφού επέτρεψε την εκκόλαψη και ωρίμανση του φιδιού, τώρα το πολιτικό σύστημα κυνηγά την ουρά του (και του φιδιού και την δική του).Δυστυχώς ο δημόσιος -προφορικός τε και γραπτός- διάλογος για το θέμα, είναι  ο λόγος της Χ.Α από την ανάποδη.Αφορισμοί, κραυγές, αντιναζιστικές κορώνες του μεσοπολέμου, στομφώδεις –τόσο που τελικά καταντούν γελοίες- καταδίκες.Δηλαδή το τίποτε.Και ακόμα χειρότερα αναπαραγωγή ενός λόγου που κάνει τελικά τον λόγο του αντίπαλου «ελκυστικό»   σε τμήματα του αγανακτισμένου και κατάφορτου από θυμό ακροατηρίου.Και εκκλήσεις, μπόλικες εκκλήσεις,αλλά και αμπελοφιλοσοφίες του στυλ «εμείς τους στείλαμε στη Βουλή», «έτσι συμβαίνει στις κρίσεις», «αμα έρθει το τέλος της κρίσης θα καθαρίσουνε, άρα θέλουμε μια άλλη πολιτική που θα....».Λες και είναι φυσική νομοτέλεια και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε να περάσει η κρίση, να εξαφανιστεί η Χ.Α. Αν είναι έτσι αδέλφια, τότε τι σκοτώνεστε ποιος είναι ο καλύτερος στην αντιμετώπισή της;

Τα πράγματα όμως παρακάτω σοβαρεύουν και άλλο. Εκτός από τις παρλαπίπες πολλοί μπαίνουν και στον πειρασμό να κάνουν και πολιτικούς σχεδιασμούς για την πάρτη τους παίζοντας με  την φωτιά.

Ελπίζω να μην είναι ακριβή τα αναγραφόμενα, ότι ο Σαμαράς αναζητά τρόπο (είτε μέσω Καρατζαφέρη ή άλλον) να διεκδικήσει τμήμα του ακροατηρίου της Χ.Α. –όχι πείθοντάς το και εντάσσοντάς το σε μια πολιτική ανάκαμψης-  αλλά με μια πιο light εκδοχή της ίδιας της Χ.Α. σε ένα δεξιό μέτωπο όλων.Αν όντως συμβαίνει κάτι τέτοιο, αναρωτιέμαι δεν υπάρχουν δυο άνθρωποι με μυαλό να του πουν ότι η Χ.Α δεν είναι  ΛΑΟΣ, δεν είναι ΑΝΕΛ, είναι άλλο πράγμα; Επίσης κυκλοφορούν αυταπάτες ότι αφού γίνει αποδεκτή στο δημοκρατικό παιχνίδι θα μετασχηματιστεί σε ένα πιο μετριοπαθές ακροδεξιό κόμμα και επικαλούνται το παράδειγμα του Εθνικού Μετώπου του Λεπέν. Καμία σχέση, η Χ.Α.  δεν είναι ΕΠΕΝ (για όσους τη θυμούνται πριν την ενσωματώσει ο Καραμανλής) .’Οχι μόνο θα φάνε τα μούτρα τους –αυτό ποσώς με απασχολεί- αλλά θα κινδυνεύσουν να γίνουν Χίντεμπουργκ.Ας ρωτήσει κανέναν άνθρωπο που να ξέρει, έστω και τον Δένδια.

Από την άλλη, ο Βενιζέλος προσπαθεί μέσα στην απόγνωση του καταρρέοντος κόμματός του, να διασωθεί τιθέμενος αυτοβούλως στην ηγεσία του αντιναζιστικού-δημοκρατικού στρατοπέδου.Με στομφώδεις εκκλήσεις και προτάσεις ως  μέθοδο.Νόμος που να κοπανάει στο κεφάλι την Χ.Α, να φυλακίζει, να εκπίπτει βουλευτές από το αξίωμά τους και πάει λέγοντας.Από κοντά και η ΔΗΜΑΡ με τον νομικό ακτιβισμό (αν όχι κρετινισμό) του Ρουπακιώτη. Λες και οι νόμοι έλειψαν για την αντιμετώπισή της.Άντε και την θέσατε εκτός νόμου ρε παιδιά.Τι έγινε δηλαδή;Σβήσαμε την πραγματικότητα; Άντε και σε ένα νόμο κατά της φτώχειας, κατά της ανέχειας , κατά της αδικίας και η Ελλάδα θα γίνει παράδεισος!Μην ξεχάσω , και ένα νόμο που να εντέλει την ανάπτυξη να έρθει πάραυτα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πάλι έχει άλλον καημό. Να φανεί ως ο πιο αντιφασίστας από όλους, αλλά όχι σε κοινό μέτωπο γιατί αυτοί είναι μνημονιακοί και θα τον λερώσουν.Κάποιες δυνάμεις στο εσωτερικό του δε, φλερτάρουν και με την ιδέα ότι το αντιναζιστικό, μπορεί να γίνει και εστία συσπείρωσης περί το υποκείμενό  τους. Έτσι την πάτησε και με την κατά τα φαινόμενα προσυνενοημένη με τους άλλους στάση Δραγασάκη στο πρόσφατο επεισόδιο στην Βουλή, ότι να ο αριστερός πρόεδρος δεν χαρίζει κάστανα και μετά ψάχνανε τον ...Πάντζα. Δια το θεαθήναι όλα αυτά βέβαια, αλλά καμιά φορά στραβώνει και σου έρχεται μπούμερανγκ.

Βάση για μια στάση απέναντι στην Χ.Α. πρέπει να είναι η έγκαιρη κατανόηση ότι η Χ.Α. δεν είναι  δυνατόν να υπολογίζεται  ούτε ως  σανίδα σωτηρίας του παρόντος και θνήσκοντος πολιτικού συστήματος, ούτε ως εμβρυουλκός ενός καινούργιου. Πολιτικό σύστημα αποδεκτό για αυτήν είναι μόνο ο ίδιος ο εαυτός της.Κανείς  άλλος.

Και με τέτοια εξαμβλώματα  δεν παίζουνε παιχνίδια. Ούτε συνεννόησης , ούτε παίγνια επί χάρτου για  χρήση τους ως μπαμπούλες ή ως αφορμές για  ηρωοποίηση.

Αλλιώς... παραπέμπω στον τίτλο αυτής της ανάρτησης

Ελεγεία

                                    

"Με τούτο γέμισε όσο παίρνει την καρδιά σου,
κι όταν εισ' όλη ευτυχισμένη στο αίσθημα σου,
πες το όπως θέλεις τότε,
πες το ευτυχία, καρδιά, έρωτα, θεό!
Όνομα εγώ γι αυτό δεν έχω!
Αίσθημα ειν' όλα
το όνομα ήχος είναι και καπνός,
που θολώνει του ουρανού το φως ."

(Γκαίτε- Φάουστ)

Γιατί γράφω;

  Ας δώσουμε τον λόγο στον Ορχάν Παμούκ
 «Το ερώτημα που θέτουν σ' εμάς τους συγγραφείς πιο συχνά απ' όλα, το αγαπημένο ερώτημα, είπε ο Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ στην ομιλία του με την ευκαιρία της απονομής του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας για το 2006, είναι: «Γιατί γράφετε;».

Γράφω γιατί έχω μια έμφυτη ανάγκη να γράψω.

Γράφω γιατί δεν μπορώ να κάνω μια φυσιολογική δουλειά όπως κάνουν άλλοι άνθρωποι.

Γράφω γιατί θέλω να διαβάζω βιβλία σαν αυτά που γράφω.

Γράφω γιατί είμαι θυμωμένος με τους πάντες.

Γράφω γιατί μ' αρέσει να κάθομαι σε ένα δωμάτιο όλη την ημέρα γράφοντας.

Γράφω γιατί μπορώ να γευτώ την πραγματική ζωή μόνον αλλάζοντάς την.

Γράφω γιατί θέλω οι άλλοι, όλος ο κόσμος, να ξέρουν τι είδους ζωή ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε στην Ιστανμπούλ, στην Τουρκία.

Γράφω γιατί αγαπώ τη μυρωδιά του χαρτιού, του κοντυλοφόρου και του μελανιού.

Γράφω γιατί πιστεύω στη λογοτεχνία, στην τέχνη του μυθιστορήματος, περισσότερο απ' όσο πιστεύω σε οτιδήποτε άλλο.

Γράφω από συνήθεια, με πάθος.

Γράφω γιατί φοβάμαι μη με ξεχάσουν.

Γράφω γιατί μ' αρέσει η δόξα και το ενδιαφέρον που φέρνει το γράψιμο.

Γράφω για να είμαι μόνος. Ίσως γράφω γιατί ελπίζω να καταλάβω γιατί είμαι πολύ, πολύ θυμωμένος με τους πάντες.

Γράφω γιατί μ' αρέσει να διαβάζω.

Γράφω γιατί μόλις ξεκινήσω ένα μυθιστόρημα, ένα δοκίμιο, μια σελίδα, θέλω να τα τελειώσω.

Γράφω γιατί όλοι περιμένουν από μένα να γράψω.

Γράφω γιατί έχω μια παιδιάστικη πίστη στην αθανασία των βιβλιοθηκών και στον τρόπο που τα βιβλία μου στέκονται στο ράφι.

Γράφω γιατί είναι συναρπαστικό να μετατρέπει κανείς όλες τις ομορφιές και τα πλούτη του κόσμου σε λέξεις.

Γράφω, όχι για να πω μια ιστορία, άλλα για να συνθέσω μια ιστορία.

Γράφω γιατί επιθυμώ να ξεφύγω από το σκοτεινό συναίσθημα ότι υπάρχει ένας τόπος όπου πρέπει να πάω, αλλά - σαν σε όνειρο - δεν μπορώ να φτάσω.

Γράφω γιατί δεν κατάφερα ποτέ να είμαι ευτυχισμένος.

Γράφω για να είμαι ευτυχισμένος».

 

 Αυτά ο Ορχάν Παμούκ.

 Ο καθένας ας διαλέξει τους λόγους του...ή ας προσθέσει μερικούς ακόμα, θεωρητικά είναι άπειροι, γιατί ποτέ δεν υπάρχει μόνο ένας , τουλάχιστον όχι κάθε χωριστή στιγμή. Πάλι σκέφτομαι ότι ίσως γράφουμε προσπαθώντας να βρούμε την απάντηση στο ίδιο το ερώτημα "γιατί γράφω;" . Με αυτή την έννοια κάθε γράψιμο είναι και αυτοαναφορικό, επιστρέφει το ερώτημα στον εαυτό του.

Από την άλλη, το ίδιο έχει εφαρμογή και σε άλλα ερωτήματα, "γιατί ερωτευόμαστε;", "γιατί κάνουμε τέχνη;", "γιατί ονειρευόμαστε και σχεδιάζουμε;", γιατί...γιατί ...γιατί , τελικά "γιατί ζούμε;"

 Οριστική απάντηση δεν θα δώσουμε ποτέ, εξ ορισμού η φιλοσοφία, ο στοχασμός δεν είναι χώρος παραγωγής οριστικών απαντήσεων.Αυτού του είδους οι οριστικές και σίγουρες απαντήσεις ανήκουν σε άλλους χώρους νοηματοδότησης της ζωής.

Ο Αριστοτέλης θεωρούσε αρχή κάθε γνώσης την α-πορία , "τι είναι αυτό;".Α-πορία, σημαίνει την μη ύπαρξη πόρου, δηλαδή δρόμου.Η τοποθέτηση όμως του ερωτήματος είναι το πρώτο βήμα διάνοιξης του δρόμου.Ενός δρόμου χωρίς τέλος με την έννοια του σκοπού , αλλά τόσο όμορφου όσο και η ζωή.Δρόμος λοιπόν.

Ώρες σιωπής

                                

                      Στίχοι- μουσική -ερμηνεία : Διονύσης Τσακνής

O συνωμοσιολογικός λόγος

Σημείωση από anestios: Πάλι  Γιάννης Βούλγαρης σήμερα, φρέσκος αυτή την φορά (από τα ΝΕΑ 27/4/2013, απόσπασμα από το άρθρο του "Υδατάνθρακες ο θησαυρός"). 
Περιεκτικός, καίριος και ακριβής στον ορισμό των χαρακτηριστικών της συνωμοσιολογίας. 
Αν είχα να προσθέσω κάτι ακόμα θα έβαζα μια μάλλον ψυχοκοινωνική παράμετρο. Την "αυτοθυματοποίηση", μια διαδικασία όπου μπρος στην "υπερμεγέθη" δύναμη των "συνωμοτών", ο συνωμοσιολόγος στέκεται από την μεριά του θύματος, του ανίσχυρου όχι μόνο να παρέμβει αλλά και να ερμηνεύσει ορθολογικά τα τεκταινόμενα. Και την αδυναμία του αυτή (αλλά και την τεμπελιά του ακόμα χειρότερα) την ειδωλοποιεί (σε σπασμένο καθρέφτη βεβαίως), στον πανίσχυρο που ελέγχει τα πάντα .Και όσο πιο πολύ το κάνει , τόσο πιο βαθιά χώνεται στη συνωμοσιολογία και τόσο πιο θύμα αισθάνεται ο ίδιος. Πρόκειται για μια αυτοτροφοδοτούμενη διαδικασία που στην καλύτερη περίπτωση οδηγεί στην πλήρη παραίτηση κατανόησης πόσο μάλλον παρέμβασης , στην δε χειρότερη σε φονταμενταλισμούς και αγριότητες (π.χ περίπτωση Μπρέιβικ στη Νορβηγία)

«Το βασικό γνώρισμα του συνωμοσιολογικού λόγου είναι η επιλεκτική χρήση και ανάμειξη πραγματικών, αληθοφανών και φανταστικών γεγονότων που καταλήγουν σε ένα συνεκτικό αλλά αυθαίρετο ως τελείως ανορθολογικό επιχείρημα. Στο κέντρο του επιχειρήματος είναι μια αστυνομική αντίληψη της Ιστορίας, σύμφωνα με την οποία οι τύχες του Κόσμου ή η συγκεκριμένη κρίση στην περίπτωσή μας είναι προσχεδιασμένη από ορατές και αόρατες δυνάμεις που βυσσοδομούν συνήθως στο παρασκήνιο. Οι δυνάμεις αυτές πάντα προσωποποιούνται, σαν να είναι ένα ατομικό ή συλλογικό Υποκείμενο με ενιαία πρόθεση, κοινό στόχο και τόση ισχύ ώστε να υποτάσσει την εξέλιξη στο Σχέδιό του. Κατά περίσταση υποκείμενα μπορεί να είναι χρηματιστές, πολυεθνικές, ιμπεριαλιστές, Αμερικανοί, Γερμανοί, Εβραίοι, ισλαμιστές, μασόνοι, κλειστές λέσχες.

Αυτό που δεν μπορεί να ανεχτεί ο συνωμοσιολογικός λόγος είναι η απλή αλήθεια ότι η κοινωνική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα αντιφατικών επιδιώξεων πολλών δρώντων υποκειμένων, τα οποία υπόκεινται σε συσχετισμούς δύναμης, έχουν περιορισμένη όραση του συνολικού πεδίου και η δράση τους εκδηλώνεται σε συνθήκες αβεβαιότητας και ενδεχομενικότητας. Έναντι της κοινωνικής πολυπλοκότητας ο συνωμοσιολογικός λόγος αναζητεί απλουστευτικές μονοαιτιακές ερμηνείες, συλλέγει και συρράπτει με παρανοϊκή συνήθως εμμονή τεκμήρια που στοιχειοθετούν, υποτίθεται, την ενοχή του Υπόπτου.

Οι συνωμοσιολογικές θεωρίες ανθούν σε περιόδους κρίσεων γιατί τότε κλονίζονται τα προϋπάρχοντα εργαλεία κατανόησης του Κόσμου. Επίσης η συνωμοσιολογία συγκροτεί ταυτότητες, όπως εκείνη των «υποψιασμένων» που βλέπουν πίσω από τα επιφαινόμενα. Στην πραγματικότητα βέβαια οι «υποψιασμένοι» γίνονται άθυρμα στα χέρια των δημαγωγών της πολιτικής και των ΜΜΕ.»

Υ.Γ Θα συνιστούσα για μελέτη το έργο του Ουμπέρτο Έκο" Το κοιμητήριο της Πράγας" που μέσα από μια απολαυστική μυθιστορηματική πλοκή και αφήγηση κονιορτοποιεί την δημιουργία των συνωμοσιολογικών θεωριών.

Γκράμσι, Πολάνυι, Μαρξ: μια γενεαλογία

Γιάννης Βούλγαρης, 23/06/2007

Φέτος συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από τον θάνατο του ιταλού κομμουνιστή ηγέτη και στοχαστή Αντόνιο Γκράμσι που πέθανε ως κρατούμενος του φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι. Είχε προλάβει να γεμίσει με σημειώσεις τα περίφημα «τετράδια της φυλακής», που έκτοτε έκαναν και κάνουν τον γύρο του κόσμου(πρόσφατα εκδόθηκαν στα ρώσικα, στα γιαπωνέζικα και φέτος στα κινέζικα).

Τα «Τετράδια» ήταν μια εντυπωσιακή στη μορφή και στο περιεχόμενο προσπάθεια αναθεώρησης του μαρξισμού υπό το πρίσμα της ήττας της Αριστεράς στη Δύση, και με τη διαίσθηση (πεποίθηση μάλλον, όπως δείχνει το σημερινό αρχειακό υλικό) ότι ο σοβιετικός κομμουνισμός είχε πάρει λάθος δρόμο (γεγονός που του κόστισε την απομόνωση από τους συντρόφους του μέσα στη φυλακή). Η μεταθανάτια τύχη του έργου του Γκράμσι έφτασε στο απόγειό της στη δεκαετία του ΄70, όταν ουσιαστικά αναγνωρίστηκε και χρησιμοποιήθηκε ως θεμέλιος λίθος του ακμάζοντος τότε «δυτικού μαρξισμού». Ως γνωστόν, η μετέπειτα υποχώρηση της ευρωπαϊκής Αριστεράς και η κατάρρευση του σοβιετικού κομμουνισμού συμπαρέσυραν μαζί και τις μαρξιστικές θεωρητικές αναζητήσεις. Ιδίως αυτές που συνδέονταν με τη διαμόρφωση της πολιτικής στρατηγικής των διαφόρων ρευμάτων της Αριστεράς. Επειδή το έργο του Γκράμσι ήταν πολυπρισματικό και πολυεπίπεδο, συνέχισε να καλλιεργείται στα πανεπιστήμια και να τροφοδοτεί την επιστημονική έρευνα σε διάφορα και απόμακρα μεταξύ τους πεδία όπως οι πολιτισμικές σπουδές, η πολιτική του φύλου, η αισθητική, η παιδαγωγική, κ.ά. Γι΄ αυτό, τα 70 χρόνια από τον θάνατο του Γκράμσι έδωσαν την ευκαιρία να οργανωθούν πλήθος συνέδρια ανά τον Κόσμο (στην Ελλάδα το Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του Παντείου Πανεπιστημίου οργανώνει συνέδριο με θέμα « Ο Γκράμσι στις κοινωνικές επιστήμες και τη θεωρία σήμερα » στις αρχές Δεκεμβρίου 2007). Η επανεπίσκεψη των κλασικών στοχαστών ξεφεύγει από την επιστημονική- πολιτική ρουτίνα όταν συντρέχουν δύο προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι το έργο τους να έχει αποτελέσει οργανικό στοιχείο των αντιλήψεων και του τρόπου που κατανόησαν την «πραγματικότητα» σημαντικά ιστορικά συλλογικά υποκείμενα. Η δεύτερη είναι το έργο τους να κεντρίζει τις σημερινές αναζητήσεις και τις αγωνίες. Σε αυτή την περίπτωση, η επανεπίσκεψη γίνεται αναστοχασμός μιας συλλογικής εμπειρίας, εξέταση των «αποσκευών» με τις οποίες ταξιδεύουμε. Εξάλλου, οι «κλασικοί» είναι κλασικοί γιατί έχουν ταυτιστεί με κάποια μεγάλα και διαρκή ερωτήματα, με κάποιους τρόπους σκέψης για τα πράγματα, που έχουν γίνει σχεδόν ασύνειδα κεκτημένα της κουλτούρας μας. Κεκτημένα που ενεργοποιούνται, δηλαδή γίνονται εργαλεία ανάλυσης και αντικείμενα αναστοχασμού, σε περιόδους ριζικών μετασχηματισμών.

Για την πάσης φύσεως Αριστερά, τα προηγούμενα έχουν αποκτήσει πλέον υπαρξιακού χαρακτήρα δραματικότητα. Οι γαλλικές εκλογές απλώς μάς το υπογράμμισαν, καλώντας μας να αφήσουμε τις ευκολίες. Η ναρκισσευόμενη «ριζοσπαστική» Αριστερά πρέπει να εξηγήσει την εξαφάνισή της, πριν τουλάχιστον καταφύγει στον όψιμο εθνικισμό και τον συντηρητισμό όπως κάνει όλο και πιο ανοιχτά. Η κυβερνητική Αριστερά θα πρέπει να εξηγήσει την αδυναμία της να ενσαρκώσει μια στιβαρή πρόταση διακυβέρνησης και να υποδείξει σαφείς προγραμματικές κατευθύνσεις. Τα παιδιά της πλούσιας Δύσης που στρατεύονται στην κινηματική Αριστερά της «αντιπαγκοσμιοποίησης» θα πρέπει να εξηγήσουν γιατί η παγκοσμιοποίηση που καταγγέλλουν αποτελεί την ελπίδα ευημερίας (ακόμα και ελευθερίας) των πολυπληθών συνομήλικών τους στην Κίνα, στην Ινδία και αλλού.

Αριστερά και παγκοσμιοποίηση

Από χιλιάδες μεριές πλέον μάς έχει γίνει σαφές ότι ο πολιτισμός της Αριστεράς του 20ού αιώνα έχει παρέλθει. Ήταν ο πολιτισμός που διαμορφώθηκε στη βάση της ταύτισης του σοσιαλισμού με το εργατικό κίνημα, ταύτιση που έγινε δυνατή μέσα στις συνθήκες της βιομηχανικής κοινωνίας. Εδώ και δεκαετίες πια το εργατικό κίνημα ως ιστορικό υποκείμενο (όχι οι εργάτες ως κοινωνική τάξη) έχει εκλείψει. Η ίδια η έννοια του Σοσιαλισμού, ελλείψει καταλληλότερης, συμβολίζει ένα διαχρονικό αίτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και υποστήριξης των αδύναμων, χωρίς όμως πλέον να συνδηλώνει κυβερνητική πρόταση, προγραμματικό σχέδιο μετασχηματισμού της πραγματικότητας, πόσω μάλλον όραμα του μέλλοντος. Ουσιαστικά, στη δική μας τουλάχιστον γειτονιά του Κόσμου, έχει ξεπεραστεί ο βιομηχανικός πολιτισμός του 20ού αιώνα. Το μεγάλο βιομηχανικό εργοστάσιο ως πρότυπο της παραγωγής του παρόντος και του μέλλοντος. Η ταξική πάλη στο πλαίσιο μιας υποτιθέμενης διπολικής κοινωνικής δομής (αστοί- προλετάριοι) ως κινητήρια δύναμη της νεωτερικότητας. Οι μεγάλες πολιτικέςσυνδικαλιστικές οργανώσεις της μαζικής μεταπολεμικής δημοκρατίας. Ο «έντυπος καπιταλισμός» (print capitalism). Ο εθνικός κεϋνσιανός μεταρρυθμισμός συμπληρωμένος με την αύξουσα απελευθέρωση των διεθνών ανταλλαγών, και απέναντι, η περιχαρακωμένη κρατική οικονομία του σοβιετικού κομμουνισμού.

Όλα αυτά συμπαρασύρθηκαν από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα. Εξαιτίας ενός συνδυασμού εξελίξεων: της «ψηφιακής» τεχνολογικής επανάστασης (digital capitalism), των στρατηγικών αναδιάρθρωσης και διεθνοποίησης των εθνικών καπιταλισμών, της επίτασης του παγκόσμιου οικονομικού ανταγωνισμού, της ηγεμονίας των νεοφιλελεύθερων- συντηρητικών ιδεών (Ρέιγκαν, Θάτσερ, κ.λπ.). Μέχρι την παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού στη δεκαετία του 1990.

Η Αριστερά του 20ού αιώνα είδε τον «κόσμο» της να φεύγει. Ο νέος κόσμος του παγκόσμιου ψηφιακού καπιταλισμού και της προηγμένης νεωτερικότητας ξεπερνούσε τις ιστορικές βιομηχανικές της «προσλαμβάνουσες». Γι΄ αυτό βρίσκεται διπλά εκτεθειμένη. Η άκριτη και παθητική προσαρμογή στον νέο κόσμο την κάνει δυσδιάκριτη. Από την άλλη, η οπισθοχώρηση στον αριστερό συντηρητισμό και τον όψιμο εθνικισμό προσφέρει απλώς την ψευδαίσθηση αριστερής ιδεολογικής «αντίστασης». Γιατί όπως είχε δείξει παλαιότερα η εποχή Ρέιγκαν - Θάτσερ, και όπως δείχνει τώρα ο Σαρκοζί, στην ανεπτυγμένη Δύση η επίκληση του Έθνους και της Συντήρησης αναδεικνύεται πολιτικά- ιδεολογικά αποτελεσματική μόνο στα χέρια της Δεξιάς, ως βοηθητική συνιστώσα μιας δυναμικής στρατηγικής ενσωμάτωσης στη «νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση» (προφανώς της Ακροδεξιάς, αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει εδώ). Η Αριστερά ελάχιστα έχει να κερδίσει σε αυτό το πεδίο. Ούτε ήταν ούτε είναι αυτός ο ιστορικός της ρόλος.

Η ΕΠΑΝΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΚΛΑΣΙΚΩΝ

Σε αυτό το «νεκρό σημείο» βοηθά η επανεπίσκεψη των κλασικών. Ειδικά για ένα ιστορικό κίνημα, όπως η Αριστερά που ωσμώθηκε με την ιδεολογία και την ανάγκη θεωρητικής νομιμοποίησης των πολιτικών επιλογών της. Και από τη στιγμή που στο επίκεντρο του προβλήματος βρίσκεται η σχέση με την παγκοσμιοποίηση, τότε ο αναστοχασμός των ζητημάτων που διατρέχουν τη γενεαλογία Μαρξ- ΠολάνυιΓκράμσι είναι αφετηριακός, ιδίως στις χώρες εκείνες στις οποίες ο μαρξισμός αποτέλεσε ισχυρό πνευματικό- πολιτικό ρεύμα. Ο Μαρξ που είδε με εκπληκτική διορατικότητα την ακατάβλητη δυναμική του καπιταλισμού, την εγγενή τάση γεωγραφικής παγκοσμιοποίησης και εμπορευματοποίησης των πάντων ως τρόπους υπέρβασης των ίδιων των αντιφάσεών του. Που υποτίμησε τις ιδεολογικές- πολιτικές «υπερδομές». Που εναπόθεσε τις επαναστατικές του προσδοκίες στο προλεταριάτο και την κοινωνική πόλωση, η οποία όμως δεν επήλθε, καθόσον ο καπιταλισμός ανέπτυξε μια πολύπλοκη κοινωνική διαστρωμάτωση και αντιστάθμισε την αλλοτρίωση με τον ξέφρενο καταναλωτισμό.

Ο Πολάνυι που μας προφυλάσσει από τις «υπερπαγκοσμιοποιητικές» αναλύσεις ακόμα και του «Μανιφέστου» του Μαρξ.

Που μας θυμίζει ότι η φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση μπορεί να ανακοπεί (όπως συνέβη με εκείνη του 19ου αιώνα) και να καταλήξει σε διεθνή κρίση και στον γενικευμένο προστατευτισμό (όπως συνέβη στον Μεσοπόλεμο). Γιατί οι οικονομίες (ακόμα και οι πιο «απελευθερωμένες»)

είναι πάντα εμπεδωμένες σε ένα πλέγμα κοινωνικών, θεσμικών και ιδεολογικών σχέσεων και όταν αυτό κινδυνεύσει γεννιέται μια αντίρροπη κοινωνική δυναμική «κολεκτιβιστικού» τύπου.

Ο Γκράμσι που αναδεικνύει τη σημασία του κράτους και των πνευματικών- ιδεολογικών δομών και υποδεικνύει μια ιστορικοπολιτική μέθοδο προσέγγισής τους έτσι ώστε να προστατευτούμε από τις απλοϊκότητες της «ταξικής ανάλυσης». Που επισημαίνει ότι πέρα από τον καπιταλισμό, η Νεωτερικότητα διαμορφώθηκε από τις αυτόνομες δυναμικές του πολέμου, του μοντέρνου κράτους, του έθνους, των μορφών λόγου και των ιδεολογιών, και ότι πρέπει να κατανοήσουμε αυτές τις δυναμικές στην αλληλεξάρτησή τους και στην προσωρινή αποτύπωσή τους σε «ιστορικές δομές». Που επεξεργάστηκε ένα πλέγμα επιστημονικών - πολιτικών εννοιών οι οποίες μας επιτρέπουν να προσεγγίσουμε αυτές τις «ιστορικές δομές» ως κατασκευές της συλλογικής ανθρώπινης δράσης υποκείμενες σε συνεχή μετασχηματισμό από αυτή την ίδια.

Είναι μια γενεαλογία που διατρέχεται από μια κόκκινη κλωστή. Η Πολιτική αναγορεύεται σε ύψιστη μορφή δραστηριότητας μέσω της οποίας οι άνθρωποι φτιάχνουν την Ιστορία τους- δηλαδή, τον εαυτό τους.


Σημείωση από anestios:
Σήμερα αναδημοσιεύουμε αρθρογραφία του 2007. Ασφαλώς δεν είναι από νοσταλγία για τους καλούς καιρούς, ούτε στο πλαίσιο μιας ιστοριογραφίας. Αλλά , διότι γραμμένο εκτός του ιστορικού πλαισίου της κρίσης, άρα απαλλαγμένο από την αγωνιώδη αναζήτηση του "τι να κάνουμε εδώ και τώρα", μας προσφέρει μια ψύχραιμη οπτική στα πράγματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η παγκόσμια κρίση, τροποποιεί ,καταστρέφει, αναδημιουργεί και επανατοποθετεί τα ζητήματα.Πλην όμως έχει σημασία να δούμε τις παρατηρήσεις του άρθρου αυτού και στο τότε ιστορικό πλαίσιο και στο σημερινό, πιο ταραχώδες αλλά και πιο σύνθετο και ευμετάβλητο.
Το να στοχαζόμαστε , έξω από τις τρέχουσες καθημερινές ανάγκες , ποτέ δεν έβλαψε κανέναν.

Αβεβαιότητα

ΕΦΟΔΙΟ ΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ

Μὲ κατακρίνεις
ὅτι συμπεριφέρομαι λιπόψυχα, ἀργὰ
ὅπως κοντοστέκεται ἡ φοβία νὰ ἐντοπίσει
ποιὸς κίνδυνος ἀπὸ μακριὰ
φωνάζει τ᾿ ὄνομά της.
Εἶμαι τρωτὴ, γι᾿ αὐτό.
Ὄχι στὴ φτέρνα μόνο,
τὸ ἐνιωσα
παρότι ἦταν ἀκόμα στὰ σκαριὰ
στὶς δοκιμὲς ἡ ἰδιοσυγκρασία.
Κι ὅμως ἐγὼ τὰ ἄκουσα τὰ λάδια
νοθευμένα
δὲ γράσωναν καλὰ τὴν ἄμυνά μου
 -τί τὰ θὲς, τεχνίτες ἀνειδίκευτοι
οἱ ἀστερισμοί μας.
Μάνα, τὴν παρακάλεσα, πήγαινε στὴ Θέτιδα
γνωρίζεστε ἐξ αἵματος μάνες κι οἱ δυὸ
ἐβγάζατε ἀπὸ πάνω σας καὶ ξεπετούσατε
στὸ χῶμα τὰ βραχιόλια καὶ τὰ δαχτυλίδια
καὶ ζήτα της τὸ ἀθάνατο περίσσευμα
ἀπ᾿ τὴ θνητή ἐπάλειψη τοῦ γιοῦ της
τοῦ Ἀχιλλέα.
Ὄχι μὲ ἀθανασία
μὲ βεβαιότητα νὰ μὲ ἐπικαλύψεις.
Μοῦ χίμηξε
τὶ ἀθανασία τὶ βεβαιότης εἶπε
ἐξίσου ἄτρωτες οὐσίες καὶ οἱ δυό.
Καὶ μάθε ἀκόμα
πὼς τὸ περίσσευμα ἀπ᾿ τὸ παλιό του λάθος
κανεὶς δὲν τὸ χαρίζει σὲ κανέναν.
Βαθιὰ
μὲς στὶς ἀμετανόητες προθέσεις του τὸ κρύβει
νὰ ἐπαλείψει ἀθάνατο
καὶ τὸ ἑπόμενο προσφιλές του λάθος.
Τὸ κυριότερο
 - συνέχισε ἡ μάνα μου μιλώντας
μὲ οἶκτο χλευαστῆ -
παιδὶ μου πῶς θὰ ζήσεις χωρὶς τρωτὰ σημεῖα
χωρὶς τῆς ἀγωνίας τὰ ἐφόδια
τὶ προκοπὴ θὰ κάνει ἡ άντοχὴ σου
χωρὶς εἰσόδημα πικρίας
πῶς θ᾿ ἀναθρέψεις τὴν ἀπώλεια
πῶς θ᾿ ἀντικρίσεις τοὺς ἐχθρούς σου.
Οἱ ἐνοχὲς σου τὶ θ᾿ ἀπογίνουν
ὅταν τοὺς κόψεις τὴ διατροφή
θ᾿ ἁγιάσουνε ὡς φτωχὲς μετὰ ἀπὸ τόσα πλούτη;
Θ᾿ ἀπαρνηθεῖς τὴν ἥττα;
Ἡ ἥττα εἶναι παράδοση
μιλιέται ἀπὸ σῶμα σὲ σῶμα διαιωνίζεται.
Εἶδες ποτὲ κανένα ὄνειρο
μεταμοντέρνας νίκης νὰ διαρκεῖ;
Ἂν δὲν τρωθεῖς
ποῦ θὰ σὲ βρεῖ ἡ ἀγάπη.
Τὸ βέλος θὰ τὴν ὁδηγήσει στὴν πληγὴ σου.
Γιὰ ποιὸν νομίζεις ξεκινάει ἀπὸ τὸ μακρινὸ
τὸ ἔρημο τὸ ἀβέβαιο ὄνομά της;
Ὄχι γιὰ τὸ ἀξέχαστο βλέμμα τοῦ τοξότη
στῆς ἕλξης τὸ φαρμάκι βουτηγμένο.
Γιὰ νὰ τραφεῖ ἀπ᾿ τὴν πληγὴ σου ξεκινάει
ἡ πεινασμένη ὕπαρξή της.
Ἀβέβαια ζῆσε.
Τίμα τὴν προέλευσή σου.
Κατάλαβέ το, ἐρχόμαστε ἀπὸ μιὰ
παροδικὴ ἀβεβαιότητα τοῦ θανάτου.

Κική Δημουλά

του Μάη ευωδιά...ονείρου ομορφιά

10 Μαΐου 1905     Γεννιέται ο Μάρκος Βαμβακάρης

                                 

                             Μια μικροπαντρεμένη

Το γερμανικό μοντέλο δεν είναι για εξαγωγή

By Martin Wolf 

Η Γερμανία μεταμορφώνει την ευρωπαϊκή οικονομία με βάση την δική της εικόνα. Χρησιμοποιεί την θέση της ως η μεγαλύτερη οικονομία και ως κυρίαρχος πιστωτής, για να μετατρέψει τα μέλη της ευρωζώνης σε μικρά αντίγραφα του εαυτού της –και το σύνολο της ευρωζώνης σε ένα μεγαλύτερο αντίγραφο. Η στρατηγική της θα αποτύχει.

Η επικρατούσα άποψη στο Βερολίνο συντάσσεται με πολιτικές προσανατολισμένες στην σταθερότητα: Η νομισματική πολιτική θα πρέπει να στοχεύει σε σταθερότητα τιμών μεσοπρόθεσμα, η δημοσιονομική σε ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και χαμηλό χρέος. Κανένα ίχνος κεϋνσιανικής μακροοικονομικής σταθεροποίησης δεν μπορεί να επιτραπεί, καθώς οδηγεί κατευθείαν στην κόλαση.
Για να κάνει αποδοτική αυτή την στρατηγική, η Γερμανία έχει χρησιμοποιήσει τις μεταβολές στο εξωτερικό της ισοζύγιο για να σταθεροποιήσει την οικονομία: Αυξανόμενο πλεόνασμα όταν η εγχώρια ζήτηση είναι αδύναμη και αντιστρόφως. Η γερμανική οικονομία μπορεί να μοιάζει πολύ μεγάλη για να επαφίεται σε έναν μηχανισμό που χαρακτηρίζει μικρές και ανοιχτές οικονομίες.
Το κατάφερε όμως, στηριζόμενη στην ανώτερη μεταποίηση με εξαγωγικό προσανατολισμό και στην δυνατότητα συγκράτησης των πραγματικών μισθών. Στην δεκαετία του 2000, αυτός ο συνδυασμός επέτρεψε στην χώρα να ξαναδημιουργήσει το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών που είχε χάσει στην μετά την ενοποίηση ακμή της δεκαετίας του 1990. Αυτό βοήθησε να δημιουργηθεί αναπτυξη, παρά την υποτονική εγχώρια ζήτηση.

 Για να αποδώσει η προσέγγιση της σταθεροποίησης μια μεγάλη εξαγωγική οικονομία χρειάζεται και ακμαίες εξωτερικές αγορές. Οι «φούσκες» της δεκαετίας του 2000 βοήθησαν σε αυτό. Μεταξύ 2000 και 2007 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας έκανε το έλλειμμα 1,7% του ΑΕΠ σε πλεόνασμα 7,5% του ΑΕΠ. Παράλληλα εμφανίστηκαν ανάλογα ελλείμματα αλλού στην ευρωζώνη: Το 2007 το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας ήταν 15% του ΑΕΠ, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας 10% και της Ιρλανδίας 5%.
Η εγχώρια ζήτηση που δημιούργησε αυτά τα τεράστια εξωτερικά ελλείμματα σε αυτές τις χώρες, δημιουργήθηκε κυρίως με ιδιωτικές δαπάνες που τροφοδοτούσαν τα δάνεια. Μετά ήρθε η διεθνής κρίση.

Οι ροές κεφαλαίων πάγωσαν και η ιδιωτική δαπάνη κατέρρευσε δημιουργώντας τεράστια ελλείμματα. Οι Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff του Harvard απέδειξαν ότι ήταν αναπόφευκτο. Μεταξύ 2007 και 2009 το δημοσιονομικό ισοζύγιο μετατράπηκε από πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ σε έλλειμμα 11,2% στην Ισπανία, από πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ σε έλλειμμα 13,9% στην Ιρλανδία, από έλλειμμα 3,2% του ΑΕΠ σε έλλειμμα 10,2% στην Πορτογαλία και από έλλειμμα 6,5% του ΑΕΠ σε έλλειμμα 15,6% στην Ελλάδα.
Αμέσως δημιουργήθηκε η εσφαλμένη επικρατούσα άποψη, ιδίως στο Βερολίνο, ότι επρόκειτο για δημοσιονομική κρίση. Έτσι όμως μπερδεύονταν τα συμπτώματα με τις αιτίες, με εξαίρεση της περίπτωση της Ελλάδας. Πάντως, καθώς δεν είχαν πρόσβαση στις αγορές ομολόγων, οι χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση υποχρεώθηκαν να σφίξουν τα λουριά, παρά τις βαθιές υφέσεις. Και αυτό έκαναν.
Μεταξύ 2009 και 2012, σύμφωνα με το ΔΝΤ, το διαρθρωτικό δημοσιονομικό έλλειμμα μεταβλήθηκε κατά 15,4% του δυνητικού ΑΕΠ στην Ελλάδα, κατά 5,1% στην Πορτογαλία, κατά 4,4% στην Ιρλανδία, κατά 3,8% στην Ισπανία και κατά 2,8% στην Ιταλία.
Δυστυχώς, οι υγιέστερες χώρες της ευρωζώνης είναι επίσης στενά δεμένες στο άρμα της σταθερότητας, οπότε επιβάλλουν επίσης σφίξιμο της δημοσιονομικής θέσης. Όπως είναι αναμενόμενο, η οικονομία της ευρωζώνης παραμένει παγωμένη, με το ΑΕΠ στα ίδια επίπεδα στο δ΄ τρίμηνο του 2012 με του τρίτου τριμήνου 2010.
Παράλληλα, ο πληθωρισμός υποχωρεί κάτω από τον στόχο 2% της ΕΚΤ. Η μείωση του επιτοκίου του ευρώ κατά 0,25 μονάδες την περασμένη εβδομάδα δεν θα προκαλέσει σχεδόν καμία διαφορά. Τυχόν ισχυρό αρνητικό σοκ μπορεί να μετατρέψει τον χαμηλό πληθωρισμό σε αποπληθωρισμό, που θα πολλαπλασιάσει τις πιέσεις στις χώρες που βρίσκονται σε κρίση. Ακόμη και χωρίς αποπληθωρισμό, η ελπίδα ότι η ευρωζώνη θα βρει το δρόμο της ανάπτυξης μέσω της εσωτερικής ζήτησης και επανισορρόπησης είναι σκέτη φαντασίωση.

Ετσι απομένει μόνο η εξωτερική προσαρμογή. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η Γαλλία θα είναι η μόνη μεγάλη οικονομία της ευρωζώνης που θα έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών φέτος. Προβλέπει ότι το 2018 κάθε χώρα της ευρωζώνης, πλην της Φινλανδίας, θα είναι καθαρός εξαγωγέας κεφαλαίων. Το σύνολο της ευρωζώνης προβλέπεται να έχει πλεόνασμα συναλλαγών 2,5% του ΑΕΠ. Τέτοια εξάρτηση στην εξισορρόπηση μέσω της εξωτερικης ζήτησης θα μπορούσε κάποιος να περιμένει από μια "γερμανική" ευρωζώνη.

Οι επιπτώσεις της προσπάθειας να υποχρεωθεί η ευρωζώνη να μιμηθεί το δρόμο της προσαρμογής που έκανε η Γερμανία στην δεκαετία του 2000, είναι προφανείς. Για την ευρωζώνη καθιστά πολύ πιθανή την παρατεταμένη στασιμότητα ειδικά στις χώρες σε κρίση. Επιπλέον, αν αρχίσει να αποδίδει, το ευρώ πιθανότατα θα κινηθεί προς τα πάνω, αυξάνοντας τους κινδύνους αποπληθωρισμού. Επιπλέον, η μετατροπή της ευρωζώνης σε πλεονασματική θα αποτελέσει σοκ ύφεσης για την παγκόσμια οικονομία. Ποιος θα έχει την δυνατότητα και την διάθεση να το καλύψει;
Η ευρωζώνη δεν είναι μια μικρή και ανοιχτή οικονομία, αλλά η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο. Είναι πολύ μεγάλη και η εξωτερική ανταγωνιστικότητα των πιο αδύναμων μελών της είναι πολύ μικρή για να προκαλέσει αισθητές μεταβολές στα εξωτερικά ισοζύγια, σε μια βιώσιμη στρατηγική μετά την κρίση για οικονομική προσαρμογή και ανάπτυξη.

Η ευρωζώνη δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα χτίσει σταθερή ανάπτυξη πάνω σε αυτό, όπως έκανε η Γερμανία σε ανθηρά χρόνια της δεκαετίας 2000. Όταν γίνει αυτό κατανοητό, τότε οι εσωτερικές πολιτικές πιέσεις για αλλαγή στην προσέγγιση είναι βέβαιο πως θα γίνουν συντριπτικές.
Η Ευρώπη δεν θα γίνει μια μεγαλύτερη Γερμανία. Είναι ανόητος όποιος πιστεύει ότι θα μπορούσε να γίνει. Η ευρωζώνη ή θα πετύχει μια καλύτερα ισορροπημένη λύση στα προβλήματά της ή θα το διαλύσει. Τι από τα δύο θα γίνει; Αυτό παραμένει το μεγάλο αναπάντητο ερώτημα...

www.euro2day.gr   8/5/2013

Για την αγάπη μια φωνή μονάχα φτάνει

            

                           

                         Γιάννης Χαρούλης -Είχα μια αγάπη μια φορά

Θρήνος

Μια μέρα αφιερωμένη στο θρήνο σαν σήμερα, έχει ανθρωπολογικό ενδιαφέρον να δούμε πλευρές του θρήνου, όπως έχουν αποτυπωθεί σε μεγάλα έργα του λόγου και της τέχνης. Σε διαφορετικές στιγμές της ιστορίας , σε τελείως διαφορετικές περιστάσεις μεταξύ τους , σε τελείως διαφορετικές εποχές, σε άλλα αξιακά,κοινωνικά , αισθητικά και διανοητικά πλαίσια.
Και όμως θα δούμε πολλά κοινά μεταξύ τους στο βάθος , την κοινή ανθρώπινη αντιμετώπιση του θρήνου επί της απώλειας , την αξιοπρεπή στάση ,την ανάδειξη του πόνου σαν αγαθό με μεγαλειώδη ανθρώπινη αισθητική και συναισθηματική αξία.

Η pieta  του  Michelangelo , στο Ναό του Αγίου Πέτρου, είναι για μένα από τότε που την είδα από κοντά ότι ομορφότερο έχουν δει τα μάτια μου σε εικαστικό.Οι φωτογραφίες αδικούν την πραγματικότητα στην περίπτωση αυτή.Αναδεικνύουν την τέλεια εικόνα του νεκρού σώματος του Υιού και τον ήρεμο βουβό σπαραγμό της Μάνας , σε βαθμό που δεν ξέρει κανείς σε τι από τα δύο να εστιάσει.Τελικά είναι σπαραγμός ή  φροντίδα στο νεκρό ακόμα και μετά θάνατο όπως και στη διάρκεια της ζωής; Αργότερα έμαθα ότι η λέξη pieta που τυπικά σημαίνει οίκτος-έλεος, προέρχεται από την λέξη pietas που σημαίνει την φροντίδα κυρίως των παιδιών προς τους γονείς.Είναι λοιπόν έλεος , θρήνος, φροντίδα ακόμα και μετά τον θάνατο;Δεν έχει σημασία, ίσως τελικά το ίδιο είναι.


Γιέ μου, σπλάχνο τῶν σπλάχνων μου, καρδούλα τῆς καρδιᾶς μου,
πουλάκι τῆς φτωχιᾶς αὐλῆς, ἀνθὲ τῆς ἐρημιᾶς μου,
πῶς κλείσαν τὰ ματάκια σου καὶ δὲ θωρεῖς ποὺ κλαίω
καὶ δὲ σαλεύεις, δὲ γρικᾷς τὰ ποὺ πικρὰ σοῦ λέω;
Γιόκα μου, ἐσὺ ποὺ γιάτρευες κάθε παράπονό μου,
Ποὺ μάντευες τί πέρναγα κάτου ἀπ᾿ τὸ τσίνορό μου,
τώρα δὲ μὲ παρηγορᾶς καὶ δὲ μοῦ βγάζεις ἄχνα
καὶ δὲ μαντεύεις τὶς πληγὲς ποὺ τρῶνε μου τὰ σπλάχνα;
 (Επιτάφιος, Γιάννης Ρίτσος)

Κοινό το θέμα, η μάνα θρηνεί τον γιο. Διαφορετική περίσταση. Ο νεκρός γιος κατά την διάρκεια της απεργίας των καπνεργατών στην Θεσσαλονίκη το '36. Εδώ ο σπαραγμός σε όλη του την έκταση. Ηχηρός, απόλυτος, στα άκρα του.Κανένα περιθώριο αναπαμού και παρηγόριας.Θάνατος του αγαπημένου ίσον τέλος.Γειωμένος στην καθημερινή ζωή (όλος ο Επιτάφιος εδώ),
διπλανός μας,  αξιοπρεπής, χωρίς μνησικακία.Ανθρώπινος.

Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;
Υιέ Θεού παντάναξ, Θεέ μου πλαστουργέ μου, πώς πάθος κατεδέξω;
Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι.
Ω Τριάς Θεέ μου, Πατήρ Υιός και Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον.
Ιδείν την του Υιού σου, Ανάστασιν, Παρθένε, αξίωσον σους δούλους.
Εγκώμιον Μ.Παρασκευής

Ο θρήνος ως εγκώμιον.Ξεκινά με θρήνο της μάνας, με απόγνωση για την απώλεια και συνεχίζεται με ελπίδα, προσμονή. Δοξαστικός για το νεκρό όχι όπως σε ήρωα πολέμου που ανακαλούνται τα κατορθώματά του, αλλά με ύμνο στην επερχόμενη νίκη του, στην αναγέννηση.

Γι᾿ αὐτὸν λοιπὸν τὸν λόγο καὶ σᾶς τοὺς γονεῖς τῶν ἡρώων αὐτῶν, ὅσοι εἶσθε παρόντες, δὲν σᾶς κλαίω τὴν στιγμὴ αὐτή, ἀλλὰ μᾶλλον θὰ προσπαθήσω νὰ σᾶς παρηγορήσω. Γιατί, ὅπως ὅλοι, γνωρίζουν καὶ αὐτοὶ ὅτι μεγάλωσαν μέσα σὲ ποικίλες ἐναλλαγὲς τῆς τύχης, καὶ ὅτι εὐτυχισμένοι μπορεῖ νὰ θεωροῦνται μόνο ἐκεῖνοι, στοὺς ὁποίους ἔλαχε ἡ μεγίστη τιμή, εἴτε ἕνας ἔντιμος θάνατος εἶναι αὐτή, ὅπως αὐτῶν ἐδῶ, εἴτε μία ἔντιμη λύπη, ὅπως ἡ δική σας, καὶ ἐκεῖνοι, τῶν ὁποίων οἱ ἡμέρες τῆς ζωῆς τοὺς κανονίστηκαν κατὰ τέτοιον τρόπο, ὥστε τὸ τέρμα τῆς εὐτυχίας τους νὰ συμπέσει μὲ τὸ τέρμα τῆς ζωῆς τους.
Επιτάφιος του Περικλέους (Θουκιδίδης, εδώ)

Ο θρήνος για τους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου, μετατρέπεται σε ύμνο στην Πόλη, στην Δημοκρατία. Είναι ο λόγος της Πόλης (του κοινού αλλά και της εξουσίας), που μεταλλάσσει τον ανθρώπινο θρήνο για τους νεκρούς της σε ύμνο για τις αξίες της.Αφαιρετικά κινούμενος επιτάφιος λόγος,προσπερνά- με σεβασμό- τον προσωπικό πόνο του καθενός, αναδεικνύοντας το υπέρτερο αγαθό της υπεράσπισης των κοινών. Μη προσωπικός ,αξιακός, ψύχραιμος , δοξαστικός ,
στοχευμένος στην υπεράσπιση των κοινών αξιών.Ο λόγος της εξουσίας, αλλά και του συλλογικού αξιακού υπέρτερου.

Ω τάφε μου, ω νυφιάτικό μου, ω αιώνια,
βαθιά στη γη σκαμμένη κατοικιά μου,
για σένα τώρα ξεκινώ να πάω
προς τους δικούς μου, που ένα τόσο πλήθος
έχει δεχτή απ' αυτούς η Περσεφόνη·
στερνή τους τώρα εγώ και πολύ πιο άθλια
πριν να 'ρθη ακόμα η ώρα μου πηγαίνω·

(Αντιγόνη, Σοφοκλής)

Ο θρήνος της Αντιγόνης πριν οδηγηθεί ζωντανή στον μελλοντικό της τάφο.Υποταγμένη στην "ηθική του κοινού αίματος", σε αντιπαράθεση με την εξουσία (αλλά και το Σύνολο) θρηνεί η ίδια τον εαυτό της πριν πεθάνει.Και τι θρηνεί; Την ζωή που χάνει πρόωρα, μέσα από τον θρήνο της για το χαμένο Έρωτα. Ταυτίζει τα δυο αυτά (ζωή και έρωτα) και θρηνεί την επερχόμενη απώλεια.Με πόνο, αλλά  με αξιοπρέπεια, με έναν ύμνο στη ζωή .Ο Έρωτας διαμεσολαβεί την Ζωή , και ο Θάνατος την αφαιρεί.

Ο χορός την ξεπροβοδίζει προς το θάνατο με το" Ἔρως ἀνίκατε μάχαν...".

 

Με τη νίκη της Ζωής...

Η Διαδρομή

Ψάχνοντας σήμερα 1η Μαΐου 2013, για μια άλλη Πρωτομαγιά του 1976 , όταν σκοτώθηκε ο Αλέκος Παναγούλης, πέρα από τα γνωστά επετειακά που λέγονται για τον άνδρα αυτόν, θυμήθηκα ότι είχε γράψει και ποιήματα.
Εννοείται ότι ξεπέρασα γρήγορα  τους  ύμνους για τον άνδρα, τον ήρωα , τον αγωνιστή , αλλά προσπάθησα να σκεφτώ λίγο τον άνθρωπο, τα κίνητρα ,την δράση, τον εσώτερο κόσμο του, την ανάγκη του να πηγαίνει κόντρα στο status quo. Η δράση του , το αξιακό και πολιτικό περιεχόμενο της , η ιστορική αξιολόγησή του, δεν είναι στα ενδιαφέροντα του σύντομου αυτού σημειώματος (αν και καθόλου αδιάφορα για τον γράφοντα τις λίγες αυτές γραμμές).
Μένω μόνο στην δειλή (από μεριάς μου εννοείται) προσέγγιση της  στάση ζωής , της κουλτούρας, του ψυχισμού , της νοηματοδότησης της ζωής (και τι ζωής...συνεχές παίγνιο με το θάνατο). Χωρίς κλισεδάκια και εύκολες ψυχαναλυτικές αναφορές , ούτε  γενικεύσεις για  ιστορικές συνθήκες που γεννούν προσωπικότητες συχρονισμένες εσωτερικά με το ρολόι της ιστορίας (αν και προφανώς ισχύει η γενική αυτή αρχή).
Ας δούμε τον άνθρωπο.Νομίζω ότι ένας αναστοχασμός πάνω σε αυτό διευκολύνεται από το παρακάτω ποίημα ("Η διαδρομή").

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Τρία βήματα μπροστά
και τρία πίσω πάλι
Χίλιες φορές την ίδια διαδρομή
Έξη χιλιάδες βήματα…
Ο σημερινός περίπατος με κούρασε ίσως
γιατί τα βήματα μετρούσα
Τώρα σταμάτησα
μα αύριο αντίθετα θ’ αρχίσω να βαδίζω (η ποικιλία ομορφαίνει τη ζωή)
και κάτι άλλο σκέφτομαι
μικρότερα τα βήματα αν κάνω
τέσσερα – τέσσερα μπορεί να τα μετρώ!
Καλά το σκέφτηκα
Πιο όμορφη θα γίν’ η διαδρομή!!... 

 Δεν είναι από αυτά που λόγω μελοποίησης αλλά και ευθείας αναφοράς σε ιστορικά περιστατικά και περιστάσεις έγιναν γνωστά
Δεν φιλοδοξώ να γίνω ερμηνευτής του Αλέκου, και κανενός άλλου εξάλλου. Αλλά με αφορμή αυτούς τους λίγους στίχους, να αναστοχαστούμε. Όχι για τον Παναγούλη, για τον εαυτό μας. Ασφαλώς όχι για να επαναλάβουμε τον Παναγούλη ή να ασκήσουμε έναν ψευδώνυμο διδακτισμό. Είναι ανιστόρητο, μελό και αστείο συνάμα.

Ας για λίγο ξεφύγουμε από την επιφανειακή ανάγνωση ως περιγραφή του τρόπου που ένας κρατούμενος αντιμετωπίζει "δημιουργικά" και επιβιωτικά τον εγκλεισμό του στην απομόνωση και τον τρόμου το θανάτου.
Ας ξεχάσουμε ποιός και κάτω από ποιές συνθήκες το έγραψε . 

Ας συναισθανθούμε και κατανοήσουμε  τα δικά μας ποικιλόμορφα "κελιά". Υπαρξιακά,αισθητικά, διανοητικά,ιδεολογικά, κοινωνικά,υλικά και πνευματικά, προσωπικά και οποιαδήποτε άλλα.Την δική μας ατομική (αλλά και συλλογική) " διαδρομή" σε αυτά τα "κελιά".
Την αναγκαιότητα να ζήσουμε μέσα σε αυτά, υποκείμενοι σε καταναγκασμούς και κινούμενοι μέσα σε περιορισμένους βαθμούς ελευθερίας.Αλλά και τον αγώνα να ζήσουμε "εντός και  εκτός αυτών" αλλά όχι "επί τα αυτά", δημιουργικά ξεπερνώντας τα όρια , διερύνοντας τους βαθμούς ελευθερίας. Κάνοντας αποφασιστικές ρήξεις και τομές, αλλά με φρόνηση ,επίγνωση .Με επίγνωση της αναγκαιότητας αλλά  και της  αέναης κίνησης προς το "άλλο".


Έστω με αφορμή την μνήμη του.