Του Νίκου Ξυδάκη (Καθημερινή 13-6-2010)
Η κρίση που διατρέχει τον Συνασπισμό της Αριστεράς συμπυκνώνει εν πολλοίς την κρίση που διατρέχει όλο το πολιτικό σύστημα σήμερα. Η διάσπαση που συνέβη στο πρόσφατο συνέδριο του Συνασπισμού δείχνει καταρχάς την κρίση ταυτότητας, την αδυναμία του να παραγάγει πρωτεγενώς πολιτική και να αφουγκραστεί την κοινωνία, ακόμη και τα μέλη του, αλλά και τις ισχυρές φυγόκεντρες δυνάμεις στο σώμα του, τον κερματισμό των δυνάμεών του.
Ο Συνασπισμός, στην αδυναμία του να έχει μια σαφή, διακριτή φυσιογνωμία και ένα συνεκτικό σχέδιο απαντήσεων στα ερωτήματα της ελληνικής κοινωνίας, έφτασε να θεσμοθετήσει τις τάσεις στο εσωτερικό του εν ονόματι του θεμιτού πλουραλισμού και να προβάλει την αδυναμία σύνθεσης ως δημοκρατική αρετή. Η αδυναμία αποσαφήνισης και συνοχής δεν έχει μόνο ιδεολογικές και γενεαλογικές αιτίες· σε μεγάλο βαθμό, ο κερματισμός του ΣΥΝ οφείλεται στη λυσσαλέα και ασίγαστη σύγκρουση των ομάδων για την επικράτησή τους, για την κυριαρχία, και στον διαρκή αγώνα των στελεχών του μηχανισμού για αυτοαναπαραγωγή τους.
Οι στιγμές κρίσης επέδρασαν καταλυτικά πάνω στον εύθραυστο Συνασπισμό, έδειξαν ακριβώς το έλλειμμα ιδεολογίας και πολιτικής μεθόδου, έδειξαν την παθολογική εσωστρέφειά του και την απώλεια αίσθησης του πραγματικού. Το πρώτο ρήγμα το προκάλεσε ο Δεκέμβρης ’08, αλλά τη θραύση την έφερε η μεγάλη οικονομική κρίση. Και στις δύο στιγμές ο πολυτασικός, εσωστρεφής, ενδοανταγωνιστικός ΣΥΝ δεν βρέθηκε σε θέση να απαντήσει στις προκλήσεις, να απευθυνθεί στην κοινωνία συνολικά και να προτείνει μια καθολική αφήγηση. Φυσικό: ο πολυκερματισμένος και απύρηνος αδυνατεί να αξιώσει τη σύνθεση και την καθολικότητα.
Είναι παράδοξο, αλλά έτσι συνέβη: όταν η πολυαναμενόμενη κρίση του καπιταλισμού έφτασε, και μάλιστα εξαιρετικά σφοδρή, η Αριστερά βρέθηκε ανέτοιμη και ομφαλοσκοπούσα, χωρίς εργαλεία, χωρίς αντανακλαστικά. Δεν μπόρεσε καν να καρπωθεί τη διάχυτη αμυντική ριζοσπαστικοποίηση σημαντικών τμημάτων του πληθυσμού.
Μια ομάδα εντός του ΣΥΝ αντελήφθη τις κρίσεις σαν ευκαιρίες για επίδειξη τακτικής ετοιμότητας, σαν πεδίο άγρας οπαδών, ευκαιρία να εκφράσει ο ΣΥΝ προνομιακά τη δυναμική των ταραγμένων υποκειμένων. Χωρίς όμως ανάλυση, χωρίς στρατηγική, χωρίς καν να αντιλαμβάνεται ότι τα νέα υποκείμενα του δύσθυμου 2007 και του φλεγόμενου 2008 θεωρούσαν εν πολλοίς και τον ίδιο τον ΣΥΝ μέρος της κρίσης, μέρος του παλιού κόσμου. Το καινοφανές, μηδενιστικό, υπαρξιακό «μη αίτημα» του Δεκέμβρη δεν μπορούσε να συναντηθεί με τον πατερναλισμό ή τον αμήχανο οπορτουνισμό αυτής της Αριστεράς.
Μια άλλη ομάδα, αυτή που αποχώρησε τελικά, θεώρησε τον Δεκέμβρη καθαρό μπάχαλο χωρίς πολιτικό ή κοινωνικό περιεχόμενο· δεν είχε τη διάθεση, αλλά ούτε τα εργαλεία, να προσεγγίσει την έκρηξη οργής και βίας ούτε καν για οπαδοθηρία.
Υπό την αφόρητη πίεση της δύσκολης πραγματικότητας, οι τάσεις εντός του ΣΥΝ συσπειρώθηκαν βάσει γενεαλογίας· θυμήθηκαν οι μεν την ευγενή καταγωγή εκ του ΚΚΕ-εσωτ. και της ΕΑΡ, οι δε την αριστερή καταγωγή εκ του ΚΚΕ, εκ του βολονταριστικά ενιαίου Συνασπισμού του ’89-’90, και εκ των κινημάτων. Οι ανανεωτές θυμήθηκαν τον ευρωπαϊσμό τους, οι άλλοι θυμήθηκαν τον αντικαπιταλισμό τους. Και οι δύο όμως, όταν εξερράγη η μεγάλη κρίση, δεν είχαν να πουν τίποτε.
Ενώπιον της κρίσης, και οι δύο τάσεις βρέθηκαν ανέτοιμες· ο τρεϊντγιουνισμός, ο ευρωσκεπτικισμός, η πλειοδοσία σε αιτήματα, η διαρκής καταγγελία δεν συνιστούν πλατφόρμα, δεν φτιάχνουν ατζέντα. Πώς απαντάς στο μνημόνιο της τρόικας και τον επαχθή δανεισμό; Πώς αποφεύγεις την ύφεση; Πώς χειρίζεσαι το εκρηκτικό χρέος; Πώς αμφισβητείς τη Συνθήκη του Μάαστριχτ όταν την έχεις υπερψηφίσει; Παρότι ορισμένοι αριστεροί οικονομολόγοι έσπευσαν να αναλύσουν και να προτείνουν, με τόλμη αλλά και υπευθυνότητα, ο ΣΥΝ δεν μπόρεσε ούτε αυτούς να συναρθρώσει σε ολοκληρωμένο λόγο. Αφλογιστία.
Πολύ περισσότερο οι ανανεωτές: αυτοί ουσιαστικά σιώπησαν, δεν είπαν τίποτε ουσιώδες για την κρίση, εγκλωβισμένοι σε έναν απολιθωμένο ευρωπαϊσμό του ’70-’80, ο οποίος σήμερα βάλλεται πανταχόθεν. Αντιθέτως, η πολιτική τους ζωτικότητα εξαντλήθηκε σε έναν ιδιότυπο Ανένδοτο για επιβολή της μειοψηφούσας άποψής τους, που έφτασε στα όρια του εκβιασμού: ή διαλύετε τον ΣΥΡΙΖΑ ή αποχωρούμε. Αποχώρησαν. Ωστόσο, κανείς δεν έχει καταλάβει ποια είναι η ανάλυση της σημερινής πραγματικότητας και η σημερινή πλατφόρμα αυτής της ομάδας των media darlings, που αποσκιρτά κατηγορώντας τους άλλους για αριστερισμό και αντιευρωπαϊσμό. Η αποσκίρτηση των ανανεωτών τροφοδοτείται από πληγωμένο ναρκισσισμό, από ξεθυμασμένη αλαζονεία, από νοοτροπία νομενκλατούρας, χωρίς όμως καμία υλική προϋπόθεση: ηλικιακά και ποσοτικά οι ανανεωτές συνιστούν όμιλο στελεχών, όχι κόμμα. Η δε ατζέντα τους θα μπορούσε κάλλιστα να υλοποιηθεί από το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου.
Στο εγγύς μέλλον, σε κλίμα πόλωσης και συγκρούσεων, οι ανανεωτές δεν θα βρουν χώρο στην πολιτική αρένα· θα εξατμιστούν ή θα απορροφηθούν από το ΠΑΣΟΚ. Οι Οικολόγοι με το ισχυρό brand name, αν διαθέτουν ένστικτο αυτοσυντήρησης, δεν θα δεχτούν εκλογική συνεργασία, διότι οι ανανεωτές με τη στελεχική και κομματική τους εμπειρία θα αλώσουν εν μια νυκτί τους ερασιτέχνες Πράσινους.
Ο Συνασπισμός έχει μόνο μια επιλογή επιβίωσης: να καταλάβει μια θέση στα αριστερά του φάσματος καρπωνόμενος τη ριζοσπαστικοποίηση και την απόγνωση των συνθλιβόμενων μεσοστρωμάτων. Αν δεν το καταφέρει, θα συρρικνωθεί στο όριο-θρίλερ του 3% ή και παρακάτω. Σε κάθε περίπτωση, οι περιφερειακές εκλογές του Νοεμβρίου (ή οι αιφνίδιες εθνικές) θα είναι κρίσιμη (ή και αποφασιστική) δοκιμασία για την εκτός ΚΚΕ αριστερά. Οπως άλλωστε και για το ΠΑΣΟΚ, τη Ν.Δ. και το ΚΚΕ. Για όλους.
Κυριακή 13 Ιουνίου 2010
Σηματοδότης του κενού στα αριστερά
Γιάννης Βούλγαρης (ΤΑ ΝΕΑ 12-6-2010)
Η διάσπαση του Συνασπισμού ήταν η καθυστερημένη φυσική κατάληξη μιας παρατεταμένης αφύσικης συνύπαρξης δύο διαφορετικών πολιτικών νοοτροπιών κάτω από την ίδια στέγη. Η μετάλλαξη του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν μετακομμουνιστικό χώρο «διαμαρτυρίας» χωρίς όρια στον αριστερισμό, εσχάτως μάλιστα ούτε και στη βία, οδήγησε στην έξοδο την τάση των Ανανεωτικών.
Το επόμενο ματς θα παιχτεί στην έδρα του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ των κ.κ. Τσίπρα και Αλαβάνου. Η έκβαση του συγκεκριμένου αγώνα δεν είναι ακόμα σαφής, αλλά η εξέλιξη του πρωταθλήματος είναι. Το παρελθόν προδιαγράφει την πολιτική «εικόνα» του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ στο προσεχές μέλλον. Ενα κόμμα που θα μετεωρίζεται μεταξύ της παλαιοκομμουνιστικής δογματικής κουλτούρας και του κινηματικού «νεοαναρχισμού». Οπως εξάλλου συμβαίνει στα μικρά κόμματα που δεν «αναμειγνύονται» σε ζητήματα διακυβέρνησης της χώρας, οι μάχες μηχανισμών θα υπεριδεολογικοποιούνται, οι μικροί ναρκισσισμοί των τάσεων και των ηγετών θα φουσκώνουν, με αποτέλεσμα τις περιοδικές εκρήξεις και διασπάσεις. Κανέναν δεν θα εκπλήξει μια τέτοια εξέλιξη στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.
Κόμμα έκτακτης ανάγκης
Αντιθέτως, η εξέλιξη της τάσης των Ανανεωτικών είναι λιγότερο προβλέψιμη και ως εκ τούτου πιο ενδιαφέρουσα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα συγκροτήσουν νέο κόμμα κάνοντας άνοιγμα και στους Οικολόγους Πράσινους, με την ελπίδα ότι οι τελευταίοι θα καταλάβουν πως η εθνική κρίση, καλώς ή κακώς, υποβαθμίζει τις οικολογικές αγωνίες των πολιτών. Στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς υποστήριξαν ότι επειδή το ΠΑΣΟΚ έχει κινηθεί πολύ στα δεξιά υιοθετώντας νεοφιλελεύθερες πολιτικές και ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ πολύ στα αριστερά οπισθοδρομώντας σε μια «νεοκομμουνιστική» εκδοχή, υπάρχει πολιτικό κενό για το νέο κόμμα. Η επιχειρηματολογία είναι λανθασμένη. Πρώτον, γιατί αν το κενό όντως υπήρχε, θα ήταν τόσο μεγάλο ώστε ένα μικρό κόμμα απλώς θα έπεφτε στο πολιτικό βάραθρο, χωρίς να πείθει ότι μπορεί να το καλύψει. Δεύτερον, το ΠΑΣΟΚ δεν διεκπεραιώνει μια νεοφιλελεύθερη πολιτική αλλά μια πολιτική ειδικών συνθηκών, μια πολιτική εθνικής αναγκαιότητας, από την οποία εξαρτάται η τύχη της Ελλάδας για δυο - τρεις γενιές. Αυτή η πραγματικότητα δεν περιγράφεται ούτε χαρακτηρίζεται πλέον με τρέχοντες όρους ΑριστεράςΔεξιάς, αλλά με όρους έκτακτης εθνικής ανάγκης. Η κοινωνία το καταλαβαίνει καλύτερα από τα κόμματα, αφού ο κ. Σαμαράς παρότι γνωρίζει καλά την αναγκαιότητα αφήνει μόνο του το ΠΑΣΟΚ να τη διεκπεραιώσει ελπίζοντας να εισπράξει τη φθορά, ενώ το ΚΚΕ και ο κ. Αλαβάνος (αν καταλάβαμε καλά) θέλουν να δώσουν ένα χεράκι βοήθειας να χρεοκοπήσει η χώρα ώστε να «συνειδητοποιηθούν πολιτικά» οι εργαζόμενοι. Επιπλέον, το μισό ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να έχει επίγνωση της κατάστασης, εξ ου και η απελπιστική ανεπάρκεια πλήθους υπουργών. Στην πραγματικότητα, τα παγιωμένα παραδοσιακά κόμματα εξακολουθούν να λειτουργούν με βάση τα στερεότυπά τους, τη ρουτίνα τους και τα μικροσυμφέροντά τους. Σε αυτή τη βάση της συνέχειας και της ρουτίνας, δεν υπάρχει ουσιώδες πολιτικό κενό, τα παγιωμένα κόμματα καλύπτουν όλο το πολιτικό φάσμα και πλεονεκτούν λόγω των ιστορικών δεσμών με τους εκλογείς τους.
Χώρος υπάρχει και θα υπάρξει μόνο αν εμφανιστούν κόμματα «ασυνέχειας», κόμματα που θα εκφράσουν τις συνθήκες έκτακτης εθνικής ανάγκης, θα αυτοεκτεθούν στις ανατροπές των στερεότυπων που η εθνική κρίση έχει προκαλέσει ήδη, θα μεταδώσουν τη δυναμική της νέας κατάστασης. Αν υπάρχει μια πρόσφατη ιστορική παραλληλία, είναι ασφαλώς εκείνη της Μεταπολίτευσης όταν το αντίστοιχο διακύβευμα ήταν η οικοδόμηση των νέων δημοκρατικών θεσμών σε συνθήκες αστάθειας και απροσδιοριστίας.
Το παράδοξο
Το κλίμα όμως τώρα είναι ιδιαίτερα δυσμενές για την εμφάνιση νέων κομμάτων, δεδομένης της δυσπιστίας των πολιτών. Οποιο κόμμα και αν εμφανιστεί σήμερα στο πολιτικό σκηνικό, θα πρέπει, εκτός από κόμμα που ενστερνίζεται τις συνθήκες έκτακτης εθνικής ανάγκης, να είναι ταυτόχρονα και ένα παράδοξο είδος «μη κόμματος», δηλαδή θα πρέπει να απεμπολήσει τα γνώριμα χαρακτηριστικά με τα οποία οι πολίτες έχουν ταυτίσει τα κόμματα, κάνοντάς τους να «βγάζουν σπυράκια» (π.χ., κραυγαλέα προσωπική και μικροκομματική ιδιοτέλεια που πλασάρεται με έναν υποκριτικά ανιδιοτελή λόγο). Ενα κόμμα «έκτακτης ανάγκης» μπορεί ακόμα να αποδεχθεί την ενδεχόμενη προσωρινότητά του, καθιστώντας την στοιχείο της «εικόνας» του και πλεονέκτημα για την απελευθέρωση του λόγου του. Πιθανόν αυτό να αποδειχθεί πιο πειστικό από το να εμφανιστεί π.χ. άλλο ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς, το οποίο θα θεωρεί τον εαυτό του πυρήνα μιας μελλοντικής μεγάλης στρατιάς προς τον σοσιαλισμό ή όπου αλλού.
Οι πολιτικές συντεταγμένες ενός ενδεχόμενου νέου φορέα Ανανεωτικής Αριστεράς συνάγονται από τα προηγούμενα. Οχι χρεοκοπία της Ελλάδας. Ανανέωση, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος. Μετασχηματισμός του ελληνικού οικονομικοκοινωνικού μοντέλου κατά την παρούσα κρίση και μέσω αυτής. Αριστερός ευρωπαϊσμός με αιχμή την εμβάθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης ώστε να ανατραπούν οι γενικευμένες εθνικές πολιτικές λιτότητας και να γίνει εφικτή η συντονισμένη αναπτυξιακή πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρόκειται ασφαλώς για ένα πολιτικό πλαίσιο εξαιρετικά άβολο για ένα αριστερό κόμμα, καθώς αντιφάσκει με τα στερεότυπα που επικράτησαν στην Αριστερά κατά την ύστερη Μεταπολίτευση. Ουσιαστικά, σημαίνει: Να αποδεχθεί την αναγκαιότητα των σκληρών μέτρων για την αποφυγή της χρεοκοπίας (με αντίβαρο έστω μια «λελογισμένη δημαγωγία»). Να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια μεταρρυθμίσεων που υπάρχουν στο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης προτάσσοντας τα συμφέροντα και τις ανάγκες των πιο επισφαλών κοινωνικών ομάδων και ιδίως των νέων γενεών, που κινδυνεύουν όχι μόνο από τον «νεοφιλελευθερισμό» αλλά και από την ισχύ των εξασφαλισμένων ανώτερων- μεσαίων στρωμάτων, χάρη στην οποία ισχύ μετακυλίουν τις παθογένειες του οικονομικοκοινωνικού μοντέλου στην υπόλοιπη κοινωνία. Να αξιοποιήσει τις αναζητήσεις της σύγχρονης Αριστεράς για την επιβολή νέων θεσμών ρύθμισης της οικονομίας και της κοινωνίας που θα αντιστοιχούν στις νέες συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και της προωθημένης εξατομίκευσης.
Αυτοκριτική
Το δεύτερο παράδοξο είναι ότι ένα τόσο δύσκολο και άβολο «πρόγραμμα» γίνεται πειστικότερο αν περιλάβει μια αυτοκριτική της Αριστεράς για το μερτικό των ευθυνών της στη χρεοκοπία της χώρας. Στην πραγματικότητα, δεν θα πρόκειται για αυτοκριτική αλλά για νέα αυτογνωσία. Πώς και γιατί η «Αριστερά της θυσίας» εξελίχθηκε στην οικονομίστικη Αριστερά των επιδομάτων, της επιβράβευσης της παραβατικότητας και της κατάχρησης του δημόσιου χώρου; Πώς εξελίχθηκε στην «αγωνιστική» αιχμή του ατομισμού και του συντεχνιασμού που κατέκλυσε την Ελλάδα της ύστερης Μεταπολίτευσης οδηγώντας την στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και τη χρεοκοπία; Γιατί είναι αριστερή πολιτική απασχόλησης να αγωνίζεσαι να νομιμοποιήσεις τους συμβασιούχους του Δημοσίου που διόρισε το ΠΑΣΟΚ και θέλει να απολύσει η Ν.Δ. και ύστερα τους συμβασιούχους της Ν.Δ. που θέλει να απολύσει το ΠΑΣΟΚ; Δεν υπάρχει μια αριστερή πρόταση παραγωγικότερης απασχόλησης για τις νέες γενιές; Στην ουσία, όλα αυτά δεν συνιστούν μόνο μια στενή εθνική αυτοκριτική της Αριστεράς. Εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συζήτησης που αναρωτιέται για την αθέλητη συμβολή του αριστερού οικονομισμού στην εμπέδωση της μετανεωτερικής ναρκισσιστικής καταναλωτικής κουλτούρας η οποία δεσπόζει στις σύγχρονες δημοκρατίες.
Μεγάλα ζητήματα, δυσανάλογα για μικρές κομματικές δυνάμεις. Ισως όμως η ενδεχόμενη εμφάνιση ενός νέου φορέα της Ανανεωτικής Αριστεράς να έχει περισσότερο χρησιμότητα ως σηματοδότης ενός κενού σύγχρονης Αριστεράς, παρά στην πλήρωσή του. Ιδίως στην Ελλάδα, που όλοι ακολουθούμε το γνωστό καλαμπούρι του Γούντι Αλεν: «Εχω μια καλή απάντηση, έχει κανείς μια καλή ερώτηση;».
Η διάσπαση του Συνασπισμού ήταν η καθυστερημένη φυσική κατάληξη μιας παρατεταμένης αφύσικης συνύπαρξης δύο διαφορετικών πολιτικών νοοτροπιών κάτω από την ίδια στέγη. Η μετάλλαξη του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν μετακομμουνιστικό χώρο «διαμαρτυρίας» χωρίς όρια στον αριστερισμό, εσχάτως μάλιστα ούτε και στη βία, οδήγησε στην έξοδο την τάση των Ανανεωτικών.
Το επόμενο ματς θα παιχτεί στην έδρα του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ των κ.κ. Τσίπρα και Αλαβάνου. Η έκβαση του συγκεκριμένου αγώνα δεν είναι ακόμα σαφής, αλλά η εξέλιξη του πρωταθλήματος είναι. Το παρελθόν προδιαγράφει την πολιτική «εικόνα» του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ στο προσεχές μέλλον. Ενα κόμμα που θα μετεωρίζεται μεταξύ της παλαιοκομμουνιστικής δογματικής κουλτούρας και του κινηματικού «νεοαναρχισμού». Οπως εξάλλου συμβαίνει στα μικρά κόμματα που δεν «αναμειγνύονται» σε ζητήματα διακυβέρνησης της χώρας, οι μάχες μηχανισμών θα υπεριδεολογικοποιούνται, οι μικροί ναρκισσισμοί των τάσεων και των ηγετών θα φουσκώνουν, με αποτέλεσμα τις περιοδικές εκρήξεις και διασπάσεις. Κανέναν δεν θα εκπλήξει μια τέτοια εξέλιξη στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.
Κόμμα έκτακτης ανάγκης
Αντιθέτως, η εξέλιξη της τάσης των Ανανεωτικών είναι λιγότερο προβλέψιμη και ως εκ τούτου πιο ενδιαφέρουσα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα συγκροτήσουν νέο κόμμα κάνοντας άνοιγμα και στους Οικολόγους Πράσινους, με την ελπίδα ότι οι τελευταίοι θα καταλάβουν πως η εθνική κρίση, καλώς ή κακώς, υποβαθμίζει τις οικολογικές αγωνίες των πολιτών. Στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς υποστήριξαν ότι επειδή το ΠΑΣΟΚ έχει κινηθεί πολύ στα δεξιά υιοθετώντας νεοφιλελεύθερες πολιτικές και ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ πολύ στα αριστερά οπισθοδρομώντας σε μια «νεοκομμουνιστική» εκδοχή, υπάρχει πολιτικό κενό για το νέο κόμμα. Η επιχειρηματολογία είναι λανθασμένη. Πρώτον, γιατί αν το κενό όντως υπήρχε, θα ήταν τόσο μεγάλο ώστε ένα μικρό κόμμα απλώς θα έπεφτε στο πολιτικό βάραθρο, χωρίς να πείθει ότι μπορεί να το καλύψει. Δεύτερον, το ΠΑΣΟΚ δεν διεκπεραιώνει μια νεοφιλελεύθερη πολιτική αλλά μια πολιτική ειδικών συνθηκών, μια πολιτική εθνικής αναγκαιότητας, από την οποία εξαρτάται η τύχη της Ελλάδας για δυο - τρεις γενιές. Αυτή η πραγματικότητα δεν περιγράφεται ούτε χαρακτηρίζεται πλέον με τρέχοντες όρους ΑριστεράςΔεξιάς, αλλά με όρους έκτακτης εθνικής ανάγκης. Η κοινωνία το καταλαβαίνει καλύτερα από τα κόμματα, αφού ο κ. Σαμαράς παρότι γνωρίζει καλά την αναγκαιότητα αφήνει μόνο του το ΠΑΣΟΚ να τη διεκπεραιώσει ελπίζοντας να εισπράξει τη φθορά, ενώ το ΚΚΕ και ο κ. Αλαβάνος (αν καταλάβαμε καλά) θέλουν να δώσουν ένα χεράκι βοήθειας να χρεοκοπήσει η χώρα ώστε να «συνειδητοποιηθούν πολιτικά» οι εργαζόμενοι. Επιπλέον, το μισό ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να έχει επίγνωση της κατάστασης, εξ ου και η απελπιστική ανεπάρκεια πλήθους υπουργών. Στην πραγματικότητα, τα παγιωμένα παραδοσιακά κόμματα εξακολουθούν να λειτουργούν με βάση τα στερεότυπά τους, τη ρουτίνα τους και τα μικροσυμφέροντά τους. Σε αυτή τη βάση της συνέχειας και της ρουτίνας, δεν υπάρχει ουσιώδες πολιτικό κενό, τα παγιωμένα κόμματα καλύπτουν όλο το πολιτικό φάσμα και πλεονεκτούν λόγω των ιστορικών δεσμών με τους εκλογείς τους.
Χώρος υπάρχει και θα υπάρξει μόνο αν εμφανιστούν κόμματα «ασυνέχειας», κόμματα που θα εκφράσουν τις συνθήκες έκτακτης εθνικής ανάγκης, θα αυτοεκτεθούν στις ανατροπές των στερεότυπων που η εθνική κρίση έχει προκαλέσει ήδη, θα μεταδώσουν τη δυναμική της νέας κατάστασης. Αν υπάρχει μια πρόσφατη ιστορική παραλληλία, είναι ασφαλώς εκείνη της Μεταπολίτευσης όταν το αντίστοιχο διακύβευμα ήταν η οικοδόμηση των νέων δημοκρατικών θεσμών σε συνθήκες αστάθειας και απροσδιοριστίας.
Το παράδοξο
Το κλίμα όμως τώρα είναι ιδιαίτερα δυσμενές για την εμφάνιση νέων κομμάτων, δεδομένης της δυσπιστίας των πολιτών. Οποιο κόμμα και αν εμφανιστεί σήμερα στο πολιτικό σκηνικό, θα πρέπει, εκτός από κόμμα που ενστερνίζεται τις συνθήκες έκτακτης εθνικής ανάγκης, να είναι ταυτόχρονα και ένα παράδοξο είδος «μη κόμματος», δηλαδή θα πρέπει να απεμπολήσει τα γνώριμα χαρακτηριστικά με τα οποία οι πολίτες έχουν ταυτίσει τα κόμματα, κάνοντάς τους να «βγάζουν σπυράκια» (π.χ., κραυγαλέα προσωπική και μικροκομματική ιδιοτέλεια που πλασάρεται με έναν υποκριτικά ανιδιοτελή λόγο). Ενα κόμμα «έκτακτης ανάγκης» μπορεί ακόμα να αποδεχθεί την ενδεχόμενη προσωρινότητά του, καθιστώντας την στοιχείο της «εικόνας» του και πλεονέκτημα για την απελευθέρωση του λόγου του. Πιθανόν αυτό να αποδειχθεί πιο πειστικό από το να εμφανιστεί π.χ. άλλο ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς, το οποίο θα θεωρεί τον εαυτό του πυρήνα μιας μελλοντικής μεγάλης στρατιάς προς τον σοσιαλισμό ή όπου αλλού.
Οι πολιτικές συντεταγμένες ενός ενδεχόμενου νέου φορέα Ανανεωτικής Αριστεράς συνάγονται από τα προηγούμενα. Οχι χρεοκοπία της Ελλάδας. Ανανέωση, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος. Μετασχηματισμός του ελληνικού οικονομικοκοινωνικού μοντέλου κατά την παρούσα κρίση και μέσω αυτής. Αριστερός ευρωπαϊσμός με αιχμή την εμβάθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης ώστε να ανατραπούν οι γενικευμένες εθνικές πολιτικές λιτότητας και να γίνει εφικτή η συντονισμένη αναπτυξιακή πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρόκειται ασφαλώς για ένα πολιτικό πλαίσιο εξαιρετικά άβολο για ένα αριστερό κόμμα, καθώς αντιφάσκει με τα στερεότυπα που επικράτησαν στην Αριστερά κατά την ύστερη Μεταπολίτευση. Ουσιαστικά, σημαίνει: Να αποδεχθεί την αναγκαιότητα των σκληρών μέτρων για την αποφυγή της χρεοκοπίας (με αντίβαρο έστω μια «λελογισμένη δημαγωγία»). Να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια μεταρρυθμίσεων που υπάρχουν στο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης προτάσσοντας τα συμφέροντα και τις ανάγκες των πιο επισφαλών κοινωνικών ομάδων και ιδίως των νέων γενεών, που κινδυνεύουν όχι μόνο από τον «νεοφιλελευθερισμό» αλλά και από την ισχύ των εξασφαλισμένων ανώτερων- μεσαίων στρωμάτων, χάρη στην οποία ισχύ μετακυλίουν τις παθογένειες του οικονομικοκοινωνικού μοντέλου στην υπόλοιπη κοινωνία. Να αξιοποιήσει τις αναζητήσεις της σύγχρονης Αριστεράς για την επιβολή νέων θεσμών ρύθμισης της οικονομίας και της κοινωνίας που θα αντιστοιχούν στις νέες συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και της προωθημένης εξατομίκευσης.
Αυτοκριτική
Το δεύτερο παράδοξο είναι ότι ένα τόσο δύσκολο και άβολο «πρόγραμμα» γίνεται πειστικότερο αν περιλάβει μια αυτοκριτική της Αριστεράς για το μερτικό των ευθυνών της στη χρεοκοπία της χώρας. Στην πραγματικότητα, δεν θα πρόκειται για αυτοκριτική αλλά για νέα αυτογνωσία. Πώς και γιατί η «Αριστερά της θυσίας» εξελίχθηκε στην οικονομίστικη Αριστερά των επιδομάτων, της επιβράβευσης της παραβατικότητας και της κατάχρησης του δημόσιου χώρου; Πώς εξελίχθηκε στην «αγωνιστική» αιχμή του ατομισμού και του συντεχνιασμού που κατέκλυσε την Ελλάδα της ύστερης Μεταπολίτευσης οδηγώντας την στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και τη χρεοκοπία; Γιατί είναι αριστερή πολιτική απασχόλησης να αγωνίζεσαι να νομιμοποιήσεις τους συμβασιούχους του Δημοσίου που διόρισε το ΠΑΣΟΚ και θέλει να απολύσει η Ν.Δ. και ύστερα τους συμβασιούχους της Ν.Δ. που θέλει να απολύσει το ΠΑΣΟΚ; Δεν υπάρχει μια αριστερή πρόταση παραγωγικότερης απασχόλησης για τις νέες γενιές; Στην ουσία, όλα αυτά δεν συνιστούν μόνο μια στενή εθνική αυτοκριτική της Αριστεράς. Εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συζήτησης που αναρωτιέται για την αθέλητη συμβολή του αριστερού οικονομισμού στην εμπέδωση της μετανεωτερικής ναρκισσιστικής καταναλωτικής κουλτούρας η οποία δεσπόζει στις σύγχρονες δημοκρατίες.
Μεγάλα ζητήματα, δυσανάλογα για μικρές κομματικές δυνάμεις. Ισως όμως η ενδεχόμενη εμφάνιση ενός νέου φορέα της Ανανεωτικής Αριστεράς να έχει περισσότερο χρησιμότητα ως σηματοδότης ενός κενού σύγχρονης Αριστεράς, παρά στην πλήρωσή του. Ιδίως στην Ελλάδα, που όλοι ακολουθούμε το γνωστό καλαμπούρι του Γούντι Αλεν: «Εχω μια καλή απάντηση, έχει κανείς μια καλή ερώτηση;».
Κυριακή 23 Μαΐου 2010
Όλοι εναντίων όλων (3)
Η στρατηγική αρχίζει και αποκτά πρόσωπα
Επανέρχομαι για τρίτη (ελπίζω τελευταία, αν και δεν το πολυπιστεύω) φορά , στην στρατηγική του «Όλοι εναντίον όλων». Δεν πρόκειται περί εμμονής - άλλα πράγματα με απασχολούν περισσότερο αυτό τον καιρό- αλλά γιατί η εκτίμησή μου ότι αυτή θα ήταν η στρατηγική του μπλοκ της ακινησίας και της συνέχειας του πάρτι που έχω περιγράψει σε δύο προηγούμενες αναρτήσεις, έχει πάρει πια σάρκα και οστά...έπεται δε και συνέχεια.
Ας τους κατονομάσουμε λοιπόν τους ετερόκλητους συμμάχους του μπλοκ αυτού, ή όσους τέλος πάντων έχουν εκφρασθεί μέχρι τώρα.( θα ακολουθήσουν και οι άλλοι μην αμφιβάλετε). Ομαδοποιώ για να μην μπούμε σε ατελείωτες λεπτομέρειες
Πρώτα από όλα το πιο μεγάλο μέρος του οικονομικού μας συστήματος. Ζητούν να τους σώσει το κράτος με λογιών λογιών ρυθμίσεις, συνηθισμένοι στην κρατικοκομματική πατρωνία. Ακόμα και «κρατικό καπιταλισμό» ζήτησε επιφανής εξ’ αυτών!!! Δηλαδή δώστε λεφτά να τα μοιράσουμε και άμα δεν μπορείτε να έρθουμε εμείς να το κάνουμε, που είμαστε και άφθαρτοι (...λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα). Κατά τα λοιπά την καμπούρα μας δεν την βλέπουμε, φταίνε οι άλλοι, το δημόσιο , το πολιτικό σύστημα, λες και η μοιρασιά στα ανώτερα επίπεδα του πάρτι την έκανε μόνο του το δημόσιο, αυτοί δεν ξέρουν τίποτε.
Ακολουθούν κατά πόδας οι πιο κάτω όροφοι, μικρομεσαίοι και ελεύθεροι επιχειρηματίες που είχαν μάθει να επιβιώνουν τρώγοντας τα (ουκ ολίγα) αποφάγια του πάνω ορόφου, με μορφή φοροδιαφυγής, υπεξαίρεσης του ΦΠΑ, των ασφαλιστικών εισφορών και πάει λέγοντας. Να πιαστούν οι παράνομοι, αλλά μην στοχοποιείτε κλάδους λένε, «οι άλλοι» στην περίπτωση αυτοί είναι εντός τους ή κάπου τριγύρω σε άλλους συναφείς κλάδους.
Τμήματα του δημοσίου τομέα, διαμαρτύρονται και αυτοί ότι δεν φταίνε τίποτε. Βασιζόμενοι δε και στην κυβερνητική ανικανότητα ή απροθυμία, κάνουν λέει και «λευκή απεργία». Έχουν βρει βέβαια και αυτοί τον ένοχο , τον άλλο. Πατώντας πάνω στο όντως κατάπτυστο χάλι που επικρατεί στο προσωπικό της Βουλής, δείχνουν κατά εκεί. Ορίστε , υπάρχουν και χειρότερα, αυτοί φταίνε.
Σε ρόλο χειριστή της μπαγκέτας τα ΜΜΕ (πολλών μπλογκ μη εξαιρουμένων, για να είμαστε τίμιοι). Πιστοί στη μελωδία που συγγράφουν τα αφεντικά τους , αρχίζουν ολημερίς το παραμύθι. Με συχνότητα εβδομαδιαία περίπου, αλλάζει ο ένοχος. Βρε συζητάνε στην Ε.Ε. τα πιο κρίσιμα θέματα που μας αφορούν άμεσα, βρε χαλάει ο κόσμος γύρω μας, τίποτε αυτοί. Ο Τόλης και η Γκερέκου, η α και η β εξεταστική, βαρυσήμαντη δήλωση του τάδε παρλαπίπα πολιτικού στελέχους που ανάθεμα και αν ήξερε και αυτός τι θέλει να πει αλλά εξασφάλισε τα πολυπόθητα 30 δευτερόλεπτα, να γιατροί με «χαλαρή σχέση με την εφορία» να αυτοψυχαναλύονται δημόσια επί μισάωρο, να στρογγυλά τραπέζια με φωνασκούντα πολυεδρικά κενά κρανία, να σχολιαστές που σχολιάζουν βαθυστόχαστα θέματα που ούτε καν από εφημερίδα δεν έχουν μελετήσει ποτέ, να, να, να...Η ουσία έχει πάει βόλτα, ή μπορεί να παρακολουθεί το «νεανικό δελτίο του ΣΤΑΡ» απογοητευμένη και αυτή από τα άλλα δελτία, τα σοβαρά λέμε.
Τελευταία (last but not least που θα έλεγαν και οι φλεγματικοί Βρετανοί) η πολιτική μας τάξη, μαζί με κάτι ψευτοειδικούς-ψευτοδιανοούμενους της κακιάς ώρας, παρακολουθήματα της και αυτοί.
Σαστισμένοι κυβερνητικοί που ακόμα προσπαθούν –η δεν προσπαθούν, αντελήφθησαν ότι δεν μπορούν – να καταλάβουν τι πραγματικά γίνεται, και μιλάνε λες και βγήκαν για να κάνουν περίπατο και όχι για να κάνουν πόλεμο. Ανακοινώνουν συνεχώς νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες που ανάθεμα και αν ξέρουν πως θα υλοποιήσουν, εξαντλούμενοι στην προσπάθεια να τις περάσουν από την Βουλή. Ανακοινώνουν τελευταία λίστες φοροφυγάδων και φοροκλεπτών. Δεν θέλουμε λίστες ρε μάγκες, να μαζέψετε τα λεφτά θέλουμε. Μπορείτε ή όχι; Ανακοινώνουν μεγαλεπήβολες αλλαγές και επενδυτικά σχέδια. ‘Όχι άλλες εξαγγελίες ρε μάγκες. Αποτελέσματα θέλουμε, βήματα ουσίας και αποτελέσματα Μπορείτε ή όχι;
Σαμαρικοί , που πιστεύουν (αλήθεια λέω το πιστεύουν δεν υποκρίνονται, ούτε εκφράζονται κατά συνθήκη), ότι που θα πάει όταν πέσει ο Παπανδρέου θα έλθει η σειρά τους (ας τους εξηγήσει κάποιος ότι άλλοι θα έλθουν μετά τον Παπανδρέου να μην ξεροσταλιάζουν προετοιμαζόμενοι).
Πονηροί και ευέλικτοι ακροδεξιοί-τυχοδιώκτες , που κοιτάνε κατά που φυσάει ο άνεμος να αλλάξουν με ετοιμότητα θέση, κάτι σαν το Μέσι δηλαδή αλλά στο πιο αποκρουστικό του.
Και ερχόμαστε και στην Αριστερά. Μάλιστα. Εδώ έχει πιο ενδιαφέρον, γιατί υπάρχει και ποικιλία και αυτοσχεδιασμός Από το στιβαρό και αμετακίνητο ΚΚΕ που κηρύσσει πόλεμο κατά παντός, μέχρι στον επικίνδυνα ισσοροπούντα επί πολλαπλής τραμπάλας Τσίπρα. Ιδιαίτερα στενάχωρο είναι το θέμα ανανεωτικών, που ακόμα το σκέφτονται. Δυστυχώς όμως σκεπτόμενοι συνεχώς το τι θα κάνουν στο επερχόμενο συνέδριο, δεν κάθονται να ασχοληθούν λίγο επί της ουσίας των όσων γίνονται και να παρουσιάσουν κάποια επεξεργασία που να αντέχει σε κριτική, αρκούμενοι σε κοινοτοπίες. Ειλικρινά θα ήθελα να βρεθώ με τον Φ. Κουβέλη και να τον ρωτήσω «Η φιλοδοξία σου είναι να εξελιχθείς σε κάτι από Κωστή Στεφανόπουλο της Αριστεράς;». ‘Όχι για να τον προσβάλλω αλλά μπας και ταρακουνηθεί Παρακαλούνται φίλοι του χώρου αυτού που ξέρω ότι παρακολουθούν το ιστολόγιό μου, ας το κάνουν. Υπηρεσία θα προσφέρουν.
Και φτάνουμε στο πιο «αντικαπιταλιστικό» κομμάτι της Αριστεράς. Εδώ τα χάνει κανείς. Δογματισμός, βερμπαλισμός και ανοησία στο όνομα του ριζοσπαστισμού .Στάση πληρωμών, για να χάσουν τα λεφτά τους οι δανειστές μας( χαιρέκακο γελάκι εδώ μόλις υποκρύπτεται). Το ότι κάποιοι θα κερδίσουν από το ποντάρισμα στην πιθανότητα πτώχευσης (μέχρι 1 προς 120 φτάνει το κέρδος) μάλλον διέφυγε. Το ότι θα πτωχεύσουν και οι εγχώριες τράπεζες δεν απασχολεί διότι θα τις δημεύσουμε. Τώρα από που θα δανείζονται οι τράπεζες αυτές για να γίνουν «μοχλός ανάπτυξης», ένας Αλαβάνος ξέρει. Το ότι θα πέσει όχι φτώχεια αλλά εξαθλίωση στον πολύ κόσμο, εεε... τι να κάνουμε , θέλει και θυσίες ο σοσιαλισμός. Το ότι η θα εξελιχθούμε υποχρεωτικά σε μια περίκλειστη αυτοσυντηρούμενη οικονομία , κάτι σαν Αλβανία επί Χότζα, παράπλευρη απώλεια. Μάλιστα. Σταματάω εδώ.
Έστω και χωρίς να το θέλω, το κείμενο αυτό έφτασε να γίνεται έως και ειρωνικό, χλευαστικό, χιουμοριστικό Ας μην μας διαφεύγει όμως ότι είναι εξαιρετικά πικρό.
Ελπίδα; Δεν ξέρω, αλλά έχω την υποψία ότι εκεί κάτω χαμηλά, σε ανθρώπους που ζουν την πραγματική ζωή και σκέφτονται όλο και πιο πολύ όσο τα ζόρια μεγαλώνουν, αρχίζει εν σπέρματι να αναπτύσσεται μια νέα προβληματική
Και δεν μιλάω για προβληματικές του τύπου « για όλα φταίνε οι πολιτικοί», «να καεί το μπουρδέλο η βουλή», «να ανοίξουν οι φυλακές», «να αποσύρουμε τα λεφτά μας από τις τράπεζες για να δουν τη δύναμή μας» και άλλα τέτοια τροφοδοτούμενα από μια γνήσια μεν οργή, αλλά που εκ των πραγμάτων όταν δεν είναι τροφή για το μπλοκ της ακινησίας, είναι ανέξοδη και τυφλή οργή που ανοίγει άλλους δρόμους.
Αναφέρομαι σε προβληματικές που ξέρουν που θέλουν να το πάνε, αλλά στερούνται έκφρασης και δυνατότητας πολιτικής παρέμβασης. Κάτι βουβές μειοψηφίες, που σκέφτονται αντί να αγορεύουν, που νοιάζονται αντί να κοιτάνε να σώσουν το τομάρι τους στον ορυμαγδό που έρχεται, που δεν απαντάνε στα κρίσιμα ερωτήματα με απαντήσεις και συνθήματα των 30 δευτερολέπτων για να βγουν στα δελτία. Θα δούμε.
Επανέρχομαι για τρίτη (ελπίζω τελευταία, αν και δεν το πολυπιστεύω) φορά , στην στρατηγική του «Όλοι εναντίον όλων». Δεν πρόκειται περί εμμονής - άλλα πράγματα με απασχολούν περισσότερο αυτό τον καιρό- αλλά γιατί η εκτίμησή μου ότι αυτή θα ήταν η στρατηγική του μπλοκ της ακινησίας και της συνέχειας του πάρτι που έχω περιγράψει σε δύο προηγούμενες αναρτήσεις, έχει πάρει πια σάρκα και οστά...έπεται δε και συνέχεια.
Ας τους κατονομάσουμε λοιπόν τους ετερόκλητους συμμάχους του μπλοκ αυτού, ή όσους τέλος πάντων έχουν εκφρασθεί μέχρι τώρα.( θα ακολουθήσουν και οι άλλοι μην αμφιβάλετε). Ομαδοποιώ για να μην μπούμε σε ατελείωτες λεπτομέρειες
Πρώτα από όλα το πιο μεγάλο μέρος του οικονομικού μας συστήματος. Ζητούν να τους σώσει το κράτος με λογιών λογιών ρυθμίσεις, συνηθισμένοι στην κρατικοκομματική πατρωνία. Ακόμα και «κρατικό καπιταλισμό» ζήτησε επιφανής εξ’ αυτών!!! Δηλαδή δώστε λεφτά να τα μοιράσουμε και άμα δεν μπορείτε να έρθουμε εμείς να το κάνουμε, που είμαστε και άφθαρτοι (...λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα). Κατά τα λοιπά την καμπούρα μας δεν την βλέπουμε, φταίνε οι άλλοι, το δημόσιο , το πολιτικό σύστημα, λες και η μοιρασιά στα ανώτερα επίπεδα του πάρτι την έκανε μόνο του το δημόσιο, αυτοί δεν ξέρουν τίποτε.
Ακολουθούν κατά πόδας οι πιο κάτω όροφοι, μικρομεσαίοι και ελεύθεροι επιχειρηματίες που είχαν μάθει να επιβιώνουν τρώγοντας τα (ουκ ολίγα) αποφάγια του πάνω ορόφου, με μορφή φοροδιαφυγής, υπεξαίρεσης του ΦΠΑ, των ασφαλιστικών εισφορών και πάει λέγοντας. Να πιαστούν οι παράνομοι, αλλά μην στοχοποιείτε κλάδους λένε, «οι άλλοι» στην περίπτωση αυτοί είναι εντός τους ή κάπου τριγύρω σε άλλους συναφείς κλάδους.
Τμήματα του δημοσίου τομέα, διαμαρτύρονται και αυτοί ότι δεν φταίνε τίποτε. Βασιζόμενοι δε και στην κυβερνητική ανικανότητα ή απροθυμία, κάνουν λέει και «λευκή απεργία». Έχουν βρει βέβαια και αυτοί τον ένοχο , τον άλλο. Πατώντας πάνω στο όντως κατάπτυστο χάλι που επικρατεί στο προσωπικό της Βουλής, δείχνουν κατά εκεί. Ορίστε , υπάρχουν και χειρότερα, αυτοί φταίνε.
Σε ρόλο χειριστή της μπαγκέτας τα ΜΜΕ (πολλών μπλογκ μη εξαιρουμένων, για να είμαστε τίμιοι). Πιστοί στη μελωδία που συγγράφουν τα αφεντικά τους , αρχίζουν ολημερίς το παραμύθι. Με συχνότητα εβδομαδιαία περίπου, αλλάζει ο ένοχος. Βρε συζητάνε στην Ε.Ε. τα πιο κρίσιμα θέματα που μας αφορούν άμεσα, βρε χαλάει ο κόσμος γύρω μας, τίποτε αυτοί. Ο Τόλης και η Γκερέκου, η α και η β εξεταστική, βαρυσήμαντη δήλωση του τάδε παρλαπίπα πολιτικού στελέχους που ανάθεμα και αν ήξερε και αυτός τι θέλει να πει αλλά εξασφάλισε τα πολυπόθητα 30 δευτερόλεπτα, να γιατροί με «χαλαρή σχέση με την εφορία» να αυτοψυχαναλύονται δημόσια επί μισάωρο, να στρογγυλά τραπέζια με φωνασκούντα πολυεδρικά κενά κρανία, να σχολιαστές που σχολιάζουν βαθυστόχαστα θέματα που ούτε καν από εφημερίδα δεν έχουν μελετήσει ποτέ, να, να, να...Η ουσία έχει πάει βόλτα, ή μπορεί να παρακολουθεί το «νεανικό δελτίο του ΣΤΑΡ» απογοητευμένη και αυτή από τα άλλα δελτία, τα σοβαρά λέμε.
Τελευταία (last but not least που θα έλεγαν και οι φλεγματικοί Βρετανοί) η πολιτική μας τάξη, μαζί με κάτι ψευτοειδικούς-ψευτοδιανοούμενους της κακιάς ώρας, παρακολουθήματα της και αυτοί.
Σαστισμένοι κυβερνητικοί που ακόμα προσπαθούν –η δεν προσπαθούν, αντελήφθησαν ότι δεν μπορούν – να καταλάβουν τι πραγματικά γίνεται, και μιλάνε λες και βγήκαν για να κάνουν περίπατο και όχι για να κάνουν πόλεμο. Ανακοινώνουν συνεχώς νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες που ανάθεμα και αν ξέρουν πως θα υλοποιήσουν, εξαντλούμενοι στην προσπάθεια να τις περάσουν από την Βουλή. Ανακοινώνουν τελευταία λίστες φοροφυγάδων και φοροκλεπτών. Δεν θέλουμε λίστες ρε μάγκες, να μαζέψετε τα λεφτά θέλουμε. Μπορείτε ή όχι; Ανακοινώνουν μεγαλεπήβολες αλλαγές και επενδυτικά σχέδια. ‘Όχι άλλες εξαγγελίες ρε μάγκες. Αποτελέσματα θέλουμε, βήματα ουσίας και αποτελέσματα Μπορείτε ή όχι;
Σαμαρικοί , που πιστεύουν (αλήθεια λέω το πιστεύουν δεν υποκρίνονται, ούτε εκφράζονται κατά συνθήκη), ότι που θα πάει όταν πέσει ο Παπανδρέου θα έλθει η σειρά τους (ας τους εξηγήσει κάποιος ότι άλλοι θα έλθουν μετά τον Παπανδρέου να μην ξεροσταλιάζουν προετοιμαζόμενοι).
Πονηροί και ευέλικτοι ακροδεξιοί-τυχοδιώκτες , που κοιτάνε κατά που φυσάει ο άνεμος να αλλάξουν με ετοιμότητα θέση, κάτι σαν το Μέσι δηλαδή αλλά στο πιο αποκρουστικό του.
Και ερχόμαστε και στην Αριστερά. Μάλιστα. Εδώ έχει πιο ενδιαφέρον, γιατί υπάρχει και ποικιλία και αυτοσχεδιασμός Από το στιβαρό και αμετακίνητο ΚΚΕ που κηρύσσει πόλεμο κατά παντός, μέχρι στον επικίνδυνα ισσοροπούντα επί πολλαπλής τραμπάλας Τσίπρα. Ιδιαίτερα στενάχωρο είναι το θέμα ανανεωτικών, που ακόμα το σκέφτονται. Δυστυχώς όμως σκεπτόμενοι συνεχώς το τι θα κάνουν στο επερχόμενο συνέδριο, δεν κάθονται να ασχοληθούν λίγο επί της ουσίας των όσων γίνονται και να παρουσιάσουν κάποια επεξεργασία που να αντέχει σε κριτική, αρκούμενοι σε κοινοτοπίες. Ειλικρινά θα ήθελα να βρεθώ με τον Φ. Κουβέλη και να τον ρωτήσω «Η φιλοδοξία σου είναι να εξελιχθείς σε κάτι από Κωστή Στεφανόπουλο της Αριστεράς;». ‘Όχι για να τον προσβάλλω αλλά μπας και ταρακουνηθεί Παρακαλούνται φίλοι του χώρου αυτού που ξέρω ότι παρακολουθούν το ιστολόγιό μου, ας το κάνουν. Υπηρεσία θα προσφέρουν.
Και φτάνουμε στο πιο «αντικαπιταλιστικό» κομμάτι της Αριστεράς. Εδώ τα χάνει κανείς. Δογματισμός, βερμπαλισμός και ανοησία στο όνομα του ριζοσπαστισμού .Στάση πληρωμών, για να χάσουν τα λεφτά τους οι δανειστές μας( χαιρέκακο γελάκι εδώ μόλις υποκρύπτεται). Το ότι κάποιοι θα κερδίσουν από το ποντάρισμα στην πιθανότητα πτώχευσης (μέχρι 1 προς 120 φτάνει το κέρδος) μάλλον διέφυγε. Το ότι θα πτωχεύσουν και οι εγχώριες τράπεζες δεν απασχολεί διότι θα τις δημεύσουμε. Τώρα από που θα δανείζονται οι τράπεζες αυτές για να γίνουν «μοχλός ανάπτυξης», ένας Αλαβάνος ξέρει. Το ότι θα πέσει όχι φτώχεια αλλά εξαθλίωση στον πολύ κόσμο, εεε... τι να κάνουμε , θέλει και θυσίες ο σοσιαλισμός. Το ότι η θα εξελιχθούμε υποχρεωτικά σε μια περίκλειστη αυτοσυντηρούμενη οικονομία , κάτι σαν Αλβανία επί Χότζα, παράπλευρη απώλεια. Μάλιστα. Σταματάω εδώ.
Έστω και χωρίς να το θέλω, το κείμενο αυτό έφτασε να γίνεται έως και ειρωνικό, χλευαστικό, χιουμοριστικό Ας μην μας διαφεύγει όμως ότι είναι εξαιρετικά πικρό.
Ελπίδα; Δεν ξέρω, αλλά έχω την υποψία ότι εκεί κάτω χαμηλά, σε ανθρώπους που ζουν την πραγματική ζωή και σκέφτονται όλο και πιο πολύ όσο τα ζόρια μεγαλώνουν, αρχίζει εν σπέρματι να αναπτύσσεται μια νέα προβληματική
Και δεν μιλάω για προβληματικές του τύπου « για όλα φταίνε οι πολιτικοί», «να καεί το μπουρδέλο η βουλή», «να ανοίξουν οι φυλακές», «να αποσύρουμε τα λεφτά μας από τις τράπεζες για να δουν τη δύναμή μας» και άλλα τέτοια τροφοδοτούμενα από μια γνήσια μεν οργή, αλλά που εκ των πραγμάτων όταν δεν είναι τροφή για το μπλοκ της ακινησίας, είναι ανέξοδη και τυφλή οργή που ανοίγει άλλους δρόμους.
Αναφέρομαι σε προβληματικές που ξέρουν που θέλουν να το πάνε, αλλά στερούνται έκφρασης και δυνατότητας πολιτικής παρέμβασης. Κάτι βουβές μειοψηφίες, που σκέφτονται αντί να αγορεύουν, που νοιάζονται αντί να κοιτάνε να σώσουν το τομάρι τους στον ορυμαγδό που έρχεται, που δεν απαντάνε στα κρίσιμα ερωτήματα με απαντήσεις και συνθήματα των 30 δευτερολέπτων για να βγουν στα δελτία. Θα δούμε.
Κυριακή 9 Μαΐου 2010
Υπερασπιζόμενοι το κοινό εδώ
Tου Nικου Γ. Ξυδακη
Στους τοίχους της Τραπέζης της Ελλάδος επί της Πανεπιστημίου, δύο γκράφιτι: Δεν συναινούμε έχουμε πόλεμο· και παρακάτω, Γιώργο θα φύγεις νύχτα. Τις προηγούμενες μέρες, κορυφαία πρόσωπα της απελθούσας κυβέρνησης προπηλακίστηκαν από οργισμένους πολίτες ενώπιον ακροατηρίων, εκδιώχθηκαν από αίθουσες, γιουχαΐστηκαν. Την παγωνιά μετά το σοκ διαδέχεται τυφλή οργή που ξεχειλίζει, και θα ξεσπάει επί δικαίων και αδίκων.
Δικαιολογημένη η οργή και ευεξήγητη. Και πρέπει να ξεσπάσει. Ο οργισμένος πολίτης όμως, προτού παραδοθεί στην αυτοδικία και στον νόμο του Λιντς, οφείλει να αναλογιστεί μήπως η τυφλότητα της οργής του πλήττει ακριβώς το κράτος δικαίου που υπονόμευσαν οι προπηλακιζόμενοι πολιτικοί με την ολιγωρία τους, με τα ψέματα, με τον αριβισμό ή τις δόλιες πράξεις τους. Να μην αθωωθούν, να παραδοθούν στη χλεύη και την καταφρόνια, στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας· να ερευνηθεί η δράση τους και να τιμωρηθούν αν βρεθούν ένοχοι. Αλλά δεν πρέπει να κυριαρχήσει ο τυφλός θυμός, η οργή δεν μπορεί μόνη αυτή να καθοδηγεί τις πράξεις της τραυματισμένης κοινωνίας. Διότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο το ποτάμι της οργής να μη σταματάει πουθενά, να παρασύρει δικαίους και αδίκους σε έναν τρελό στροβιλισμό, που θα εξαρθρώσει τους κοινωνικούς αρμούς και λίγο θα απέχει από εμφύλιο.
Ο κερματισμός και η πολυδιαίρεση της κοινωνίας είναι όπλο των κυρίαρχων, είναι προσφιλές όπλο της αποικιοκρατίας, παλιάς και νέας, μαζί με την προπαγάνδα και την ωμή καταστολή. Η προπαγάνδα, επίσημη ή μεταμφιεσμένη, προσπαθεί να πείσει τη δοκιμαζόμενη κοινωνία, αφενός, ότι φταίμε όλοι εξίσου, γενικεύοντας και ισοπεδώνοντας· η τέτοια γενίκευση διαχέει δολίως σε όλους την ευθύνη και την ενοχή· και όταν όλοι φταίνε, κανείς δεν φταίει. Η προπαγάνδα, αφετέρου, σπείρει διχόνοια, διάσπαση, διαίρεση: οι ιδιωτικοί εναντίον των δημοσίων, οι υπάλληλοι εναντίον των ελευθεροεπαγγελματιών, όλοι εναντίον των φακελάκηδων γιατρών, των ρουφιάνων δημοσιογράφων, των κλεφτών ταξιτζήδων, όλοι εναντίον όλων. Και όλοι ενοχοποιημένοι, διασπασμένοι, οργισμένοι, σαστισμένοι - δηλαδή, έτοιμοι να υποδουλωθούν και πάλι, χωρίς να προλάβουν να κατανοήσουν, να συνθέσουν, να υπερβούν τα δεσμά.
Η προπαγάνδα δούλεψε εντατικά όλα τα χρόνια της αμέριμνης σπατάλης κλοπιμαίων και δανεικών για να μας πείσει ότι όλα βαίνουν καλώς, η Ελλάς είναι ισχυρή, οι αγορές μάς ψηφίζουν. Δούλεψε εντατικά και τον τελευταίο χρόνο, διαχέοντας ευθύνες και ενοχές, αποκρύπτοντας διαρκώς την αληθή εικόνα, τις δυνατότητες εξόδου, τους πραγματικούς υπεύθυνους. Μέχρι που το ολιγόσελιδο μνημόνιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έδειξε τον βαθμό κατάρρευσης του συστήματος και τον βαθμό υποδούλωσης όλων ημών.
Οι έχοντες κυριαρχία και πλούτο έχουν σπεύσει ήδη να μεταφέρουν το χρήμα έξω και να αγοράσουν λονδρέζικα ακίνητα: να σωθεί το χρήμα και ας βουλιάξει η χώρα. Τώρα περιμένουν ευκαιρίες επενδύσεων: η καταρρέουσα χώρα θα προσφέρει πολλές ευκαιρίες. Θα επωφεληθούν, μαζί με το ξένο κεφάλαιο που ώς τώρα λοιδορούσε την Ψωροκώσταινα· θα αγοράσουν πάμφθηνα. Οι εξουθενωμένοι, γονατισμένοι πολίτες ποια αντίσταση μπορούν να προβάλουν; Πολύ περισσότερο αν βρεθούν παραδομένοι στον ψυχικό εμφύλιο, κατακερματισμένοι και αλληλοσπαρασσόμενοι. Καμία αντίσταση· η υποδούλωση θα είναι η μόνη οδός.
Η κοινωνία ραγίζει από απειλές, πρωτόγνωρες τουλάχιστον για δύο - τρεις γενιές· απειλές φτώχειας, απειλές κατά της κοινωνικής συνοχής, απειλές κατά του κοινωνικού συμβολαίου, απειλές κατά του δημόσιου πλούτου και της εθνικής κυριαρχίας. Μόνο αν αναγνωρίσει τον εαυτό της σαν κοινότητα, βάσει συνομολογημένων παρονομαστών, γύρω από ένα μίνιμουμ αξιακό πλαίσιο, η κοινωνία μπορεί να αντισταθεί στις δυνάμεις της διάλυσης και να υπερασπιστεί τον δημόσιο χώρο, τον κοινό λόγο, την πατρίδα.
Ας την πούμε πατρίδα αυτή την οντότητα που μπορεί να μας ενώσει, ας μη φοβόμαστε τη λέξη, δεν είναι η κουρέλα των ακροδεξιών και των χουνταίων, είναι η πατρίδα του Ρήγα Φεραίου και του Παπαδιαμάντη, του Κάλβου και του Εγγονόπουλου, του μαχητή στο Αλβανικό και του αντάρτη. Το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα· οι άθλιες ραντιέρικες ελίτ, που κατάντησαν τη χώρα οικόπεδο ευκαιρίας, δεν έχουν πατρίδα. Οι άνθρωποι της εργασίας, μικροί, μικρομεσαίοι, ποιητές, τεχνίτες, όλοι, έχουν πατρίδα: το από κοινού εδώ, το εδώ που διάλεξαν, αυτό που δεν θέλουν να εγκαταλείψουν από ανάγκη, τάφους, αμπέλια και σοκάκια, φίλους, οικείους, συμπολίτες, παλιούς συμμαθητές. Μπορούμε να ριζώσουμε κι αλλού, αλλά ας το κάνουμε ως ελεύθεροι, όχι ως ανδραποδισμένοι. Γι’ αυτό το κοινό εδώ, αξίζει να πολεμήσουμε, φτωχοί αλλά ελεύθεροι, ενωμένοι, όχι σπαραγμένοι και δούλοι. Οπως μπορούμε.
Ένα βλέμα-Καθημερινή 9/5/2010
Στους τοίχους της Τραπέζης της Ελλάδος επί της Πανεπιστημίου, δύο γκράφιτι: Δεν συναινούμε έχουμε πόλεμο· και παρακάτω, Γιώργο θα φύγεις νύχτα. Τις προηγούμενες μέρες, κορυφαία πρόσωπα της απελθούσας κυβέρνησης προπηλακίστηκαν από οργισμένους πολίτες ενώπιον ακροατηρίων, εκδιώχθηκαν από αίθουσες, γιουχαΐστηκαν. Την παγωνιά μετά το σοκ διαδέχεται τυφλή οργή που ξεχειλίζει, και θα ξεσπάει επί δικαίων και αδίκων.
Δικαιολογημένη η οργή και ευεξήγητη. Και πρέπει να ξεσπάσει. Ο οργισμένος πολίτης όμως, προτού παραδοθεί στην αυτοδικία και στον νόμο του Λιντς, οφείλει να αναλογιστεί μήπως η τυφλότητα της οργής του πλήττει ακριβώς το κράτος δικαίου που υπονόμευσαν οι προπηλακιζόμενοι πολιτικοί με την ολιγωρία τους, με τα ψέματα, με τον αριβισμό ή τις δόλιες πράξεις τους. Να μην αθωωθούν, να παραδοθούν στη χλεύη και την καταφρόνια, στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας· να ερευνηθεί η δράση τους και να τιμωρηθούν αν βρεθούν ένοχοι. Αλλά δεν πρέπει να κυριαρχήσει ο τυφλός θυμός, η οργή δεν μπορεί μόνη αυτή να καθοδηγεί τις πράξεις της τραυματισμένης κοινωνίας. Διότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο το ποτάμι της οργής να μη σταματάει πουθενά, να παρασύρει δικαίους και αδίκους σε έναν τρελό στροβιλισμό, που θα εξαρθρώσει τους κοινωνικούς αρμούς και λίγο θα απέχει από εμφύλιο.
Ο κερματισμός και η πολυδιαίρεση της κοινωνίας είναι όπλο των κυρίαρχων, είναι προσφιλές όπλο της αποικιοκρατίας, παλιάς και νέας, μαζί με την προπαγάνδα και την ωμή καταστολή. Η προπαγάνδα, επίσημη ή μεταμφιεσμένη, προσπαθεί να πείσει τη δοκιμαζόμενη κοινωνία, αφενός, ότι φταίμε όλοι εξίσου, γενικεύοντας και ισοπεδώνοντας· η τέτοια γενίκευση διαχέει δολίως σε όλους την ευθύνη και την ενοχή· και όταν όλοι φταίνε, κανείς δεν φταίει. Η προπαγάνδα, αφετέρου, σπείρει διχόνοια, διάσπαση, διαίρεση: οι ιδιωτικοί εναντίον των δημοσίων, οι υπάλληλοι εναντίον των ελευθεροεπαγγελματιών, όλοι εναντίον των φακελάκηδων γιατρών, των ρουφιάνων δημοσιογράφων, των κλεφτών ταξιτζήδων, όλοι εναντίον όλων. Και όλοι ενοχοποιημένοι, διασπασμένοι, οργισμένοι, σαστισμένοι - δηλαδή, έτοιμοι να υποδουλωθούν και πάλι, χωρίς να προλάβουν να κατανοήσουν, να συνθέσουν, να υπερβούν τα δεσμά.
Η προπαγάνδα δούλεψε εντατικά όλα τα χρόνια της αμέριμνης σπατάλης κλοπιμαίων και δανεικών για να μας πείσει ότι όλα βαίνουν καλώς, η Ελλάς είναι ισχυρή, οι αγορές μάς ψηφίζουν. Δούλεψε εντατικά και τον τελευταίο χρόνο, διαχέοντας ευθύνες και ενοχές, αποκρύπτοντας διαρκώς την αληθή εικόνα, τις δυνατότητες εξόδου, τους πραγματικούς υπεύθυνους. Μέχρι που το ολιγόσελιδο μνημόνιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έδειξε τον βαθμό κατάρρευσης του συστήματος και τον βαθμό υποδούλωσης όλων ημών.
Οι έχοντες κυριαρχία και πλούτο έχουν σπεύσει ήδη να μεταφέρουν το χρήμα έξω και να αγοράσουν λονδρέζικα ακίνητα: να σωθεί το χρήμα και ας βουλιάξει η χώρα. Τώρα περιμένουν ευκαιρίες επενδύσεων: η καταρρέουσα χώρα θα προσφέρει πολλές ευκαιρίες. Θα επωφεληθούν, μαζί με το ξένο κεφάλαιο που ώς τώρα λοιδορούσε την Ψωροκώσταινα· θα αγοράσουν πάμφθηνα. Οι εξουθενωμένοι, γονατισμένοι πολίτες ποια αντίσταση μπορούν να προβάλουν; Πολύ περισσότερο αν βρεθούν παραδομένοι στον ψυχικό εμφύλιο, κατακερματισμένοι και αλληλοσπαρασσόμενοι. Καμία αντίσταση· η υποδούλωση θα είναι η μόνη οδός.
Η κοινωνία ραγίζει από απειλές, πρωτόγνωρες τουλάχιστον για δύο - τρεις γενιές· απειλές φτώχειας, απειλές κατά της κοινωνικής συνοχής, απειλές κατά του κοινωνικού συμβολαίου, απειλές κατά του δημόσιου πλούτου και της εθνικής κυριαρχίας. Μόνο αν αναγνωρίσει τον εαυτό της σαν κοινότητα, βάσει συνομολογημένων παρονομαστών, γύρω από ένα μίνιμουμ αξιακό πλαίσιο, η κοινωνία μπορεί να αντισταθεί στις δυνάμεις της διάλυσης και να υπερασπιστεί τον δημόσιο χώρο, τον κοινό λόγο, την πατρίδα.
Ας την πούμε πατρίδα αυτή την οντότητα που μπορεί να μας ενώσει, ας μη φοβόμαστε τη λέξη, δεν είναι η κουρέλα των ακροδεξιών και των χουνταίων, είναι η πατρίδα του Ρήγα Φεραίου και του Παπαδιαμάντη, του Κάλβου και του Εγγονόπουλου, του μαχητή στο Αλβανικό και του αντάρτη. Το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα· οι άθλιες ραντιέρικες ελίτ, που κατάντησαν τη χώρα οικόπεδο ευκαιρίας, δεν έχουν πατρίδα. Οι άνθρωποι της εργασίας, μικροί, μικρομεσαίοι, ποιητές, τεχνίτες, όλοι, έχουν πατρίδα: το από κοινού εδώ, το εδώ που διάλεξαν, αυτό που δεν θέλουν να εγκαταλείψουν από ανάγκη, τάφους, αμπέλια και σοκάκια, φίλους, οικείους, συμπολίτες, παλιούς συμμαθητές. Μπορούμε να ριζώσουμε κι αλλού, αλλά ας το κάνουμε ως ελεύθεροι, όχι ως ανδραποδισμένοι. Γι’ αυτό το κοινό εδώ, αξίζει να πολεμήσουμε, φτωχοί αλλά ελεύθεροι, ενωμένοι, όχι σπαραγμένοι και δούλοι. Οπως μπορούμε.
Ένα βλέμα-Καθημερινή 9/5/2010
Σάββατο 1 Μαΐου 2010
Όλοι εναντίον ολων; (2)
Aνάρτησα στο ιστολόγιο του Μίμη Ανδρουλάκη ( σε εκπομπή του της 30/4/2010 και την οποία συστήνω http://mimisandroulakis.blogspot.com/2010/04/o-30410.html) το παρακάτω σχόλιο το οποίο συμπληρώνει την προηγούμενη ανάρτησή μου για το θέμα)
Αγαπητέ Μίμη,
Όταν έγραφα σε σχόλιό μου σε προηγούμενη ανάρτησή σου( και σε συνέχεια σχολίου άλλου φίλου, γιά το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»), με αιχμή το πως θα αποφύγουμε το «Όλοι εναντίον όλων», τόνισα ότι δεν είναι θέμα εκκλήσεων, αλλά διαφορετικών στρατηγικών.
Επανέρχομαι στο ίδιο θέμα, γιατί θεωρώ ότι είναι ο πυρήνας μιας προοδευτικής πολιτικής αντιμετώπισης της δραματικής μας κατάστασης.
Αν ο πυρήνας της περιγραφής της κατάστασης είναι η αντεστραμένη πυραμίδα που συχνά αναφέρεσαι (χαμηλή παραγωγική βάση, πλατιά κορυφή κατανάλωσης, το ενδιάμεσο γεμίζει με δανεικά).
Αν αυτό αποτελεί δομικό στοιχείο του ελληνικού καπιταλισμού, όπου τα κενά του ιδιωτικού τομέα καλύπτει (όπως καλύπτει) ο δημόσιος τομέας (η κρατική δαπάνη που αυξάνει την ζήτηση, δηλαδή).
Αν το επιχερείν στην πατρίδα μας είναι το «πουλάω στο δημόσιο» και αυτό οδηγεί στις γνωστές κρατικοεπιχερηματικές λοβιτούρες και φυσικά στο κράτος πελατείας, γιατί και «οι απο κάτω» πρέπει να συμμετέχουν με κάποιο μικρό μερίδιο στο «μεταπολιτευτικό μπουρδέλο», αλλιώς δεν στέκεται το μαγαζί.
Τότε, δεν μπορούμε να πάμε «όλοι μαζί ενωμένοι».Δε μιλάμε όλοι απο την ίδια σκοπιά. Και στη σημερινή σου εκπομπή, από ολα αυτά που αναφέρεις αυτό εξάλλου προκύπτει. Δεν ωφελεί να κρύβουμε ότι ενότητες θα δημιουργηθούν (και δεν αναφέρομαι εδώ σε παραταξιακού-κομματικού με την κλασσική πολιτική γεωγραφική έννοια συμπράξεις) γύρω απο διαφορετικές επιλογές για το μετά. Και οι επιλογές αυτές θα αποτελέσουν πεδίο σύγκρουσης.
Προς το παρόν υπάρχει αρθρωμένη μόνο μια. Αυτή που στηρίζεται από τις δυνάμεις που ωφελήθηκαν τα μέγιστα απο την αντεστραμένη πυραμίδα (το πολιτικοεπιχειρηματικό και κρατικοσυνδικαλιστικό σύμπλεγμα, να το πούμε πολύ συνοπτικά , έστω και ελλειπτικά). Και που επιδιώκει σήμερα , κάνοντας μάλιστα και τον κριτή, να μας κουνήσει απειλητικά το δάκτυλο, και να μας πει να νοικοκυρευτούμε( Όπως ανέφερες και εσύ- οι μεγάλοι ένοχοι μας κάνουν φροντιστήριο). Δηλαδή, να αναδιαρθρώσει την πυραμίδα, προς όφελος των πιο ισχυρών συμφερόντων ή των πιο αποτελεσματικών ομάδων πίεσης, μιας και η πίττα αναγκαστικά θα μικρύνει.
Υπάρχει εναλλακτική επιλογή-της Προοοδευτικής Αριστεράς λέω εγώ- για αναδιάρθρωση του τρόπου που παράγουμε και διανέμουμε πλούτο; Αν ναι-και αυτή είναι η γνώμη μου, και πολλών άλλων νομίζω, σκόρπιων και χύμα ακόμα- να τεθεί. Και να συγκρουστεί, γιατί αλλιώς δε γίνεται.
Διαφορετικά με εθνοενωτικές εκκλήσεις, δεν κάνουμε τίποτε. Η αναγκαία ενότητα μπορεί να σταθεί ως τέτοια και όχι ως πρόσχημα για μια τεράστια μεταφορά πλούτου, μόνο εφόσον προβλέπει ρήξεις και αλλαγές με δικαιοσύνη. Οι αλλαγές όμως έχουν αντιπάλους, δεν ομοφωνούμε.
Είτε λοιπόν, θα δωθεί μια τέτοια προοπτική απτά και θα γίνει πρόταγμα συγκέντρωσης δυνάμεων, θα δημιουργήσει έναν συναγερμό δημιουργίας και θα περισώσει κατ’ αρχήν τον ιστό της κοινωνίας, είτε το « όλοι εναντίον όλων» είναι ήδη εδώ , θα είναι δηλαδή μονόδρομος.
Αγαπητέ Μίμη,
Όταν έγραφα σε σχόλιό μου σε προηγούμενη ανάρτησή σου( και σε συνέχεια σχολίου άλλου φίλου, γιά το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»), με αιχμή το πως θα αποφύγουμε το «Όλοι εναντίον όλων», τόνισα ότι δεν είναι θέμα εκκλήσεων, αλλά διαφορετικών στρατηγικών.
Επανέρχομαι στο ίδιο θέμα, γιατί θεωρώ ότι είναι ο πυρήνας μιας προοδευτικής πολιτικής αντιμετώπισης της δραματικής μας κατάστασης.
Αν ο πυρήνας της περιγραφής της κατάστασης είναι η αντεστραμένη πυραμίδα που συχνά αναφέρεσαι (χαμηλή παραγωγική βάση, πλατιά κορυφή κατανάλωσης, το ενδιάμεσο γεμίζει με δανεικά).
Αν αυτό αποτελεί δομικό στοιχείο του ελληνικού καπιταλισμού, όπου τα κενά του ιδιωτικού τομέα καλύπτει (όπως καλύπτει) ο δημόσιος τομέας (η κρατική δαπάνη που αυξάνει την ζήτηση, δηλαδή).
Αν το επιχερείν στην πατρίδα μας είναι το «πουλάω στο δημόσιο» και αυτό οδηγεί στις γνωστές κρατικοεπιχερηματικές λοβιτούρες και φυσικά στο κράτος πελατείας, γιατί και «οι απο κάτω» πρέπει να συμμετέχουν με κάποιο μικρό μερίδιο στο «μεταπολιτευτικό μπουρδέλο», αλλιώς δεν στέκεται το μαγαζί.
Τότε, δεν μπορούμε να πάμε «όλοι μαζί ενωμένοι».Δε μιλάμε όλοι απο την ίδια σκοπιά. Και στη σημερινή σου εκπομπή, από ολα αυτά που αναφέρεις αυτό εξάλλου προκύπτει. Δεν ωφελεί να κρύβουμε ότι ενότητες θα δημιουργηθούν (και δεν αναφέρομαι εδώ σε παραταξιακού-κομματικού με την κλασσική πολιτική γεωγραφική έννοια συμπράξεις) γύρω απο διαφορετικές επιλογές για το μετά. Και οι επιλογές αυτές θα αποτελέσουν πεδίο σύγκρουσης.
Προς το παρόν υπάρχει αρθρωμένη μόνο μια. Αυτή που στηρίζεται από τις δυνάμεις που ωφελήθηκαν τα μέγιστα απο την αντεστραμένη πυραμίδα (το πολιτικοεπιχειρηματικό και κρατικοσυνδικαλιστικό σύμπλεγμα, να το πούμε πολύ συνοπτικά , έστω και ελλειπτικά). Και που επιδιώκει σήμερα , κάνοντας μάλιστα και τον κριτή, να μας κουνήσει απειλητικά το δάκτυλο, και να μας πει να νοικοκυρευτούμε( Όπως ανέφερες και εσύ- οι μεγάλοι ένοχοι μας κάνουν φροντιστήριο). Δηλαδή, να αναδιαρθρώσει την πυραμίδα, προς όφελος των πιο ισχυρών συμφερόντων ή των πιο αποτελεσματικών ομάδων πίεσης, μιας και η πίττα αναγκαστικά θα μικρύνει.
Υπάρχει εναλλακτική επιλογή-της Προοοδευτικής Αριστεράς λέω εγώ- για αναδιάρθρωση του τρόπου που παράγουμε και διανέμουμε πλούτο; Αν ναι-και αυτή είναι η γνώμη μου, και πολλών άλλων νομίζω, σκόρπιων και χύμα ακόμα- να τεθεί. Και να συγκρουστεί, γιατί αλλιώς δε γίνεται.
Διαφορετικά με εθνοενωτικές εκκλήσεις, δεν κάνουμε τίποτε. Η αναγκαία ενότητα μπορεί να σταθεί ως τέτοια και όχι ως πρόσχημα για μια τεράστια μεταφορά πλούτου, μόνο εφόσον προβλέπει ρήξεις και αλλαγές με δικαιοσύνη. Οι αλλαγές όμως έχουν αντιπάλους, δεν ομοφωνούμε.
Είτε λοιπόν, θα δωθεί μια τέτοια προοπτική απτά και θα γίνει πρόταγμα συγκέντρωσης δυνάμεων, θα δημιουργήσει έναν συναγερμό δημιουργίας και θα περισώσει κατ’ αρχήν τον ιστό της κοινωνίας, είτε το « όλοι εναντίον όλων» είναι ήδη εδώ , θα είναι δηλαδή μονόδρομος.
Παρασκευή 30 Απριλίου 2010
Δημοσιονομική και οικονομική μεταπολίτευση
Γράφει ο Γιάννης Βούλγαρης
ΜΩΡΑΙΝΕΙ ΚΥΡΙΟΣ ΟΝ ΒΟΥΛΕΤΑΙ ΑΠΟΛΕΣΑΙ; ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΝΑ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΕΣ, ΛΑΪΚΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ «ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΙΚΕΣ» ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΡΙΣΗΣ: «ΟΛΟΙ ΦΤΑΙΤΕ», «ΝΥΧΤΑ ΘΑ ΦΥΓΕΤΕ», «ΕΙΣΤΕ ΚΛΕΦΤΕΣ», «ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΤΑ ΛΕΦΤΑ;». ΠΩΣ ΑΛΛΙΩΣ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ;
Ο κ. Σαμαράς σπεκουλάρει ανεύθυνα στη φθορά του ΠΑΣΟΚ λόγω της προσφυγής στο ΔΝΤ. Αρχίζει να τον μιμείται ο κ. Καρατζαφέρης, που μάλλον «πιάστηκε» στην εθνικά υπεύθυνη στάση που είχε πάρει. Η κ. Παπαρήγα ταυτίζει πλέον την επιτυχία του κόμματός της με την αποτυχία της Ελλάδας, επιστρέφοντας μάλιστα ολοσχερώς στο πρότυπο του «υπαρκτού σοσιαλισμού» που κατέρρευσε πριν από μόλις είκοσι χρόνια. Ο κ. Τσίπρας προβάλλει τη λαμπρή ιδέα του δημοψηφίσματος στο οποίο θα ρωτήσει τον ελληνικό λαό «αν θέλει να είναι πλούσιος και ευτυχής ή φτωχός και δυστυχής». Από την άλλη, στο ΠΑΣΟΚ αναρωτιούνται αν οι αναγκαίες σήμερα πολιτικές επιλογές «είναι στο DΝΑ τους». Ξέρουν, μήπως, κανένα κόμμα ή κανέναν πολιτικό που τις έχει στο DΝΑ του; Λιγότερο από όλους, πάντως, τις είχε ο κ. Καραμανλής. Εφριξε ο γενετικός του κώδικας προ των ευθυνών και τα παράτησε. Ζηλώνουν την δόξαν του οι Πασόκοι;
Οι κριτικές και οι κατάρες προς το πολιτικό προσωπικό είναι ωστόσο εύκολες. Δυστυχώς, όμως, τόσο οι αιτίες όσο και οι λύσεις του ελληνικού προβλήματος είναι περισσότερο περίπλοκες. Βρισκόμαστε πια σε συνθήκες που απαιτούν τομές «νέας μεταπολίτευσης». Ο όρος εγείρει επιφυλάξεις γιατί συνειρμικά παραπέμπει στους θεσμούς, στο Σύνταγμα και στα κόμματα. Αν αυτό ήταν το περιεχόμενο, οι επιφυλάξεις θα ήταν σωστές. Χρειαζόμαστε όμως μια οικονομική και δημοσιονομική μεταπολίτευση. Η ουσία του προβλήματος έχει γίνει πλέον πασιφανής. Με την πάροδο του χρόνου έχει καθιερωθεί ένα πολιτικοκοινωνικό σύμπλεγμα που αποτρέπει τις αλλαγές και ρέπει εγγενώς στα ελλείμματα και τη χρεοκοπία. Πρόκειται για μια αρνητική συνέργεια πολιτικού συστήματος, κομματικού συστήματος, συνδικαλιστικής αντιπροσώπευσης και ομάδων ειδικών συμφερόντων, που ωθεί στην ελλειμματικότητα και την υπερχρέωση γιατί δεν έχει εσωτερικά φρένα. Σε εθνικό επίπεδο, ο μόνος σχετικά αποτελεσματικός παράγοντας αναστολής είναι η υπευθυνότητα των ανώτατων βαθμίδων της πολιτικής ηγεσίας. Οταν αυτή η υπευθυνότητα εξέλειψε την περίοδο 2004-2009 ή 2007-2009, το σύστημα εκτροχιάστηκε πλήρως. Ετσι, το μόνο πραγματικό φρένο του συστήματος είναι ο εξωγενής καταναγκασμός τον οποίο επιβάλλει η διεθνής οικονομία και στον οποίο περιοδικά προσκρούομε, όπως για κακή μας τύχη συμβαίνει τώρα.
Το «σύμπλεγμα»
Συνήθως αποδίδουμε την παθογένεια αυτού του χωρίς φρένα συστήματος με τον όρο «κομματοκρατία». Σωστά εν μέρει. Χρειάζεται όμως να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Με την πάροδο του χρόνου, έχει σημειωθεί μια προωθημένη ώσμωση των διαφορετικών θεσμικών πεδίων (πολιτικό, κομματικό, συνδικαλιστικό, μιντιακό), μια ταύτιση του τρόπου λειτουργίας τους (ανομικός αγώνας για την κατάληψη πόρων και εξουσίας με όπλο τη δοσοληψία, τον πελατειασμό και τη δημαγωγία), μια ομογενοποίηση των ελίτ ή του ανώτερου προσωπικού αυτών των συστημάτων. Τα κόμματα είναι απλά γρανάζια αυτού του μηχανισμού, χωρίς καν να είναι πάντα ο χώρος ή ο θεσμός που οργανώνει την ομερτά του προσωπικού και των συμπεριφορών. Κοντολογίς, το σημερινό μεταπολιτευτικό σύστημα φαίνεται να έχει υποστεί μια προϊούσα διαδικασία «απο-διαφοροποίησης», μια προϊούσα διαδικασία παθολογικής ομογενοποίησης που έχει κάψει τα φρένα του, έχει εξουδετερώσει τα αντίβαρα, τις εσωτερικές αντιρροπήσεις και τις υγιείς αντιθέσεις συμφερόντων.
Ας πάρουμε το πιο επίκαιρο και κραυγαλέο παράδειγμα: κανείς θεσμός, κανένα τμήμα αυτού του ομογενοποιημένου συστήματος, καμία ισχυρή ειδική κοινωνική ομάδα, δεν έχει συμφέρον να περιοριστεί η σπατάλη του δημόσιου χρήματος, η τάση προς τα ελλείμματα και το χρέος. Αυτοί που θα μπορούσαν να ανακόψουν αυτή την εγγενή τάση θα ήταν όσοι πληρώνουν το κόστος. Η πίεση όμως που ασκούν είναι σχεδόν αμελητέα. Γιατί; Πρώτον, γιατί οι ελεύθεροι επαγγελματίες και ο εκτεταμένος χώρος της αυτοαπασχόλησης λίγο κόπτονται για το κόστος λειτουργίας του συστήματος αφού απλούστατα φοροδιαφεύγουν και εισφοροδιαφεύγουν. Δεύτερον, γιατί οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα έχουν πολύ μικρή συνδικαλιστική- κοινωνική ισχύ στο σύστημα, ενώ οι μισθωτοί του δημόσιου τομέα έβγαιναν έως τώρα κερδισμένοι από την τάση αύξησης των ελλειμμάτων. Τρίτον, οι επόμενες γενιές που θα πληρώσουν δεν έχουν γεννηθεί ακόμα ή δεν μετράνε πολιτικά. Τέταρτον, τα ισχυρότερα τμήματα του κεφαλαίου, οι τράπεζες, φαίνεται ότι είναι τόσο διαπλεγμένες με τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών ώστε να μην έχουν ούτε συμφέρον ούτε λειτουργική αυτονομία για να αντισταθούν στη γενική τάση. Πέμπτον, ο εξαγωγικός εξωστρεφής και διεθνώς ανταγωνιστικός παραγωγικός τομέας που πλήττεται από τη δημοσιονομική παθογένεια, είναι πολύ ισχνός για να αποτελέσει αντίβαρο.
Ο Γιάννης Βούλγαρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
Από τα ΝΕΑ (30-4-2010)
ΜΩΡΑΙΝΕΙ ΚΥΡΙΟΣ ΟΝ ΒΟΥΛΕΤΑΙ ΑΠΟΛΕΣΑΙ; ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΝΑ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΕΣ, ΛΑΪΚΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ «ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΙΚΕΣ» ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΡΙΣΗΣ: «ΟΛΟΙ ΦΤΑΙΤΕ», «ΝΥΧΤΑ ΘΑ ΦΥΓΕΤΕ», «ΕΙΣΤΕ ΚΛΕΦΤΕΣ», «ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΤΑ ΛΕΦΤΑ;». ΠΩΣ ΑΛΛΙΩΣ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ;
Ο κ. Σαμαράς σπεκουλάρει ανεύθυνα στη φθορά του ΠΑΣΟΚ λόγω της προσφυγής στο ΔΝΤ. Αρχίζει να τον μιμείται ο κ. Καρατζαφέρης, που μάλλον «πιάστηκε» στην εθνικά υπεύθυνη στάση που είχε πάρει. Η κ. Παπαρήγα ταυτίζει πλέον την επιτυχία του κόμματός της με την αποτυχία της Ελλάδας, επιστρέφοντας μάλιστα ολοσχερώς στο πρότυπο του «υπαρκτού σοσιαλισμού» που κατέρρευσε πριν από μόλις είκοσι χρόνια. Ο κ. Τσίπρας προβάλλει τη λαμπρή ιδέα του δημοψηφίσματος στο οποίο θα ρωτήσει τον ελληνικό λαό «αν θέλει να είναι πλούσιος και ευτυχής ή φτωχός και δυστυχής». Από την άλλη, στο ΠΑΣΟΚ αναρωτιούνται αν οι αναγκαίες σήμερα πολιτικές επιλογές «είναι στο DΝΑ τους». Ξέρουν, μήπως, κανένα κόμμα ή κανέναν πολιτικό που τις έχει στο DΝΑ του; Λιγότερο από όλους, πάντως, τις είχε ο κ. Καραμανλής. Εφριξε ο γενετικός του κώδικας προ των ευθυνών και τα παράτησε. Ζηλώνουν την δόξαν του οι Πασόκοι;
Οι κριτικές και οι κατάρες προς το πολιτικό προσωπικό είναι ωστόσο εύκολες. Δυστυχώς, όμως, τόσο οι αιτίες όσο και οι λύσεις του ελληνικού προβλήματος είναι περισσότερο περίπλοκες. Βρισκόμαστε πια σε συνθήκες που απαιτούν τομές «νέας μεταπολίτευσης». Ο όρος εγείρει επιφυλάξεις γιατί συνειρμικά παραπέμπει στους θεσμούς, στο Σύνταγμα και στα κόμματα. Αν αυτό ήταν το περιεχόμενο, οι επιφυλάξεις θα ήταν σωστές. Χρειαζόμαστε όμως μια οικονομική και δημοσιονομική μεταπολίτευση. Η ουσία του προβλήματος έχει γίνει πλέον πασιφανής. Με την πάροδο του χρόνου έχει καθιερωθεί ένα πολιτικοκοινωνικό σύμπλεγμα που αποτρέπει τις αλλαγές και ρέπει εγγενώς στα ελλείμματα και τη χρεοκοπία. Πρόκειται για μια αρνητική συνέργεια πολιτικού συστήματος, κομματικού συστήματος, συνδικαλιστικής αντιπροσώπευσης και ομάδων ειδικών συμφερόντων, που ωθεί στην ελλειμματικότητα και την υπερχρέωση γιατί δεν έχει εσωτερικά φρένα. Σε εθνικό επίπεδο, ο μόνος σχετικά αποτελεσματικός παράγοντας αναστολής είναι η υπευθυνότητα των ανώτατων βαθμίδων της πολιτικής ηγεσίας. Οταν αυτή η υπευθυνότητα εξέλειψε την περίοδο 2004-2009 ή 2007-2009, το σύστημα εκτροχιάστηκε πλήρως. Ετσι, το μόνο πραγματικό φρένο του συστήματος είναι ο εξωγενής καταναγκασμός τον οποίο επιβάλλει η διεθνής οικονομία και στον οποίο περιοδικά προσκρούομε, όπως για κακή μας τύχη συμβαίνει τώρα.
Το «σύμπλεγμα»
Συνήθως αποδίδουμε την παθογένεια αυτού του χωρίς φρένα συστήματος με τον όρο «κομματοκρατία». Σωστά εν μέρει. Χρειάζεται όμως να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Με την πάροδο του χρόνου, έχει σημειωθεί μια προωθημένη ώσμωση των διαφορετικών θεσμικών πεδίων (πολιτικό, κομματικό, συνδικαλιστικό, μιντιακό), μια ταύτιση του τρόπου λειτουργίας τους (ανομικός αγώνας για την κατάληψη πόρων και εξουσίας με όπλο τη δοσοληψία, τον πελατειασμό και τη δημαγωγία), μια ομογενοποίηση των ελίτ ή του ανώτερου προσωπικού αυτών των συστημάτων. Τα κόμματα είναι απλά γρανάζια αυτού του μηχανισμού, χωρίς καν να είναι πάντα ο χώρος ή ο θεσμός που οργανώνει την ομερτά του προσωπικού και των συμπεριφορών. Κοντολογίς, το σημερινό μεταπολιτευτικό σύστημα φαίνεται να έχει υποστεί μια προϊούσα διαδικασία «απο-διαφοροποίησης», μια προϊούσα διαδικασία παθολογικής ομογενοποίησης που έχει κάψει τα φρένα του, έχει εξουδετερώσει τα αντίβαρα, τις εσωτερικές αντιρροπήσεις και τις υγιείς αντιθέσεις συμφερόντων.
Ας πάρουμε το πιο επίκαιρο και κραυγαλέο παράδειγμα: κανείς θεσμός, κανένα τμήμα αυτού του ομογενοποιημένου συστήματος, καμία ισχυρή ειδική κοινωνική ομάδα, δεν έχει συμφέρον να περιοριστεί η σπατάλη του δημόσιου χρήματος, η τάση προς τα ελλείμματα και το χρέος. Αυτοί που θα μπορούσαν να ανακόψουν αυτή την εγγενή τάση θα ήταν όσοι πληρώνουν το κόστος. Η πίεση όμως που ασκούν είναι σχεδόν αμελητέα. Γιατί; Πρώτον, γιατί οι ελεύθεροι επαγγελματίες και ο εκτεταμένος χώρος της αυτοαπασχόλησης λίγο κόπτονται για το κόστος λειτουργίας του συστήματος αφού απλούστατα φοροδιαφεύγουν και εισφοροδιαφεύγουν. Δεύτερον, γιατί οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα έχουν πολύ μικρή συνδικαλιστική- κοινωνική ισχύ στο σύστημα, ενώ οι μισθωτοί του δημόσιου τομέα έβγαιναν έως τώρα κερδισμένοι από την τάση αύξησης των ελλειμμάτων. Τρίτον, οι επόμενες γενιές που θα πληρώσουν δεν έχουν γεννηθεί ακόμα ή δεν μετράνε πολιτικά. Τέταρτον, τα ισχυρότερα τμήματα του κεφαλαίου, οι τράπεζες, φαίνεται ότι είναι τόσο διαπλεγμένες με τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών ώστε να μην έχουν ούτε συμφέρον ούτε λειτουργική αυτονομία για να αντισταθούν στη γενική τάση. Πέμπτον, ο εξαγωγικός εξωστρεφής και διεθνώς ανταγωνιστικός παραγωγικός τομέας που πλήττεται από τη δημοσιονομική παθογένεια, είναι πολύ ισχνός για να αποτελέσει αντίβαρο.
Ο Γιάννης Βούλγαρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
Από τα ΝΕΑ (30-4-2010)
Κυριακή 25 Απριλίου 2010
Όλοι εναντίον όλων;
Φτάσαμε λοιπόν εδώ που φτάσαμε. Και τώρα τι κάνουμε;
Θα πει κανείς , δεν θα εξετάσουμε πως φτάσαμε εδώ; Πως έτσι το ξεπερνάς και αναρωτιέσαι τι κάνουμε τώρα;
Αλήθεια είναι ότι μεθοδολογικά έτσι πάει η σειρά. Για δυο λόγους όμως θα παραβλέψω την μεθοδολογία. Πρώτα , γιατί από τα προηγούμενα γραπτά μάλλον προκύπτουν οι λόγοι τους οποίους θεωρώ αιτία της κατάστασης. Πολύ πιθανόν να επανέλθουμε σε αυτό και άλλες φορές. Δεύτερος και νομίζω πιο σημαντικός λόγος, είναι ότι δεν μας παίρνει άλλο να βιώνουμε την κατάθλιψη, την απόγνωση και τη μιζέρια της ήττας. Δε μας βοηθάει πια ούτε στο να διαγνώσουμε τις αιτίες. Μια τέτοια παραλυτική κατάσταση, είτε θα μας οδηγήσει σε μια αδιέξοδη οργή (πολλοί έχουν αναλάβει εργολαβία την διακίνησή της, ένας ακόμα πόσο ακόμα κακό μπορεί να κάνει;) ή σε αδυναμία να σκεφτούμε ψύχραιμα και δημιουργικά.
Εξάλλου η ελαφρότητα της αντιμετώπισής της τους τελευταίους μήνες και η πολύ διαβούλευση, μας οδήγησε στο να χάσουμε τις όποιες –έστω μικρές πιθανότητες- να μην φτάσουμε στον πάτο. Περιθώρια για άλλες παρατάσεις δεν υπάρχουν. Στην διαδρομή αναζήτησης προοπτικής εξάλλου θα προκύψουν περισσότερες ευκαιρίες να δούμε τι έφταιξε και πάνω από όλα τι θέση παίρνει ο καθένας, τόσο για το φταίξιμο όσο και για το παρακάτω. Εδώ κανένας δεν θα μπορεί να κρυφτεί, κανένας δεν θα μπορεί να δείχνει με το δάχτυλο τον άλλον.
Γίνομαι, έστω αξιωματικά, σαφέστερος.
Όλοι εναντίον όλων.
Οι πιο συντηρητικές δυνάμεις της κοινωνίας (όχι απαραίτητα οι καλούμενες δεξιές κατά την πολιτική γεωγραφία), αλλά αυτές που ωφελήθηκαν τα μέγιστα από την τελευταία τριακονταετία έχουν ένα στόχο . Να συμμαζευτεί η κατάσταση λογιστικά, να καταβαρωθρούν οι πιο αδύναμες κοινωνικά ομάδες , με τις μικρότερες δυνατότητες πίεσης και εκβιασμών και το πάρτυ να ξεκινήσει άμεσα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Γύρω από την στρατηγική αυτή –που είναι ήδη σε εξέλιξη -συγκεντρώνονται όλα τα κρατικοδίαιτα στρώματα (από μεγαλοεργολάβους και προμηθευτές, μικροπρομηθευτές και μικρομιζαδόρους, μέχρι την κρατική , κομματική και συνδικαλιστική γραφειοκρατία , ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης). Χωρίς να παραβλέπουμε τις αντιπαραθέσεις μεταξύ τους για το ξαναμοίρασμα της αναγκαστικά μικρότερης πίτας, η κοινή τους λογική είναι μία. Όλοι εναντίον όλων.
Θα την κωδικοποιούσα έτσι γιατί προτάσσει το ποιος έχει ωφεληθεί περισσότερο, δείχνει με το δάχτυλο τον άλλον, εμπλέκει ακόμα και δυνάμεις έξω από αυτό το μπλοκ (για ξεκάρφωμα και θόλωμα των νερών), με σκοπό την αναδιανομή και την μη ανάμιξη σε αυτήν άλλων ομάδων. Ενδεικτικά αναφέρω δυο παραδείγματα
Μεγαλοπαράγοντες των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων και πάντα με συμφέροντα σε ΜΜΕ, απλοποιούν την κατάσταση ως εξής: Το πρόβλημα είναι το δημόσιο, εκεί να γίνουν περικοπές (λες και αυτοί τρώνε από την πρωτοπόρο επιχειρηματική δράση τους και όχι από τον κρατικό κορβανά!). Με άλλα λόγια, αν διώξουμε 200-300 χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους , όλα τακτοποιούνται Εννοούν απλά, ότι έτσι θα μεγαλώσει το μερίδιό τους από την κρατική πίτα.
Από την άλλη πλευρά,τμήματα της κρατικοσυνδικαλιστικής γραφειοκρατίας (πολλαπλών κομματικών προελεύσεων, και αριστερών βεβαίως - βεβαίως), ζητάνε να πληρώσουν την κρίση οι άλλοι, οι φταίχτες.Αν τους ονομάτιζαν κιόλας τι καλά θα ήτανε. Εννοούνε και αυτοί να μην τους κόψουνε μερίδιο από την πίτα. Φτάνουν μέχρι να προτείνουν , μάλιστα με προοδευτικό-αν όχι επαναστατικό προσωπείο- και λύσεις ταπεινωτικές και καταστροφικές όπως στάση πληρωμών (εννοούν για τους άλλους όχι για τους εαυτούς τους, μην τρελαθούμε κιόλας).Δεν είναι λοιπόν συμπτωματικό ότι όλο και λιγότεροι τους ακολουθούν από εργαζόμενους που άρχισαν να ψυχανεμίζονται ότι μάλλον αλλού πρέπει να κοιτάξουν για την επιβίωσή τους στα δύσκολα που μόλις ξεκίνησαν.
Ο συνασπισμός αυτός του «Όλοι εναντίον όλων» δεν θα διστάσει να φάει τα σωθικά του, να βγάλει σκάνδαλα ο ένας του άλλου, μικρές και μεγάλες βρωμιές, να στείλει και μερικούς φυλακή για στάχτη στα μάτια, να εκβιάσει το έτσι και αλλιώς εύκολα εκβιαζόμενο πολιτικό σύστημα, να τα τινάξει όλα στον αέρα, αρκεί να διαιωνίσει το υπάρχον status quo, έστω και σε χαμηλότερο επίπεδο νομής δημοσίου πλούτου από ότι μέχρι τώρα, έστω και με λιγότερους συμμετέχοντες
Ας φανταστούμε για λίγο που οδηγεί αυτή η στρατηγική. Σε μια «κοινωνία στο μηδέν», χωρίς καμιά συνεκτικότητα , με τα στρώματα εκτός μοιρασιάς στην εξαθλίωση, στην ανασφάλεια , στο μόνιμο φόβο και στην αγριότητα. Αυτό θέλουμε ;
Αξιωματικά, επιφυλάσσομαι να επανέλθω αναλυτικά, υποστηρίζω ότι καθήκον της Προοδευτικής Αριστεράς είναι να αρθρώσει την ακριβώς αντίπαλη στρατηγική και να συγκρουστεί –όσο άγρια απαιτηθεί- με την παραπάνω. Να την κατανοήσει, να δει ποιοι έχουν όφελος από αυτή και να αρθρώσει-αν μπορεί-κοινωνικά και πολιτικά, την αντιπαλότητά της.
Να το πω απλά και καθαρά. Θα περάσουμε δύσκολα, θα ζοριστούμε, αλλά όχι για να ξαναγυρίσουμε εκεί από όπου ξεκινήσαμε βρε αδελφέ. Να σπάσουμε τον κύκλο του δανεισμού-κατανάλωσης, βάζοντας τις παραμέτρους της δημιουργίας, της παραγωγής και διανομής του πλούτου. Να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους να αγωνιστούν για την ζωή τους και το όφελος και των άλλων που δεν θα τα καταφέρουν εξίσου καλά.
Υ.Γ.
Και επειδή βλέπω αμέσως να έχουν βγει διάφοροι «προοδευτικοί» του παραπάνω μπλοκ και αρχίζουν να ενσπείρουν την παθητικότητα και την κακομοιριά, ύπουλα και βρώμικα, ας μην κάνουν όρεξη...Κ. Στάθη με ακούς; Ραγιάδες δεν θα βρεις μπροστά σου, μόνο δίπλα σου, αυτούς με τους οποίους δηλαδή είσαι ήδη παρέα. Κανένας δεν γίνεται ραγιάς , παρά μόνο αν το επιθυμεί. Και οι περισσότεροι από εμάς δεν το επιθυμούν.
Θα πει κανείς , δεν θα εξετάσουμε πως φτάσαμε εδώ; Πως έτσι το ξεπερνάς και αναρωτιέσαι τι κάνουμε τώρα;
Αλήθεια είναι ότι μεθοδολογικά έτσι πάει η σειρά. Για δυο λόγους όμως θα παραβλέψω την μεθοδολογία. Πρώτα , γιατί από τα προηγούμενα γραπτά μάλλον προκύπτουν οι λόγοι τους οποίους θεωρώ αιτία της κατάστασης. Πολύ πιθανόν να επανέλθουμε σε αυτό και άλλες φορές. Δεύτερος και νομίζω πιο σημαντικός λόγος, είναι ότι δεν μας παίρνει άλλο να βιώνουμε την κατάθλιψη, την απόγνωση και τη μιζέρια της ήττας. Δε μας βοηθάει πια ούτε στο να διαγνώσουμε τις αιτίες. Μια τέτοια παραλυτική κατάσταση, είτε θα μας οδηγήσει σε μια αδιέξοδη οργή (πολλοί έχουν αναλάβει εργολαβία την διακίνησή της, ένας ακόμα πόσο ακόμα κακό μπορεί να κάνει;) ή σε αδυναμία να σκεφτούμε ψύχραιμα και δημιουργικά.
Εξάλλου η ελαφρότητα της αντιμετώπισής της τους τελευταίους μήνες και η πολύ διαβούλευση, μας οδήγησε στο να χάσουμε τις όποιες –έστω μικρές πιθανότητες- να μην φτάσουμε στον πάτο. Περιθώρια για άλλες παρατάσεις δεν υπάρχουν. Στην διαδρομή αναζήτησης προοπτικής εξάλλου θα προκύψουν περισσότερες ευκαιρίες να δούμε τι έφταιξε και πάνω από όλα τι θέση παίρνει ο καθένας, τόσο για το φταίξιμο όσο και για το παρακάτω. Εδώ κανένας δεν θα μπορεί να κρυφτεί, κανένας δεν θα μπορεί να δείχνει με το δάχτυλο τον άλλον.
Γίνομαι, έστω αξιωματικά, σαφέστερος.
Όλοι εναντίον όλων.
Οι πιο συντηρητικές δυνάμεις της κοινωνίας (όχι απαραίτητα οι καλούμενες δεξιές κατά την πολιτική γεωγραφία), αλλά αυτές που ωφελήθηκαν τα μέγιστα από την τελευταία τριακονταετία έχουν ένα στόχο . Να συμμαζευτεί η κατάσταση λογιστικά, να καταβαρωθρούν οι πιο αδύναμες κοινωνικά ομάδες , με τις μικρότερες δυνατότητες πίεσης και εκβιασμών και το πάρτυ να ξεκινήσει άμεσα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Γύρω από την στρατηγική αυτή –που είναι ήδη σε εξέλιξη -συγκεντρώνονται όλα τα κρατικοδίαιτα στρώματα (από μεγαλοεργολάβους και προμηθευτές, μικροπρομηθευτές και μικρομιζαδόρους, μέχρι την κρατική , κομματική και συνδικαλιστική γραφειοκρατία , ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης). Χωρίς να παραβλέπουμε τις αντιπαραθέσεις μεταξύ τους για το ξαναμοίρασμα της αναγκαστικά μικρότερης πίτας, η κοινή τους λογική είναι μία. Όλοι εναντίον όλων.
Θα την κωδικοποιούσα έτσι γιατί προτάσσει το ποιος έχει ωφεληθεί περισσότερο, δείχνει με το δάχτυλο τον άλλον, εμπλέκει ακόμα και δυνάμεις έξω από αυτό το μπλοκ (για ξεκάρφωμα και θόλωμα των νερών), με σκοπό την αναδιανομή και την μη ανάμιξη σε αυτήν άλλων ομάδων. Ενδεικτικά αναφέρω δυο παραδείγματα
Μεγαλοπαράγοντες των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων και πάντα με συμφέροντα σε ΜΜΕ, απλοποιούν την κατάσταση ως εξής: Το πρόβλημα είναι το δημόσιο, εκεί να γίνουν περικοπές (λες και αυτοί τρώνε από την πρωτοπόρο επιχειρηματική δράση τους και όχι από τον κρατικό κορβανά!). Με άλλα λόγια, αν διώξουμε 200-300 χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους , όλα τακτοποιούνται Εννοούν απλά, ότι έτσι θα μεγαλώσει το μερίδιό τους από την κρατική πίτα.
Από την άλλη πλευρά,τμήματα της κρατικοσυνδικαλιστικής γραφειοκρατίας (πολλαπλών κομματικών προελεύσεων, και αριστερών βεβαίως - βεβαίως), ζητάνε να πληρώσουν την κρίση οι άλλοι, οι φταίχτες.Αν τους ονομάτιζαν κιόλας τι καλά θα ήτανε. Εννοούνε και αυτοί να μην τους κόψουνε μερίδιο από την πίτα. Φτάνουν μέχρι να προτείνουν , μάλιστα με προοδευτικό-αν όχι επαναστατικό προσωπείο- και λύσεις ταπεινωτικές και καταστροφικές όπως στάση πληρωμών (εννοούν για τους άλλους όχι για τους εαυτούς τους, μην τρελαθούμε κιόλας).Δεν είναι λοιπόν συμπτωματικό ότι όλο και λιγότεροι τους ακολουθούν από εργαζόμενους που άρχισαν να ψυχανεμίζονται ότι μάλλον αλλού πρέπει να κοιτάξουν για την επιβίωσή τους στα δύσκολα που μόλις ξεκίνησαν.
Ο συνασπισμός αυτός του «Όλοι εναντίον όλων» δεν θα διστάσει να φάει τα σωθικά του, να βγάλει σκάνδαλα ο ένας του άλλου, μικρές και μεγάλες βρωμιές, να στείλει και μερικούς φυλακή για στάχτη στα μάτια, να εκβιάσει το έτσι και αλλιώς εύκολα εκβιαζόμενο πολιτικό σύστημα, να τα τινάξει όλα στον αέρα, αρκεί να διαιωνίσει το υπάρχον status quo, έστω και σε χαμηλότερο επίπεδο νομής δημοσίου πλούτου από ότι μέχρι τώρα, έστω και με λιγότερους συμμετέχοντες
Ας φανταστούμε για λίγο που οδηγεί αυτή η στρατηγική. Σε μια «κοινωνία στο μηδέν», χωρίς καμιά συνεκτικότητα , με τα στρώματα εκτός μοιρασιάς στην εξαθλίωση, στην ανασφάλεια , στο μόνιμο φόβο και στην αγριότητα. Αυτό θέλουμε ;
Αξιωματικά, επιφυλάσσομαι να επανέλθω αναλυτικά, υποστηρίζω ότι καθήκον της Προοδευτικής Αριστεράς είναι να αρθρώσει την ακριβώς αντίπαλη στρατηγική και να συγκρουστεί –όσο άγρια απαιτηθεί- με την παραπάνω. Να την κατανοήσει, να δει ποιοι έχουν όφελος από αυτή και να αρθρώσει-αν μπορεί-κοινωνικά και πολιτικά, την αντιπαλότητά της.
Να το πω απλά και καθαρά. Θα περάσουμε δύσκολα, θα ζοριστούμε, αλλά όχι για να ξαναγυρίσουμε εκεί από όπου ξεκινήσαμε βρε αδελφέ. Να σπάσουμε τον κύκλο του δανεισμού-κατανάλωσης, βάζοντας τις παραμέτρους της δημιουργίας, της παραγωγής και διανομής του πλούτου. Να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους να αγωνιστούν για την ζωή τους και το όφελος και των άλλων που δεν θα τα καταφέρουν εξίσου καλά.
Υ.Γ.
Και επειδή βλέπω αμέσως να έχουν βγει διάφοροι «προοδευτικοί» του παραπάνω μπλοκ και αρχίζουν να ενσπείρουν την παθητικότητα και την κακομοιριά, ύπουλα και βρώμικα, ας μην κάνουν όρεξη...Κ. Στάθη με ακούς; Ραγιάδες δεν θα βρεις μπροστά σου, μόνο δίπλα σου, αυτούς με τους οποίους δηλαδή είσαι ήδη παρέα. Κανένας δεν γίνεται ραγιάς , παρά μόνο αν το επιθυμεί. Και οι περισσότεροι από εμάς δεν το επιθυμούν.
Σάββατο 24 Απριλίου 2010
H κρίση της πολιτικής
Του Σταυρου Λυγερου
Είναι εξόφθαλμο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Ακόμα και αν βρεθούν δανειστές, το επιτόκιο είναι απαγορευτικό. Κατά συνέπεια, η προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό (και στο ΔΝΤ) έχει καταστεί μονόδρομος. Οι διαπραγματεύσεις για τους όρους είναι άνισες. Το μόνο επιχείρημα της κυβέρνησης Παπανδρέου για να μην της επιβληθούν ασφυκτικά μέτρα είναι η επίκληση του πιθανού κινδύνου μιας ανατροφοδοτούμενης ύφεσης. Μια τέτοια εξέλιξη θα...οδηγούσε την Ελλάδα σε πτώχευση με όλα τα αρνητικά που αυτή συνεπάγεται για τις ευρωπαϊκές τράπεζες που διαθέτουν ελληνικά ομόλογα και βεβαίως για το ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το βαρύ κόστος θα το πληρώσει η ελληνική κοινωνία και κυρίως τα μικρομεσαία στρώματα. Τώρα που ήρθε η ώρα του λογαριασμού, θα πληρώσουν πανάκριβα την όποια μικρή συμμετοχή στο «πάρτι» ή τουλάχιστον το γεγονός ότι ανέχθηκαν το κλεπτοκρατικό, σπάταλο, ανορθολογικό και αυθαίρετο μοντέλο ανάπτυξης, που σήμερα καταρρέει. Οι κατάρες για το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και η απαίτηση να επιστραφούν τα κλεμμένα από μόνες τους δεν ωφελούν. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από αδιέξοδες εκδηλώσεις οργής, που μάλιστα δεν ευνοούν τον αναγκαίο αναστοχασμό.
Είναι γεγονός ότι τη μερίδα του λέοντος από το γιγαντιαίο ποσό που εμφανίζεται ως δημόσιο χρέος την έχουν ιδιοποιηθεί τα μεγάλα «ψάρια» της διαπλοκής. Το διόλου ευκαταφρόνητο υπόλοιπο, όμως, διαχύθηκε ποικιλοτρόπως στα χαμηλότερα επίπεδα της κοινωνικής πυραμίδας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο συντηρήθηκε και σ’ αυτά τα επίπεδα μία τηρουμένων των αναλογιών οικονομική άνεση, η οποία μάλιστα παρήγαγε ξιπασμένες και νεοπλουτίστικες συμπεριφορές. Ετσι εξασφαλίσθηκε η μακρόχρονη ιδεολογική συναίνεση της κοινωνίας σε μία πορεία, η οποία με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε στον γκρεμό.
Η κρίσιμη διαφορά είναι πως τα μεγάλα «ψάρια» έχουν διεξόδους, ενώ τα μικρά όχι. Εχει αποδειχθεί ιστορικά ότι όποτε η «μικροαστική θάλασσα» μιμείται την τηλεοπτική καρικατούρα των πλουσίων, στο τέλος πληρώνει δυσβάσταχτο λογαριασμό. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι επανάληψη με άλλη μορφή και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα αυτού που συνέβη με τη φούσκα του Xρηματιστηρίου 10 χρόνια πριν. Τότε λεηλατήθηκαν οι οικονομίες όσων ανοήτως πίστεψαν ότι θα έβγαζαν τζάμπα χρήμα. Τώρα, δυστυχώς, τα βάρη πέφτουν επί της κεφαλής δικαίων και αδίκων. Θα υποστούν επώδυνη αφαίμαξη και οι εργατικοί και οι συνεπείς.
Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται με δραματικό τρόπο η καθοριστική σημασία που έχει για τη ζωή του καθενός η πολιτική. Κατά μία έννοια, η πολιτική μάς εκδικείται, επειδή πάψαμε να είμαστε επί της ουσίας πολίτες. Αρνηθήκαμε την ευθύνη μας για τα Κοινά. Εκφυλιστήκαμε σε ψηφοφόρους - πελάτες των κομμάτων, είτε κλειστήκαμε αυτάρεσκα στον κάθε μικρόκοσμό μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αφήσαμε να καθορίζουν τις τύχες μας συνήθως θλιβεροί και ενίοτε άθλιοι επαγγελματίες πολιτικάντηδες, αρκετοί εκ των οποίων σήμερα ανερυθρίαστα κουνάνε το δάχτυλο στην κοινωνία.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.
Είναι εξόφθαλμο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Ακόμα και αν βρεθούν δανειστές, το επιτόκιο είναι απαγορευτικό. Κατά συνέπεια, η προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό (και στο ΔΝΤ) έχει καταστεί μονόδρομος. Οι διαπραγματεύσεις για τους όρους είναι άνισες. Το μόνο επιχείρημα της κυβέρνησης Παπανδρέου για να μην της επιβληθούν ασφυκτικά μέτρα είναι η επίκληση του πιθανού κινδύνου μιας ανατροφοδοτούμενης ύφεσης. Μια τέτοια εξέλιξη θα...οδηγούσε την Ελλάδα σε πτώχευση με όλα τα αρνητικά που αυτή συνεπάγεται για τις ευρωπαϊκές τράπεζες που διαθέτουν ελληνικά ομόλογα και βεβαίως για το ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το βαρύ κόστος θα το πληρώσει η ελληνική κοινωνία και κυρίως τα μικρομεσαία στρώματα. Τώρα που ήρθε η ώρα του λογαριασμού, θα πληρώσουν πανάκριβα την όποια μικρή συμμετοχή στο «πάρτι» ή τουλάχιστον το γεγονός ότι ανέχθηκαν το κλεπτοκρατικό, σπάταλο, ανορθολογικό και αυθαίρετο μοντέλο ανάπτυξης, που σήμερα καταρρέει. Οι κατάρες για το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και η απαίτηση να επιστραφούν τα κλεμμένα από μόνες τους δεν ωφελούν. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από αδιέξοδες εκδηλώσεις οργής, που μάλιστα δεν ευνοούν τον αναγκαίο αναστοχασμό.
Είναι γεγονός ότι τη μερίδα του λέοντος από το γιγαντιαίο ποσό που εμφανίζεται ως δημόσιο χρέος την έχουν ιδιοποιηθεί τα μεγάλα «ψάρια» της διαπλοκής. Το διόλου ευκαταφρόνητο υπόλοιπο, όμως, διαχύθηκε ποικιλοτρόπως στα χαμηλότερα επίπεδα της κοινωνικής πυραμίδας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο συντηρήθηκε και σ’ αυτά τα επίπεδα μία τηρουμένων των αναλογιών οικονομική άνεση, η οποία μάλιστα παρήγαγε ξιπασμένες και νεοπλουτίστικες συμπεριφορές. Ετσι εξασφαλίσθηκε η μακρόχρονη ιδεολογική συναίνεση της κοινωνίας σε μία πορεία, η οποία με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε στον γκρεμό.
Η κρίσιμη διαφορά είναι πως τα μεγάλα «ψάρια» έχουν διεξόδους, ενώ τα μικρά όχι. Εχει αποδειχθεί ιστορικά ότι όποτε η «μικροαστική θάλασσα» μιμείται την τηλεοπτική καρικατούρα των πλουσίων, στο τέλος πληρώνει δυσβάσταχτο λογαριασμό. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι επανάληψη με άλλη μορφή και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα αυτού που συνέβη με τη φούσκα του Xρηματιστηρίου 10 χρόνια πριν. Τότε λεηλατήθηκαν οι οικονομίες όσων ανοήτως πίστεψαν ότι θα έβγαζαν τζάμπα χρήμα. Τώρα, δυστυχώς, τα βάρη πέφτουν επί της κεφαλής δικαίων και αδίκων. Θα υποστούν επώδυνη αφαίμαξη και οι εργατικοί και οι συνεπείς.
Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται με δραματικό τρόπο η καθοριστική σημασία που έχει για τη ζωή του καθενός η πολιτική. Κατά μία έννοια, η πολιτική μάς εκδικείται, επειδή πάψαμε να είμαστε επί της ουσίας πολίτες. Αρνηθήκαμε την ευθύνη μας για τα Κοινά. Εκφυλιστήκαμε σε ψηφοφόρους - πελάτες των κομμάτων, είτε κλειστήκαμε αυτάρεσκα στον κάθε μικρόκοσμό μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αφήσαμε να καθορίζουν τις τύχες μας συνήθως θλιβεροί και ενίοτε άθλιοι επαγγελματίες πολιτικάντηδες, αρκετοί εκ των οποίων σήμερα ανερυθρίαστα κουνάνε το δάχτυλο στην κοινωνία.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.
Παρασκευή 23 Απριλίου 2010
Σαν σήμερα...
Η στήλη του κύριου άρθρου της Ελευθεροτυπίας παραχωρείται σήμερα στον Κωνσταντίνο Καβάφη, με τη δημοσίευση του άκρως επίκαιρου ποιήματός του:
"Εν μεγάλη Ελληνική Αποικία, 200 π.Χ.
Οτι τα πράγματα δεν βαίνουν
κατ' ευχήν στην Αποικία
δεν μέν' η ελάχιστη αμφιβολία,
και μ' όλο που οπωσούν
τραβούμ' εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός...
να φέρουμε Πολιτικό Αναμορφωτή.
Ομως το πρόσκομμα κ' η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Αναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς). Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ' εξετάζουν,
κ' ευθύς στο νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.
Εχουνε και μια κλίσι στις θυσίες
παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη
η κατοχή σας είν' επισφαλής:
ή τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Αποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι' από την άλληνα την συναφή
κι' από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τι να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.
Κι' όσο στον έλεγχο σας προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.
Κι' όταν με το καλό τελειώσουνε την εργασία,
κι' ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς
,απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια μετάτόση δεινότητα χειρουργική.Ισως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα. Είν' επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Εχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς η Αποικία.
Ομως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, να τραβούμε εμπρός.
Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ"
Σημ.: Το ποίημα έστειλε στην «Ε» ο τακτικός συνεργάτης της Μανόλης Γ. Δρεττάκης, πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ, με τη σημείωση:
Τον περασμένο Δεκέμβριο εκδόθηκε το βιβλίο της διακεκριμένης γλύπτριας Ασπασίας Παπαδοπεράκη (βραβευμένης το 2009 από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου της) με τίτλο «Ο επικούρειος ποιητής Κ. Π. Καβάφης». Στο βιβλίο παρατίθενται ποιήματα του οικουμενικού ποιητή μας, που τεκμηριώνουν τη θέση που υποστηρίζει η συγγραφέας. Το βιβλίο της καταλήγει με την παράθεση του εξαιρετικά επίκαιρου ποιήματος «Εν μεγάλη ελληνική αποικία, 200 π.Χ.» με το σχόλιό της: «ποίημα που συμβολίζει την οριακή στιγμή της ακμής προς την παρακμή».
Ο κ. Δρεττάκης πρότεινε και τον τίτλο, τον οποίο και υιοθετήσαμε.
Σάββατο 17 Απριλίου 2010
Διαχείριση λιτότητας ή νέα μεταπολίτευση;...
Γράφει ο Γιάννης Βούλγαρης
Η εθνική κρίση αποδεικνύει πως χρειαζόμαστε δραστικές δομικές αλλαγές...ΖΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΩΣ ΤΗΝ ΠΙΟ ΑΜΦΙΡΡΟΠΗΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ, ΟΛΑ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΔΥΝΑΤΑ. ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΩΣ ΤΩΡΑ «ΕΚΑΙΓΑΝ», ΥΙΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΕΥΚΟΛΙΑ, ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΤΑΜΠΟΥ, ΣΥΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΣΑΝ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΥΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΕΣ ΔΕΝ...ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΣΤΕΡΕΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗΗ «πολιτική στιγμή» έχει τα χαρακτηριστικά μιας νέας μεταπολίτευσης. Είναι ανοιχτή σε διαφορετικές διεξόδους, σε αστάθμητους παράγοντες, εξαρτάται πολύ από την πολιτική πρωτοβουλία και την ποιότητα της πολιτικής ηγεσίας. Η Μεταπολίτευση του 1974 ευθυγράμμισε την Ελλάδα με τις δημοκρατίες που διαμορφώθηκαν στον μεταπολεμικό κόσμο και τις γεωπολιτικές συνθήκες του διπολισμού. Η ανάγκη μιας νέας μεταπολίτευσης το 2010 προκύπτει από την εθνική κρίση στην οποία περιέπεσε η Ελλάδα στα πρώτα χρόνια του νέου παγκοσμιοποιημένου κόσμου, λόγω των μακροσκοπικών δομικών αδυναμιών της και θανάσιμων πολιτικών λαθών. Χρειαζόμαστε μια νέα μεταπολίτευση, χρειαζόμαστε δραστικές δομικές αλλαγές, ώστε να ενταχθεί δυναμικότερα και υγιέστερα η Ελλάδα στον νέο διεθνή καταμερισμό εργασίας και στην παγκοσμιοποιημένη πολιτική.
Προοδευτικός στόχος
Σε τέτοιες καμπές, οι πολιτικές παρατάξεις επαναπροσδιορίζονται με δική τους πρωτοβουλία και οπωσδήποτε επαναξιολογούνται από τους πολίτες, ακόμα και αν οι συσχετισμοί δεν αλλάξουν ριζικά. Παραταξιακά, ο εκλογικός χάρτης του 1964 έμοιαζε με εκείνον του 1981, αλλά τα κόμματα και η πολιτική κουλτούρα είχαν αλλάξει άρδην. Σε συνθήκες εθνικής κρίσης όπως η σημερινή, οι παρατάξεις «υπογράφουν» με τη δράση και τον λόγο τους, ένα νέο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο με το έθνος και τους πολίτες. Η παραταξιακή ιδεολογία επηρεάζει προφανώς την πολιτική πρόταση που διατυπώνεται στις έκτακτες συνθήκες της κρίσης. Αλλά επειδή οι ιδεολογίες είναι από τη φύση τους εύπλαστες και ευρύχωρες, ο επαναπροσδιορισμός της κάθε παράταξης ακολουθεί την αντίθετη κατεύθυνση: από την εθνική πρόταση στην ιδεολογία και όχι αντιστρόφως. Ή αλλιώς, αν νομίζεις ότι τα αναγκαία μέτρα για τη διάσωση της χώρας είναι έξω από την ιδεολογία σου, τότε ξανακοίταξε την ιδεολογία σου ώστε να την κάνεις μπούσουλα για να αρμενίσεις προς όφελος της χώρας. Γιατί ο γιαλός είναι αυτός που είναι. Μιλώ για παρατάξεις και όχι για κόμματα. Η Μεταπολίτευση του 1974 είχε καθιερώσει τα κόμματα ως αναμφισβήτητους πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής. Σήμερα έχουν χάσει την ισχύ τους. Η νέα μεταπολίτευση, αν υπάρξει, θα έχει ως πρωταγωνιστές τις παρατάξειςαστερισμούς που θα περιλαμβάνουν κόμματα, πολιτικές ομάδες, κινήσεις πολιτών, κινήματα γνώμης και αξιών, ειδικούς, διαμορφωτές γνώμης και διανοουμένους. Σαν «κόμβους» μιας δικτύωσης και αλληλοδιαμόρφωσης. Ο αστερισμός που κινείται στον χώρο της Κεντροαριστεράς, της δημοκρατικής Αριστεράς, της οικολογίας, του προοδευτικού ευρωπαϊσμού, έχει κατεξοχήν συμφέρον να πρωτοστατήσει στον γενικό επαναπροσδιορισμό της πολιτικής μας ζωής. Ο λόγος είναι απλός. Η επιλογή που έχει είναι ή να διαχειριστεί καταναγκαστικά ένα πρόγραμμα λιτότητας και αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας πληρώνοντας το ανάλογο πολιτικό κόστος, ή να καταφέρει να κάνει την εθνική αυτή αναγκαιότητα, πολιτική ευρύτερων δομικών αλλαγών του βεληνεκούς μιας νέας μεταπολίτευσης, κερδίζοντας έτσι σταθερό προβάδισμα ηγεμονίας έναντι των άλλων. Υπό αυτό το πρίσμα η νέα μεταπολίτευση είναι στόχος πρωτίστως αυτής της παράταξης. Για να τον επιδιώξει πρέπει να πετύχει έναν άθλο: να κατανικήσει το ρουτινιασμένο κλίμα της ελληνικής πολιτικής - κομματικής ζωής. Οπως επίσης, να μην υποκύψει στην αυταπάτη ότι μόλις πέσουν λίγο τα spreads και εξασφαλιστεί η δανειοληπτική ροή, η κυβέρνηση μπορεί να γυρίσει στα γνωστά, με την ελπίδα ότι η Ν.Δ. θα αργήσει να συνέλθει.
Αιχμές από τα ΝΕΑ.
Η εθνική κρίση αποδεικνύει πως χρειαζόμαστε δραστικές δομικές αλλαγές...ΖΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΩΣ ΤΗΝ ΠΙΟ ΑΜΦΙΡΡΟΠΗΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ, ΟΛΑ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΔΥΝΑΤΑ. ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΩΣ ΤΩΡΑ «ΕΚΑΙΓΑΝ», ΥΙΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΕΥΚΟΛΙΑ, ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΤΑΜΠΟΥ, ΣΥΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΣΑΝ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, Η ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΥΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΕΣ ΔΕΝ...ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΣΤΕΡΕΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗΗ «πολιτική στιγμή» έχει τα χαρακτηριστικά μιας νέας μεταπολίτευσης. Είναι ανοιχτή σε διαφορετικές διεξόδους, σε αστάθμητους παράγοντες, εξαρτάται πολύ από την πολιτική πρωτοβουλία και την ποιότητα της πολιτικής ηγεσίας. Η Μεταπολίτευση του 1974 ευθυγράμμισε την Ελλάδα με τις δημοκρατίες που διαμορφώθηκαν στον μεταπολεμικό κόσμο και τις γεωπολιτικές συνθήκες του διπολισμού. Η ανάγκη μιας νέας μεταπολίτευσης το 2010 προκύπτει από την εθνική κρίση στην οποία περιέπεσε η Ελλάδα στα πρώτα χρόνια του νέου παγκοσμιοποιημένου κόσμου, λόγω των μακροσκοπικών δομικών αδυναμιών της και θανάσιμων πολιτικών λαθών. Χρειαζόμαστε μια νέα μεταπολίτευση, χρειαζόμαστε δραστικές δομικές αλλαγές, ώστε να ενταχθεί δυναμικότερα και υγιέστερα η Ελλάδα στον νέο διεθνή καταμερισμό εργασίας και στην παγκοσμιοποιημένη πολιτική.
Προοδευτικός στόχος
Σε τέτοιες καμπές, οι πολιτικές παρατάξεις επαναπροσδιορίζονται με δική τους πρωτοβουλία και οπωσδήποτε επαναξιολογούνται από τους πολίτες, ακόμα και αν οι συσχετισμοί δεν αλλάξουν ριζικά. Παραταξιακά, ο εκλογικός χάρτης του 1964 έμοιαζε με εκείνον του 1981, αλλά τα κόμματα και η πολιτική κουλτούρα είχαν αλλάξει άρδην. Σε συνθήκες εθνικής κρίσης όπως η σημερινή, οι παρατάξεις «υπογράφουν» με τη δράση και τον λόγο τους, ένα νέο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο με το έθνος και τους πολίτες. Η παραταξιακή ιδεολογία επηρεάζει προφανώς την πολιτική πρόταση που διατυπώνεται στις έκτακτες συνθήκες της κρίσης. Αλλά επειδή οι ιδεολογίες είναι από τη φύση τους εύπλαστες και ευρύχωρες, ο επαναπροσδιορισμός της κάθε παράταξης ακολουθεί την αντίθετη κατεύθυνση: από την εθνική πρόταση στην ιδεολογία και όχι αντιστρόφως. Ή αλλιώς, αν νομίζεις ότι τα αναγκαία μέτρα για τη διάσωση της χώρας είναι έξω από την ιδεολογία σου, τότε ξανακοίταξε την ιδεολογία σου ώστε να την κάνεις μπούσουλα για να αρμενίσεις προς όφελος της χώρας. Γιατί ο γιαλός είναι αυτός που είναι. Μιλώ για παρατάξεις και όχι για κόμματα. Η Μεταπολίτευση του 1974 είχε καθιερώσει τα κόμματα ως αναμφισβήτητους πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής. Σήμερα έχουν χάσει την ισχύ τους. Η νέα μεταπολίτευση, αν υπάρξει, θα έχει ως πρωταγωνιστές τις παρατάξειςαστερισμούς που θα περιλαμβάνουν κόμματα, πολιτικές ομάδες, κινήσεις πολιτών, κινήματα γνώμης και αξιών, ειδικούς, διαμορφωτές γνώμης και διανοουμένους. Σαν «κόμβους» μιας δικτύωσης και αλληλοδιαμόρφωσης. Ο αστερισμός που κινείται στον χώρο της Κεντροαριστεράς, της δημοκρατικής Αριστεράς, της οικολογίας, του προοδευτικού ευρωπαϊσμού, έχει κατεξοχήν συμφέρον να πρωτοστατήσει στον γενικό επαναπροσδιορισμό της πολιτικής μας ζωής. Ο λόγος είναι απλός. Η επιλογή που έχει είναι ή να διαχειριστεί καταναγκαστικά ένα πρόγραμμα λιτότητας και αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας πληρώνοντας το ανάλογο πολιτικό κόστος, ή να καταφέρει να κάνει την εθνική αυτή αναγκαιότητα, πολιτική ευρύτερων δομικών αλλαγών του βεληνεκούς μιας νέας μεταπολίτευσης, κερδίζοντας έτσι σταθερό προβάδισμα ηγεμονίας έναντι των άλλων. Υπό αυτό το πρίσμα η νέα μεταπολίτευση είναι στόχος πρωτίστως αυτής της παράταξης. Για να τον επιδιώξει πρέπει να πετύχει έναν άθλο: να κατανικήσει το ρουτινιασμένο κλίμα της ελληνικής πολιτικής - κομματικής ζωής. Οπως επίσης, να μην υποκύψει στην αυταπάτη ότι μόλις πέσουν λίγο τα spreads και εξασφαλιστεί η δανειοληπτική ροή, η κυβέρνηση μπορεί να γυρίσει στα γνωστά, με την ελπίδα ότι η Ν.Δ. θα αργήσει να συνέλθει.
Αιχμές από τα ΝΕΑ.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)