Λόντρα, Παρίσι...και η τσούλα η Ιστορία

«Η τσούλα η Ιστορία» κατά Κώστα Τριπολίτη, για μια φορά ακόμα σε μια εβδομάδα επανήλθε σε ημέρες που θα θέλαμε να έχουμε ξεπεράσει.Η επανάληψή της ας ελπίσουμε ότι ήταν σε μια light εκδοχή και ότι θα έχει το χαρακτήρα μιας μικρής φάρσας-παρένθεσης και δεν θα εξελιχθεί σε ακόμα μεγαλύτερη  τραγωδία.

Παρίσι:Η πόλη του φωτός, εξελίχθηκε για την κυβέρνηση σε μια light εκδοχή Κανών  του 2011, τέτοιες μέρες περίπου.Η από τον Σεπτέμβρη εξελισσόμενη άγαρμπη και αυτοσχέδια προσπάθεια περί «καθαρής εξόδου», αφού πήρε την απάντηση στο πεδίο της οικονομίας (εκτίναξη spreads) , πήρε και την πολιτική της απάντηση με τρόπο που δεν σηκώνει και πολλά .Η λογική του μαθητή που κάνει τα μαθήματά του και μετά σαν επιβράβευση τον πάνε εκδρομή, για μια φορά ακόμα απεδείχθη ανόητη σαν σύλληψη και εκτέλεση.

Ο αλήστου μνήμης ΓΑΠ  στις Κάννες στριμωγμένος στον τοίχο έκανε μια απέλπιδα προσπάθεια να ξεγλιστρήσει.Εδώ το στρίμωγμα ήταν πιο χαλαρό και η προσπάθεια διαφυγής πιο ήπια.Το αποτέλεσμα το ίδιο με το θήραμα που πιασμένο στα δόντια του θηρευτή, όσο πιο σπασμωδικά κινείται τόσο πιο άγρια ξεσκίζει το ίδιο τις σάρκες του.

Όπως και να το δει κανείς, και υπάρχουν μπόλικες ερμηνείες διαθέσιμες και όχι αλληλοαποκλειόμενες μεταξύ τους, η ουσία είναι σε τελική ανάλυση μία.Άρνηση ανάγνωσης των συσχετισμών  στο πεδίο του πολέμου.Είτε βάλλει κανείς μπροστά σαν ερμηνεία την εμμονή του ΔΝΤ να μείνει και να συνεχίζει να  παίζει ρόλο στην Ευρώπη, είτε την προσπάθεια να μείνει η Ελλάδα εκτός πλαισίου κρίσης , μπρος στο τσουνάμι σε Ιταλία, Γαλλία που επέρχεται  και ασφαλώς παίρνει προτεραιότητα (για να μην αναφερθούμε στην εγκατάσταση της ύφεσης για τα καλά στον σκληρό πυρήνα και κυρίως στην Γερμανία), είτε την διαπίστωση ότι με τον Σαμαρά δεν πάει παραπέρα, δεν αποτελεί πια λύση,είτε τα βάλλει όλα μαζί (που δείχνει να είναι και το πιο πειστικό σαν ερμηνευτικό σχήμα), τίποτε δεν αλλάζει.

Λόντρα: Το περιώνυμο Σίτυ ανεδείχθη σε μια light εκδοχή του Νταβός( αρχές του 2010) για τον Σύριζα, ευτυχώς έγκαιρα και πριν αναλάβει την διακυβέρνηση.Η διατύπωση θεωρητικών σχημάτων περί διαχείρισης του χρέους- ενδεχομένως πολύ ενδιαφερόντων όταν θα έρθει ο κατάλληλος πολιτικός χρόνος και σίγουρα σε οικονομικά συνέδρια-δεν σημαίνει πολιτικά τίποτε, εκτός αν σε πάρουν για αφελή οπότε ακόμα χειρότερα.

Μάθαμε, αν και έπρεπε να το ξέρουμε πολύ νωρίτερα, ότι το  «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» δεν είναι καν πρόγραμμα και μόνο στο περιθώριο ενός πραγματικού προγράμματος μπορεί να συζητηθεί.

Μάθαμε ακόμα για μια φορά, ότι ο πολιτικός κύκλος αλλαγής κυβερνήσεων δεν ταυτίζεται οπωσδήποτε με μεταβολές στον οικονομικό κύκλο.Άμα είσαι τυχερός και ταυτιστεί έχει καλώς , αν όχι τι κάνεις; Πάντως δεν απαντάς «η πολιτική θα βαράει τον ζουρνά κι οι αγορές θα χορεύουν» και άλλα τέτοια φληναφήματα.Ο τελευταίος που τα χρησιμοποίησε, μαζί με κάτι άλλα περί διαφθοράς και πράσινης ανάπτυξης , λίγο μετά υπέγραφε μνημόνια.

Η τσούλα η Ιστορία( 2009-2010).vs.(2014-2015): Αναδεικνύεται λοιπόν ένα διπλό αδιέξοδο και για τις 2 διαθέσιμες στην πολιτική ζωή αφηγήσεις.Και δεν αναδεικνύεται στα λόγια , αλλά με το πιο πρακτικό τρόπο, εκεί που βρίσκεις τοίχο.Η εκδοχή Σαμαρά και τα αναμασήματα περί μεταρρυθμίσεων που πρόκειται να αντικαταστήσουν το αποτυχημένο παραμύθι περί success story , τέλος των μνημονίων και άλλων τινών, έχει τελειώσει από καιρό, τώρα ακούμε τον επιθανάτιο ρόγχο του.

Η  κατά πάσα πιθανότητα (αλλά ας κρατήσουμε και μια πισινή, περί τσούλας συζητάμε τώρα) επερχόμενη αδύναμη αφήγηση του Σύριζα, αν έγκαιρα δεν διαμορφωθεί σε  πραγματική πολιτική στρατηγική με εσωτερική συνοχή και με πνεύμα διαχείρισης μεγάλης κρίσης , κινδυνεύει να αποδειχθεί σε καταστροφική τόσο για την κοινωνία όσο και για την Αριστερά που θα φορτωθεί το τελειωτικό σκάσιμο της χώρας στα χέρια της, έστω και αν δεν θα έχει την μεγαλύτερη ευθύνη αντικειμενικά.

Η ιστορία όμως δεν εξελίσσεται με αντικειμενικότητες , καλές προθέσεις , θεωρητικές και αξιακές προσεγγίσεις  και άλλα συναφή.Γράφεται εν θερμώ στο πεδίο της μάχης , είναι αμείλικτη για τους αποτυχημένους και συχνά διαστροφική.

Πάλι στη μαύρη λίστα των αγορών

του Κώστα Καλλίτση

Η Ελλάδα είχε μπει σε πρόγραμμα διάσωσης (Μνημόνιο) αφού είχε δανειστεί, για τελευταία φορά, με περίπου 6%, σε μια εποχή που υπήρχε σπάνις κεφαλαίων διεθνώς, εξαιτίας της μεγάλης κρίσης. Υστερα από 4 ½ χρόνια, σήμερα, παρότι υπάρχει αφθονία διεθνών κεφαλαίων που αναζητούν κερδοφόρες τοποθετήσεις, η χώρα μας βρίσκεται πάλι στη μαύρη λίστα των διεθνών αγορών.

Αυτό δείχνουν τα στοιχεία: προχθές, οι αποδόσεις του ελληνικού 3ετούς ομολόγου ήταν 6,85% ενώ της Πορτογαλίας ήταν 1,06%, της Ιταλίας 0,73% και της Ισπανίας 0,57%. Του ελληνικού 5ετούς ήταν 7,1%, της Ιρλανδίας 0,44%, της Πορτογαλίας 1,63%. Και οι αποδόσεις του 10ετούς ομολόγου κινούνται σταθερά στην περιοχή του 8% συν, ενώ του πορτογαλικού στην περιοχή του 3% και του ιταλικού και ισπανικού στη ζώνη του 2%.

«Με το σπαθί μας», δεν μπορούμε να δανειστούμε από τις αγορές. Θα υπογραφεί νέο Μνημόνιο. Και το ΔΝΤ θα είναι επιτηρητής, μαζί με την Ευρώπη – δεν υπάρχει «πίσω κάθισμα» (απαγορεύεται από το καταστατικό του…) παρά μόνο μπροστινό. Είτε αποφασιστεί να μας δώσει κι αυτό μια γραμμή πίστωσης είτε όχι. Κι αν δεν μας τη δώσει, πάλι θα μας ελέγχει ανά τετράμηνο. Το ενδεχόμενο να «τα σπάσουμε» αποκλείεται – καμιά χώρα δεν θα άντεχε τις συνέπειες.

Η Ελλάδα βρίσκεται εγκλωβισμένη. Οδηγείται σε μια συμφωνία με δύο χαρακτηριστικά: (α) Δεν θα περιέχει φτηνή χρηματοδότηση. Θα δανειζόμαστε από τις αγορές με επιτόκια πολύ υψηλότερα από τα επιτόκια (2%) του ESM. (β) Θα επιβάλλεται πολύ αυστηρότερος έλεγχος, με μοχλό τις αγορές. Αυτές δεν διαπραγματεύονται (ούτε επί 7 ημέρες ούτε, βεβαίως, επί 7 μήνες…). Είτε σε δανείζουν είτε όχι. Αν όχι, κινδυνεύεις να φτάσεις να εκλιπαρείς για μια τρόικα…

Για να σε δανείσουν, η διεθνής πρακτική δείχνει τις προϋποθέσεις. Μεταξύ αυτών είναι να διαπιστώσουν ότι διαθέτεις ένα πρόγραμμα με τέσσερα χαρακτηριστικά: (α) Να είναι αξιόπιστο – με την τρόικα διαπραγματευόμαστε το δημοσιονομικό κενό, με τις αγορές όχι. (β) Να είναι υλοποιήσιμο – δεν θα συζητούν μαζί μας αν είναι φρούδες οι ελπίδες για τα κρατικά έσοδα ή δεν είναι. (γ) Να είναι αποδεκτό από την ελληνική κοινωνία, να στηρίζεται σε ευρύτερη κοινωνική συναίνεση που θα αντανακλάται και στη Βουλή – δεν τους αρκεί μια «σταθερότητα» που στηρίζεται σε κοινοβουλευτικά νταραβέρια.

Υπάρχει και μια τέταρτη προϋπόθεση. Οι διεθνείς αγορές (όπως το φωνάζει ήδη το Λονδίνο…) δεν είναι διατεθειμένες να δανείσουν μια χώρα απλώς και μόνο για να αποπληρώνει τα δάνειά της σε άλλα κράτη. Θα δανείσουν μια χώρα εφόσον εκτιμήσουν ότι υπάρχουν ρεαλιστικές προοπτικές οικονομικής μεγέθυνσης, δημιουργίας νέου παραγωγικού δυναμικού και νέου πλούτου. Τέταρτη προϋπόθεση, το αξιόπιστο, υλοποιήσιμο και ευρύτερα κοινωνικά αποδεκτό πρόγραμμα να είναι, επίσης, αναπτυξιακό.

Φτάσαμε στο τέλος της αδιέξοδης πολιτικής «τροχάδην επιτόπου», που αποδυνάμωσε την οικονομία, διέλυσε την αγορά και συνέθλιψε τον κόσμο της εργασίας, εξάντλησε την κοινωνία ενώ επέτεινε τις στρεβλώσεις του (ληγμένου) παραγωγικού μοντέλου. Τα αδιέξοδα κορυφώθηκαν με την κυβερνητική στρατηγική του 2014 και ειδικά των τελευταίων μηνών – ένα απίθανο συνονθύλευμα τακτικισμών προεκλογικού χαρακτήρα, παντελώς έωλων, με άγνοια ακόμη και των ορίων που θέτουν και των διαθέσεων που έχουν οι δανειστές μας.

Η κοινωνία πάσχισε να προσαρμοστεί – δεν είχε επιλογή. Εμεινε, όμως, πεισματικά απροσάρμοστο το πολιτικό σύστημα. Τώρα, όλα έχουν καταστεί πιο δύσκολα, πιο σύνθετα.

Καθημερινή 23/11/2014