Παλαιότερα, ίσως και σήμερα σε κάποια μέρη, όταν εμφανίζονταν κάποιος σοβαρός κίνδυνος, ο πρώτος που τον αντιλαμβάνονταν, πήγαινε και χτυπούσε σαν τρελός την καμπάνα,για να καλέσει σε συναγερμό. Είτε εχθρός, είτε ληστές, είτε φυσική καταστροφή ήταν ο κίνδυνος, κάθε ένας που το παρατηρούσε πρώτος θεωρούσε ,από θέση ευθύνης απέναντι στην κοινότητά του , υποχρέωσή του να το κάνει.
Σήμερα είμαστε σε μια τέτοια κατάσταση, αλλά κτύπημα καμπάνας δεν ακούγεται. Κάποιοι μικροψύθιροι ίσως, κάποιες αγωνιώδεις αλλά αδύνατες φωνούλες και μέχρι εκεί. Ο εφησυχασμός και η ανεμελιά κυριαρχούν. Business as usual.
Μα καλά θα αναρωτηθούν οι πιο πολλοί. Τι τρέχει; Μια οικονομική κρίση είναι , θα την περάσουμε και εμείς όπως και οι άλλοι, άσε που ο Θεός της Ελλάδας για μια φορά ακόμα θα μας σώσει , όπως τόσες άλλες. Τι χολοσκάς, τόσες φορές την σκαπουλάραμε, έχουμε τον τρόπο μας εμείς.
Μάγκες, τέρμα τα δίφραγκα, που έλεγε και ο κοντός σε μια ελληνική ταινία. Τέρμα και τα ευχολόγια, τέρμα και οι δικαιολογίες, τέρμα και η αναβλητικότητα Έχουμε πόλεμο και δεν το καταλάβαμε ακόμα. Τέλος.
Οι αρχαίοι Έλληνες, έδιναν στην λέξη «τέλος»τρεις έννοιες. Τέλος ως τέρμα, δεν έχει παρακάτω. Τέλος , ως κόστος , ως τίμημα. Τέλος , ως σκοπός.
Εκεί είμαστε. Και οι τρεις έννοιες έχουν πια στην περίπτωσή μας συμπτυχθεί σε μία.
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου , που καλοπερνάγαμε καταναλώνοντας ( πάνω από το 60% του ΑΕΠ οφείλεται στην κατανάλωση) και μάλιστα πόρους που κλέβουμε από αυτούς που έρχονται μετά από εμάς, ενώ ελάχιστα παράγουμε πράγματα που έστω και ελάχιστοι διεθνώς ενδιαφέρονται να καταναλώσουν
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου, που είχαμε εξασφαλισμένη οι λίγοι την σύνταξή μας, γιατί την πλήρωναν οι πολλοί που εργάζονταν . Το κλάσμα αντιστράφηκε
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου, που το κράτος –μπαμπάς και ταυτόχρονα διαφθορέας, είχε για όλους μας, έστω λιγοστά, αλλά σίγουρα.
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου που το χαρτί από κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ, ήταν για τους νεότερους η εξασφάλιση για μια θεσούλα στο Δημόσιο (το ελληνικό όνειρο ζωής για κάθε γονιό).
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου που τους παλιότερους τους ανέχονταν να κάνουν όλα τα παραπάνω οι νεότεροι, προσδοκώντας να τους διαδεχθούν ομαλά στα ίδια, με την σειρά τους και αυτοί.
Φτάσαμε στο τέρμα της ανοχής ενός πολιτικού συστήματος, που μια χαρά λαθροβίωνε μέσα σε αυτές τις συνθήκες, με λαμογιές, υποσχέσεις, εκμαυλισμό. Είχε και τάιζε, τώρα με τι να ταΐσει;
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου, που η ψευτο-επιχειρηματική τάξη, ηγούνταν της κοινωνίας, στην βάση της κατασπάραξης του δημόσιου χρήματος,. (Τι δουλειές θα βγάλει φέτος το κράτος, να τις μοιράσουμε και να κονομήσουμε...)
Φτάσαμε στο τέρμα μιας περιόδου, όπου ζήτουλες όντας, ζητούσαμε από τους δανειστές μας να μας δικαιώσουν στα «εθνικά μας δίκαια». Θα την πληρώσουμε και σε αυτό το επίπεδο.
Ατελείωτος ο κατάλογος... σταματάω- προς το παρόν εδώ. Ο κάθε τυχόν αναγνώστης, ας προσθέσει τα δικά του «τέρμα».
Θα πληρώσουμε το τίμημα τώρα. Και το χειρότερο, θα το πληρώσουν ακριβά, οι λιγότερο υπεύθυνοι.
Τα αδύνατα στρώματα, οι άνεργοι που πληθαίνουν με τρελούς ρυθμούς καθημερινά και πάνω από όλους, η νέα γενιά. Θα την πληρώσουν και αυτοί που θέλουν να δημιουργήσουν, επιχειρηματικά ή αλλιώς, με φρέσκες ιδέες, με όρεξη και όραμα. Που δεν περιμένουν στήριξη από κομματικοκρατικούς πάτρωνες και θα τους τσακίσουν η καρτελοποιημένη αγορά και το γραφειοκρατικό θηρίο.
Αυτός δηλαδή είναι ο σκοπός; Να την πληρώσουν αυτοί;
Ναι. Αυτός είναι ο σκοπός –ηθελημένα ή το μαθηματικά βέβαιο αποτέλεσμα-μη ηθελημένα,όλων όσων μια χαρά είναι βολεμένοι σήμερα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής. Αυτών, που δεν θέλουν να αλλάξει στην ουσία τίποτε, μόνο φτιασίδια και μικρολογιστικές τακτοποιήσεις, για να την σκαπουλάρουν. Business as usual. Και ας γίνεται ο κακός χαμός γύρω τους.
Αυτοί που έχουν να χάσουν από αυτό τον κακό χαμό, αυτοί που έχουν να ελπίζουν σε κάτι καλύτερο με μια διαφορετική πορεία, που θα ανατρέπει δημιουργικά όλα αυτά που περιγράψαμε ως «τέρμα» και πολλά άλλα, έχουν πιθανότητες; Έχουν ελπίδα;
Ναι, έχουν. Αρκεί , τουλάχιστον να κτυπηθεί η καμπάνα. Από όποιον μπορεί να το κάνει και να ακουστεί δυνατά. Να ξεκουφάνει ακόμα και αυτούς που δεν θέλουν να την ακούσουν,που βάζουν κερί στα αυτιά τους γιατί τους χαλάει τη ζαχαρένια. Μια καμπανιά που θα προκαλέσει σύγκρουση μαζί τους.
Μια καμπάνα όχι πανικού, αλλά συναγερμού, αφύπνισης. Που θα πετάξει στην άκρη , ως ανούσιους την ώρα του πολέμου, τους ατέρμονες διαλόγους και την αντιπαράθεση κρυφών και φανερών προθέσεων, αλλά θα επικεντρώνει στα αποτελέσματα
Δεν φτάνει, αλλά χωρίς συναγερμό, ΤΕΛΟΣ.
Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2009
Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2009
Τελικά, υπάρχουν τα λεφτά;
Το ερώτημα αυτό κινδυνεύει να αναδειχθεί στο διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών. Όλοι με βάση αυτό σε τελική ανάλυση υποτίθεται ότι κάνουν το λογαριασμό τους, καταθέτουν προτάσεις. Επιπλέον δε και ανάλογα με την μονολεκτική απάντηση στο ερώτημα τείνουν να χαρακτηριστούν προοδευτικοί ή συντηρητικοί ( όσοι απαντούν ναι) και συντηρητικοί ή δεξιοί (όσοι απαντούν όχι). Δείγμα και αυτό το τελευταίο φτώχειας λόγου και ακόμα μεγαλύτερης φτώχειας σκέψης.
Παρεμπιπτόντως το ίδιο ερώτημα με άλλη μορφή είχε τεθεί και στο ξεκίνημα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. «Που πήγαν βρε παιδιά τα λεφτά;». Όπως κατάλαβαν όλοι στην πορεία ,πήγαν εκεί που πάει ο αέρας όταν σκάει ένα φουσκωμένο μπαλόνι. Στη φυσική του θέση, άπιαστος. Βέβαια όχι για όλους και όχι όλα τα λεφτά. Κάποιοι, τα είχαν τσεπώσει σε κανονικό ρευστό, ενώ έβαζαν τους άλλους (και τις ίδιες τις εταιρείες τους βεβαίως) να τζογάρουν σε εικονικό ρευστό ,σε «χαρτιά». (Συγγνώμην, σε εποχές ηλεκτρονικής διακίνησης δεν τα λένε «χαρτιά» βρε παλιομοδίτη, «κλικ σε PC» τα λένε...).
Αλλά ας μην φεύγουμε από το θέμα μας, μια άλλη φορά θα το πιάσουμε και αυτό. Μέχρι την επόμενη φορά που θα ξαναδημιουργηθεί μια παρόμοια φούσκα και μέχρι να σκάσει και αυτή , θα έχουμε καιρό να τα λέμε ,να τα εξηγούμε και να μην μαθαίνουμε.
Οι πιο σοφές απαντήσεις σε απλοϊκά ερωτήματα και στο βαθμό που δε μας τις κάνουν μικρά παιδιά (τα οποία σε αυτό το επίπεδο διανοητικής ωρίμανσης καταλαβαίνουν δικαιολογημένα από ένα «ναι» ή ένα «όχι»και από ένα «καλό» ή ένα «κακό»), είναι το «εξαρτάται». Ξέρω, ωραιότατος τρόπος υπεκφυγής. Σίγουρα; Για να δούμε.
Εξαρτάται λοιπόν :
- Από την τοποθέτηση επί του περιεχομένου του ερωτήματος : Ποιών λεφτά; Που βρίσκονται τώρα;Είναι πραγματικά ή όχι; Είναι αυτών που τα κατέχουν ή είναι δανεικά; Πως τα χρησιμοποιούν αυτοί που τα έχουν; Τα έχουν ανάγκη για να επιβιώσουν ή τα έχουν αποταμιευμένα ή επενδεδυμένα και που, κ.λπ.κ.λ.π
-Από την τοποθέτηση επί του σκοπού του ερωτήματος: Για να τα κάνουμε τι; Να τα φάμε; Να ξεπληρώσουμε λογαριασμούς και δανεικά; Να τα επενδύσουμε; Που ακριβώς να τα επενδύσουμε; Να τα επενδύσουμε σε ποιον χρονικό ορίζοντα απόδοσης; Να τα δώσουμε για κοινωφελείς σκοπούς; Πώς να τα μοιράσουμε , σε ποιους και για ποιο λόγο;Ποιοι τα έχουν πιο πολύ ανάγκη; Να τους δώσουμε να τα φάνε ή να τα χρησιμοποιήσουμε για να μάθουν να ψαρεύουν (κατά την γνωστή διδακτική κινέζικη ιστορία);κ.λ.π., κ.λ.π.
-Από το ποιος θέτει το ερώτημα και δίνει τις απαντήσεις: Εγώ; Ατομικά ο καθένας ; Μια εταιρεία; Ένα ίδρυμα ; Ένα κόμμα ; Το κράτος;
Προσοχή: Στο τελευταίο και ίσως πιο κρίσιμο σημείο (ποιος ρωτάει και ποιος απαντάει) δεκτές όλες οι πιθανές απαντήσεις, εκτός της πιο δημοφιλούς : Η Κοινωνία. Δηλαδή; Δείξτε μου το πρόσωπό της παρακαλώ να ξέρω με ποιόν συνομιλώ.
Ας τα σκεφτούμε όλα αυτά πριν απαντήσουμε.
Ο γράφων θα τα σκεφτεί επίσης πριν επανέλθει με κάποια πιο συγκεκριμένα σχόλια, παρατηρήσεις και απόψεις αναφορικά με την συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σαν κοινωνία την συγκεκριμένη περίοδο και σχετικά με την διανομή των πόρων μας.
Υ.Γ. Επίτηδες έβαλα την φρασούλα «σαν κοινωνία», για να αυτοπροβοκαριστώ και να με ρωτήσει κάποιος. «Μα καλά σου έδειξε το πρόσωπό της τώρα και συνομιλείς μαζί της; Άλλα έλεγες 10 γραμμές πιο πάνω»
Στην πραγματικότητα , θεωρώ ότι από τις προηγούμενες αναρτήσεις , έχω ξεκαθαρίσει από ποια σκοπιά ισχυρίζομαι ότι θέτω και απαντώ τα ερωτήματα (κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να δεχτεί ότι είναι και έτσι, ας το κρίνει)
Παρεμπιπτόντως το ίδιο ερώτημα με άλλη μορφή είχε τεθεί και στο ξεκίνημα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. «Που πήγαν βρε παιδιά τα λεφτά;». Όπως κατάλαβαν όλοι στην πορεία ,πήγαν εκεί που πάει ο αέρας όταν σκάει ένα φουσκωμένο μπαλόνι. Στη φυσική του θέση, άπιαστος. Βέβαια όχι για όλους και όχι όλα τα λεφτά. Κάποιοι, τα είχαν τσεπώσει σε κανονικό ρευστό, ενώ έβαζαν τους άλλους (και τις ίδιες τις εταιρείες τους βεβαίως) να τζογάρουν σε εικονικό ρευστό ,σε «χαρτιά». (Συγγνώμην, σε εποχές ηλεκτρονικής διακίνησης δεν τα λένε «χαρτιά» βρε παλιομοδίτη, «κλικ σε PC» τα λένε...).
Αλλά ας μην φεύγουμε από το θέμα μας, μια άλλη φορά θα το πιάσουμε και αυτό. Μέχρι την επόμενη φορά που θα ξαναδημιουργηθεί μια παρόμοια φούσκα και μέχρι να σκάσει και αυτή , θα έχουμε καιρό να τα λέμε ,να τα εξηγούμε και να μην μαθαίνουμε.
Οι πιο σοφές απαντήσεις σε απλοϊκά ερωτήματα και στο βαθμό που δε μας τις κάνουν μικρά παιδιά (τα οποία σε αυτό το επίπεδο διανοητικής ωρίμανσης καταλαβαίνουν δικαιολογημένα από ένα «ναι» ή ένα «όχι»και από ένα «καλό» ή ένα «κακό»), είναι το «εξαρτάται». Ξέρω, ωραιότατος τρόπος υπεκφυγής. Σίγουρα; Για να δούμε.
Εξαρτάται λοιπόν :
- Από την τοποθέτηση επί του περιεχομένου του ερωτήματος : Ποιών λεφτά; Που βρίσκονται τώρα;Είναι πραγματικά ή όχι; Είναι αυτών που τα κατέχουν ή είναι δανεικά; Πως τα χρησιμοποιούν αυτοί που τα έχουν; Τα έχουν ανάγκη για να επιβιώσουν ή τα έχουν αποταμιευμένα ή επενδεδυμένα και που, κ.λπ.κ.λ.π
-Από την τοποθέτηση επί του σκοπού του ερωτήματος: Για να τα κάνουμε τι; Να τα φάμε; Να ξεπληρώσουμε λογαριασμούς και δανεικά; Να τα επενδύσουμε; Που ακριβώς να τα επενδύσουμε; Να τα επενδύσουμε σε ποιον χρονικό ορίζοντα απόδοσης; Να τα δώσουμε για κοινωφελείς σκοπούς; Πώς να τα μοιράσουμε , σε ποιους και για ποιο λόγο;Ποιοι τα έχουν πιο πολύ ανάγκη; Να τους δώσουμε να τα φάνε ή να τα χρησιμοποιήσουμε για να μάθουν να ψαρεύουν (κατά την γνωστή διδακτική κινέζικη ιστορία);κ.λ.π., κ.λ.π.
-Από το ποιος θέτει το ερώτημα και δίνει τις απαντήσεις: Εγώ; Ατομικά ο καθένας ; Μια εταιρεία; Ένα ίδρυμα ; Ένα κόμμα ; Το κράτος;
Προσοχή: Στο τελευταίο και ίσως πιο κρίσιμο σημείο (ποιος ρωτάει και ποιος απαντάει) δεκτές όλες οι πιθανές απαντήσεις, εκτός της πιο δημοφιλούς : Η Κοινωνία. Δηλαδή; Δείξτε μου το πρόσωπό της παρακαλώ να ξέρω με ποιόν συνομιλώ.
Ας τα σκεφτούμε όλα αυτά πριν απαντήσουμε.
Ο γράφων θα τα σκεφτεί επίσης πριν επανέλθει με κάποια πιο συγκεκριμένα σχόλια, παρατηρήσεις και απόψεις αναφορικά με την συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σαν κοινωνία την συγκεκριμένη περίοδο και σχετικά με την διανομή των πόρων μας.
Υ.Γ. Επίτηδες έβαλα την φρασούλα «σαν κοινωνία», για να αυτοπροβοκαριστώ και να με ρωτήσει κάποιος. «Μα καλά σου έδειξε το πρόσωπό της τώρα και συνομιλείς μαζί της; Άλλα έλεγες 10 γραμμές πιο πάνω»
Στην πραγματικότητα , θεωρώ ότι από τις προηγούμενες αναρτήσεις , έχω ξεκαθαρίσει από ποια σκοπιά ισχυρίζομαι ότι θέτω και απαντώ τα ερωτήματα (κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να δεχτεί ότι είναι και έτσι, ας το κρίνει)
Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009
Για το περιεχόμενο μιάς ζητούμενης πολιτικής... Δημιουργικότητα
Έχουμε αφήσει στη μέση μια κουβέντα από το προηγούμενο σημείωμα. Για το περιεχόμενο μιας ζητούμενης πολιτικής γιατην Προοδευτική Αριστερά.
Ομολογώ ότι πολλές φορές άρχισα και έσβησα το κείμενο που ξεκινούσα να γράψω, γι αυτό εξάλλου πέρασαν αρκετές ημέρες πριν το κείμενο τούτο αναρτηθεί. Ο βασικός προβληματισμός ήταν φυσικά, τι να πει κανείς σήμερα για το περιεχόμενο μιας πολιτικής της Αριστεράς. Από που να αρχίσει και που να τελειώσει. Τι να θεωρήσει δεδομένο και τι ζητούμενο. Κινδυνεύει το κείμενο να μοιάσει με τις παραδοσιακές «θέσεις» των αριστερών κομμάτων για τα συνέδριά τους που κανείς δεν ασχολείται μαζί τους, παρά μόνο οι περί την κομματική φιλολογία λεπτολογούντες και την τρίχα τριχοτομούντες.
Δεν κρίνω εαυτόν κατάλληλο, αλλά και δεν επιθυμώ να εμπλακώ σε τέτοια συζήτηση.
Θαυμάσια το κείμενο αυτό λοιπόν μπορεί να σταματήσει εδώ, δείγμα τρανό αδυναμίας, παραδοχή ανυπαρξίας περιεχομένου . Ας το πιάσουμε λοιπόν αλλιώς.
Ας διατυπώσουμε μόνο μερικές αδρές γραμμές, τι θα συνιστούσε πρόοδο για την ελληνική κοινωνία στην σημερινή κατάσταση. Ξέρω, ίσως απογοητεύω κάποιους που θα περίμεναν μεγάλα οράματα, στρατηγικές για το «ξερίζωμα του καπιταλισμού» , την άρνηση της αγοράς σαν μεθόδου παραγωγής και διανομής κοινωνικού πλούτου και άλλα τινά. Ας μιλήσουμε καθαρά. Ακόμα και σχηματικά αν χρειαστεί, αλλά καθαρά.
Δεν έχει τεθεί στην ημερήσια διάταξη της ανθρωπότητας η υπέρβαση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της συνακόλουθης μορφής κοινωνικής οργάνωσης. Δεν έχουμε κατά νου κάποιον καλύτερο τρόπο αποδοτικής οργάνωσης της παραγωγής και διανομής πλούτου από την αγορά , με τα όποια προβλήματα η ίδια δημιουργεί (ανισότητες, εκμετάλλευση, κ.λ.π). Προφανώς υπάρχει ακόμα περιθώριο ανάπτυξης παραγωγικών δυνάμεων υπό τον συγκεκριμένο τρόπο παραγωγής.
Η Αριστερά, και το μαρτυρεί αυτό η ιστορία της, περιέχεται μέσα σε αυτόν τον κοινωνικό σχηματισμό . Η άρνησή του ως ιστορικά τελεσίδικου από την μεριά της, σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται και άρνηση συμμετοχής σε αυτόν. Επιδιώκει ακόμα και την ανάληψη πολιτικής διεύθυνσής του , εν γνώσει των ορίων. Τέτοια άρνηση ισοδυναμεί με άρνηση της ύπαρξής της σαν προωθητική δύναμη. Την τοποθετεί είτε σε θέση ενός μεγάλου και ιδιότυπου «συνδικάτου» ,είτε σε θέση θρησκευτικής σέχτας που αναμένει την Δευτέρα παρουσία φροντίζοντας στο μεταξύ να προετοιμαστεί γι αυτήν τη «μεγάλη ώρα» (όπως άλλοι ετοιμάζουν τις ψυχές τους για μια αντίστοιχη ώρα.) Για να μην αναφερθούμε στην αντίληψη (που ανήκει σε προ μαρξιστικές φάσεις της) περί λειτουργίας της ως «άμμου που χαλάει τα γρανάζια του συστήματος», αντίληψη βαθιά συντηρητική.
Η Αριστερά , αν θέλει να είναι Προοδευτική και ζώσα , οφείλει να ασκεί προωθητική πολιτική εκφράζοντας τα τμήματα της κοινωνίας των οποίων τα συμφέροντα εξυπηρετούνται από αυτήν την εξέλιξη. Ανήκει, ή μάλλον οφείλει να ανήκει, στην ροή του ποταμού της εξέλιξης των ανθρώπινων κοινωνιών και μάλιστα στα πιο δυναμικά ρεύματα αυτού του ποταμού. Οφείλει να πρωτοπορεί στην βελτίωση των όρων ζωής των ανθρώπων και μάλιστα ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε μεγαλύτερη δυσχέρεια και σε κατάσταση περιορισμένων ευκαιριών και δικαιωμάτων. Οφείλει συνεπώς να νοιάζεται και να συμμετέχει στην εξέλιξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, και από πρωτοποριακή θέση μάλιστα , να οδηγεί ή υποστηρίζει την εξέλιξη αυτή.
Αν έπρεπε να συνοψίσω σε μία φράση όλα αυτά που οφείλει να κάνει μια σύγχρονη προοδευτική Αριστερά, θα έλεγα με ίσως αξιωματικό τρόπο ,να είναι δημιουργική και να υποστηρίζει πολιτικές που κάνουν τους ανθρώπους δημιουργικούς.
Γνωρίζω ότι δεν ακούγεται ιδιαίτερα «επαναστατικό» με παραδοσιακούς όρους. Μπορεί να θεωρηθεί ότι φτωχαίνω το περιεχόμενο και τους στόχους μιας Αριστερής πολιτικής.
Αλλά ας το ξανασκεφτούμε.
Τι πιο προοδευτικό ΣΉΜΕΡΑ από αυτό σε μια κοινωνία σαν την ελληνική ( και όχι μόνο) , που καθυστερεί, υποβαθμίζεται οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά. Που διακρίνεται για την φοβικότητά της σε κάθε μορφής αλλαγή. Που καταναλώνει χωρίς να παράγει. Που απαξιώνει καθημερινά την παιδεία, τις δεξιότητες και τα ταλέντα των μελών της και ιδιαίτερα των νιάτων της. Που επιβραβεύει το βόλεμα, την ιδρυματοποίηση των πολιτών της στις αγκάλες ενός άθλιου κράτους (και που θεωρεί ακόμα χειρότερα προοδευτική την ιδρυματοποίηση αυτή). Που προμοτάρει σαν δήθεν «επιτυχημένους» σε κάθε τομέα, τους πιο τυχάρπαστους και διεφθαρμένους αεριτζήδες . Που ακόμα και η ιθύνουσα τάξη της, φροντίζει για την αναπαραγωγή της όχι μέσα από το επιχειρείν αλλά κυρίως απομυζώντας τους πόρους του κράτους με τον πιο αντιπαραγωγικό τρόπο.
Μήπως τελικά ότι πιο προοδευτικό σήμερα στην Ελλάδα θα είναι μια έξαρση δημιουργικότητας:
Ομολογώ ότι πολλές φορές άρχισα και έσβησα το κείμενο που ξεκινούσα να γράψω, γι αυτό εξάλλου πέρασαν αρκετές ημέρες πριν το κείμενο τούτο αναρτηθεί. Ο βασικός προβληματισμός ήταν φυσικά, τι να πει κανείς σήμερα για το περιεχόμενο μιας πολιτικής της Αριστεράς. Από που να αρχίσει και που να τελειώσει. Τι να θεωρήσει δεδομένο και τι ζητούμενο. Κινδυνεύει το κείμενο να μοιάσει με τις παραδοσιακές «θέσεις» των αριστερών κομμάτων για τα συνέδριά τους που κανείς δεν ασχολείται μαζί τους, παρά μόνο οι περί την κομματική φιλολογία λεπτολογούντες και την τρίχα τριχοτομούντες.
Δεν κρίνω εαυτόν κατάλληλο, αλλά και δεν επιθυμώ να εμπλακώ σε τέτοια συζήτηση.
Θαυμάσια το κείμενο αυτό λοιπόν μπορεί να σταματήσει εδώ, δείγμα τρανό αδυναμίας, παραδοχή ανυπαρξίας περιεχομένου . Ας το πιάσουμε λοιπόν αλλιώς.
Ας διατυπώσουμε μόνο μερικές αδρές γραμμές, τι θα συνιστούσε πρόοδο για την ελληνική κοινωνία στην σημερινή κατάσταση. Ξέρω, ίσως απογοητεύω κάποιους που θα περίμεναν μεγάλα οράματα, στρατηγικές για το «ξερίζωμα του καπιταλισμού» , την άρνηση της αγοράς σαν μεθόδου παραγωγής και διανομής κοινωνικού πλούτου και άλλα τινά. Ας μιλήσουμε καθαρά. Ακόμα και σχηματικά αν χρειαστεί, αλλά καθαρά.
Δεν έχει τεθεί στην ημερήσια διάταξη της ανθρωπότητας η υπέρβαση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της συνακόλουθης μορφής κοινωνικής οργάνωσης. Δεν έχουμε κατά νου κάποιον καλύτερο τρόπο αποδοτικής οργάνωσης της παραγωγής και διανομής πλούτου από την αγορά , με τα όποια προβλήματα η ίδια δημιουργεί (ανισότητες, εκμετάλλευση, κ.λ.π). Προφανώς υπάρχει ακόμα περιθώριο ανάπτυξης παραγωγικών δυνάμεων υπό τον συγκεκριμένο τρόπο παραγωγής.
Η Αριστερά, και το μαρτυρεί αυτό η ιστορία της, περιέχεται μέσα σε αυτόν τον κοινωνικό σχηματισμό . Η άρνησή του ως ιστορικά τελεσίδικου από την μεριά της, σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται και άρνηση συμμετοχής σε αυτόν. Επιδιώκει ακόμα και την ανάληψη πολιτικής διεύθυνσής του , εν γνώσει των ορίων. Τέτοια άρνηση ισοδυναμεί με άρνηση της ύπαρξής της σαν προωθητική δύναμη. Την τοποθετεί είτε σε θέση ενός μεγάλου και ιδιότυπου «συνδικάτου» ,είτε σε θέση θρησκευτικής σέχτας που αναμένει την Δευτέρα παρουσία φροντίζοντας στο μεταξύ να προετοιμαστεί γι αυτήν τη «μεγάλη ώρα» (όπως άλλοι ετοιμάζουν τις ψυχές τους για μια αντίστοιχη ώρα.) Για να μην αναφερθούμε στην αντίληψη (που ανήκει σε προ μαρξιστικές φάσεις της) περί λειτουργίας της ως «άμμου που χαλάει τα γρανάζια του συστήματος», αντίληψη βαθιά συντηρητική.
Η Αριστερά , αν θέλει να είναι Προοδευτική και ζώσα , οφείλει να ασκεί προωθητική πολιτική εκφράζοντας τα τμήματα της κοινωνίας των οποίων τα συμφέροντα εξυπηρετούνται από αυτήν την εξέλιξη. Ανήκει, ή μάλλον οφείλει να ανήκει, στην ροή του ποταμού της εξέλιξης των ανθρώπινων κοινωνιών και μάλιστα στα πιο δυναμικά ρεύματα αυτού του ποταμού. Οφείλει να πρωτοπορεί στην βελτίωση των όρων ζωής των ανθρώπων και μάλιστα ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε μεγαλύτερη δυσχέρεια και σε κατάσταση περιορισμένων ευκαιριών και δικαιωμάτων. Οφείλει συνεπώς να νοιάζεται και να συμμετέχει στην εξέλιξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, και από πρωτοποριακή θέση μάλιστα , να οδηγεί ή υποστηρίζει την εξέλιξη αυτή.
Αν έπρεπε να συνοψίσω σε μία φράση όλα αυτά που οφείλει να κάνει μια σύγχρονη προοδευτική Αριστερά, θα έλεγα με ίσως αξιωματικό τρόπο ,να είναι δημιουργική και να υποστηρίζει πολιτικές που κάνουν τους ανθρώπους δημιουργικούς.
Γνωρίζω ότι δεν ακούγεται ιδιαίτερα «επαναστατικό» με παραδοσιακούς όρους. Μπορεί να θεωρηθεί ότι φτωχαίνω το περιεχόμενο και τους στόχους μιας Αριστερής πολιτικής.
Αλλά ας το ξανασκεφτούμε.
Τι πιο προοδευτικό ΣΉΜΕΡΑ από αυτό σε μια κοινωνία σαν την ελληνική ( και όχι μόνο) , που καθυστερεί, υποβαθμίζεται οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά. Που διακρίνεται για την φοβικότητά της σε κάθε μορφής αλλαγή. Που καταναλώνει χωρίς να παράγει. Που απαξιώνει καθημερινά την παιδεία, τις δεξιότητες και τα ταλέντα των μελών της και ιδιαίτερα των νιάτων της. Που επιβραβεύει το βόλεμα, την ιδρυματοποίηση των πολιτών της στις αγκάλες ενός άθλιου κράτους (και που θεωρεί ακόμα χειρότερα προοδευτική την ιδρυματοποίηση αυτή). Που προμοτάρει σαν δήθεν «επιτυχημένους» σε κάθε τομέα, τους πιο τυχάρπαστους και διεφθαρμένους αεριτζήδες . Που ακόμα και η ιθύνουσα τάξη της, φροντίζει για την αναπαραγωγή της όχι μέσα από το επιχειρείν αλλά κυρίως απομυζώντας τους πόρους του κράτους με τον πιο αντιπαραγωγικό τρόπο.
Μήπως τελικά ότι πιο προοδευτικό σήμερα στην Ελλάδα θα είναι μια έξαρση δημιουργικότητας:
Δευτέρα 15 Ιουνίου 2009
Γιά την μορφή μιας ζητούμενης πολιτικής.....
Ας προσπαθήσουμε να πούμε μερικά πράγματα για τις ευρωεκλογές. Και ας μείνουμε σε δύο βασικά ζητήματα που θεωρώ ότι ξεπερνούν τα όρια της ρουτινιάρικης σχολιογραφίας σε αυτές τις περιπτώσεις.
Πέρα από εντυπωσιασμούς και αριθμητικές αλχημείες, η γραμμή για αποχή πέρασε σε σημαντικό βαθμό, αν και όχι σε αυτόν που πολλοί θα επιθυμούσαν. Κατόπιν εορτής όμως γίνεται συζήτηση για αυτό το θέμα με τρόπο που ακριβώς το ανατροφοδοτεί . Από το αριθμητικό σπεκουλάρισμα για να δικαιολογηθούν επώδυνα αποτελέσματα κάποιων πλευρών, μέχρι το ανοικτό «γλείψιμο» με δήθεν πατρικό-συμβουλευτικό χαρακτήρα των απεχόντων , για να καταλήξουμε στην ανοιχτή και με θαυμασμό εξύψωση της αποχής ως της πιο προοδευτικής πράξης των αμφισβητούντων πολιτών , όπως και την ανέξοδη καταγγελία των απεχόντων.
Μάλιστα. Και μετά αρχίζουν, τράβα εσύ πιο δεξιά, εσύ λίγο πιο αριστερά, όπα
εσύ καλά είσαι...και πάει λέγοντας.
Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε λίγο πέρα από τα τετριμμένα.
Για λόγους που δεν είναι ίσως του παρόντος σημειώματος, οι πολίτες σήμερα- και αυτό αφορά όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο- λειτουργούν πολύ πιο ατομικά και δύσκολα συμμετέχουν σε συλλογικότητες .Είτε αυτές σχετίζονται με τις υλικές συνθήκες ύπαρξής τους, είτε με πολιτικοιδεολογικές αναφορές. Και ας μην βιαστεί κανείς να το αποδώσει με ευκολία στην κυρίαρχη ιδεολογία του ατομικού νεοφιλελευθερισμού, παρ’ ότι έχει και αυτό την σημασία του. Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες αυτό σχετίζεται κατά κύριο λόγο, με θέματα που αφορούν στον εξατομικευμένο τρόπο με τον οποίο ο καθένας συμμετέχει στην παραγωγή αλλά και στην κατανάλωση του παραγόμενου πλούτου. Χωρίς άλλη ανάλυση, παραδειγματικά και μόνο, ας συγκρίνουμε τα του σήμερα με το μαζικό τρόπο παραγωγής , κατανάλωσης και διαβίωσης του προηγούμενου αιώνα (η εικόνα με τους χιλιάδες εξισωμένους εργάτες , που ζουν μαζί στο εργοστάσιο και μετά πάλι μαζί στις γειτονιές τους ή σε εργατουπόλεις, δεν απαντάται σήμερα). Επίσης, ακόμα και σε χώρες όπως η Ελλάδα με πρόσφατα ακόμα τα σημάδια μεγάλων ιστορικοιδεολογικών διαχωρισμών, δεν είναι πια αυτοί οι διαχωρισμοί κυρίαρχοι στην πολιτική σκέψη των περισσότερων πολιτών, πολύ περισσότερο δε των νέων.
Με δύο κουβέντες, το παράδειγμα πολιτικής που ασκείται από όλες τις πλευρές,και που έχει μείνει με αναφορά σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους της κοινωνικής μας ζωής είναι αναντίστοιχο της πραγματικής ζωής των ανθρώπων. Ίσως ακριβώς αυτή η αδυναμία οδηγεί συχνά σε εντελώς μαρκετίστικες αντιλήψεις της πολιτικής (όπως η θεοποίηση των δημοσκοπήσεων και η εμφανής πληκτικότητα των συνθημάτων. Πάντως ας σημειώσουμε επί τη ευκαιρία, ότι οι αντίστοιχες πρακτικές στην αγορά προϊόντων είναι πολύ πιο επιτυχημένες)
Άρα, μην μας παραξενεύει η αποξένωση πολλών πολιτών -κυρίως δε νέων- από την δρώσα πολιτική σαν μορφή. Πολύ απλά είναι αναντίστοιχη με τους πραγματικούς όρους ζωής τους, άρα αδιάφορη. (Πήραμε στην προηγούμενη ανάρτησή μας ξεκάθαρη θέση στο θέμα της αποχής , άρα το σημείωμα τούτο προσπαθεί να ανοίξει μια συζήτηση επί της ουσίας της συμμετοχής, μιας και οι εκλογές πέρασαν και μπορούμε πιο άνετα να το συζητήσουμε).
Η αναζήτηση νέων μορφών συλλογικοτήτων – βασισμένων στην πραγματική ζωή και όχι με επιβολή σχημάτων πάνω σε αυτήν,είναι ένα εξαιρετικής σημασίας θέμα , που μια Προοδευτική Αριστερά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παραλείψει, αν θέλει να έχει κοινωνικές αναφορές.
Για λόγους χώρου και επειδή δεν μου αρέσουν οι μακρόσυρτες τοποθετήσεις, παρ’ ότι τείνω προσωπικά με σχεδόν καταστροφικό τρόπο προς αυτές (οποία αντίφαση ε!!!) , θα συνεχίσουμε στο επόμενο σημείωμά μας με την ουσία της πολιτικής μιας ζητούμενης Προοδευτικής Αριστεράς και κατά αντιδιαστολή με τις σήμερα ασκούμενες και πολλαπλά αποτυγχάνοντες , όπως και πρόσφατα απεδείχθη για μια ακόμη φορά στις ευρωεκλογές.
Πέρα από εντυπωσιασμούς και αριθμητικές αλχημείες, η γραμμή για αποχή πέρασε σε σημαντικό βαθμό, αν και όχι σε αυτόν που πολλοί θα επιθυμούσαν. Κατόπιν εορτής όμως γίνεται συζήτηση για αυτό το θέμα με τρόπο που ακριβώς το ανατροφοδοτεί . Από το αριθμητικό σπεκουλάρισμα για να δικαιολογηθούν επώδυνα αποτελέσματα κάποιων πλευρών, μέχρι το ανοικτό «γλείψιμο» με δήθεν πατρικό-συμβουλευτικό χαρακτήρα των απεχόντων , για να καταλήξουμε στην ανοιχτή και με θαυμασμό εξύψωση της αποχής ως της πιο προοδευτικής πράξης των αμφισβητούντων πολιτών , όπως και την ανέξοδη καταγγελία των απεχόντων.
Μάλιστα. Και μετά αρχίζουν, τράβα εσύ πιο δεξιά, εσύ λίγο πιο αριστερά, όπα
εσύ καλά είσαι...και πάει λέγοντας.
Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε λίγο πέρα από τα τετριμμένα.
Για λόγους που δεν είναι ίσως του παρόντος σημειώματος, οι πολίτες σήμερα- και αυτό αφορά όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο- λειτουργούν πολύ πιο ατομικά και δύσκολα συμμετέχουν σε συλλογικότητες .Είτε αυτές σχετίζονται με τις υλικές συνθήκες ύπαρξής τους, είτε με πολιτικοιδεολογικές αναφορές. Και ας μην βιαστεί κανείς να το αποδώσει με ευκολία στην κυρίαρχη ιδεολογία του ατομικού νεοφιλελευθερισμού, παρ’ ότι έχει και αυτό την σημασία του. Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες αυτό σχετίζεται κατά κύριο λόγο, με θέματα που αφορούν στον εξατομικευμένο τρόπο με τον οποίο ο καθένας συμμετέχει στην παραγωγή αλλά και στην κατανάλωση του παραγόμενου πλούτου. Χωρίς άλλη ανάλυση, παραδειγματικά και μόνο, ας συγκρίνουμε τα του σήμερα με το μαζικό τρόπο παραγωγής , κατανάλωσης και διαβίωσης του προηγούμενου αιώνα (η εικόνα με τους χιλιάδες εξισωμένους εργάτες , που ζουν μαζί στο εργοστάσιο και μετά πάλι μαζί στις γειτονιές τους ή σε εργατουπόλεις, δεν απαντάται σήμερα). Επίσης, ακόμα και σε χώρες όπως η Ελλάδα με πρόσφατα ακόμα τα σημάδια μεγάλων ιστορικοιδεολογικών διαχωρισμών, δεν είναι πια αυτοί οι διαχωρισμοί κυρίαρχοι στην πολιτική σκέψη των περισσότερων πολιτών, πολύ περισσότερο δε των νέων.
Με δύο κουβέντες, το παράδειγμα πολιτικής που ασκείται από όλες τις πλευρές,και που έχει μείνει με αναφορά σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους της κοινωνικής μας ζωής είναι αναντίστοιχο της πραγματικής ζωής των ανθρώπων. Ίσως ακριβώς αυτή η αδυναμία οδηγεί συχνά σε εντελώς μαρκετίστικες αντιλήψεις της πολιτικής (όπως η θεοποίηση των δημοσκοπήσεων και η εμφανής πληκτικότητα των συνθημάτων. Πάντως ας σημειώσουμε επί τη ευκαιρία, ότι οι αντίστοιχες πρακτικές στην αγορά προϊόντων είναι πολύ πιο επιτυχημένες)
Άρα, μην μας παραξενεύει η αποξένωση πολλών πολιτών -κυρίως δε νέων- από την δρώσα πολιτική σαν μορφή. Πολύ απλά είναι αναντίστοιχη με τους πραγματικούς όρους ζωής τους, άρα αδιάφορη. (Πήραμε στην προηγούμενη ανάρτησή μας ξεκάθαρη θέση στο θέμα της αποχής , άρα το σημείωμα τούτο προσπαθεί να ανοίξει μια συζήτηση επί της ουσίας της συμμετοχής, μιας και οι εκλογές πέρασαν και μπορούμε πιο άνετα να το συζητήσουμε).
Η αναζήτηση νέων μορφών συλλογικοτήτων – βασισμένων στην πραγματική ζωή και όχι με επιβολή σχημάτων πάνω σε αυτήν,είναι ένα εξαιρετικής σημασίας θέμα , που μια Προοδευτική Αριστερά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παραλείψει, αν θέλει να έχει κοινωνικές αναφορές.
Για λόγους χώρου και επειδή δεν μου αρέσουν οι μακρόσυρτες τοποθετήσεις, παρ’ ότι τείνω προσωπικά με σχεδόν καταστροφικό τρόπο προς αυτές (οποία αντίφαση ε!!!) , θα συνεχίσουμε στο επόμενο σημείωμά μας με την ουσία της πολιτικής μιας ζητούμενης Προοδευτικής Αριστεράς και κατά αντιδιαστολή με τις σήμερα ασκούμενες και πολλαπλά αποτυγχάνοντες , όπως και πρόσφατα απεδείχθη για μια ακόμη φορά στις ευρωεκλογές.
Τρίτη 2 Ιουνίου 2009
ΠΑΜΕ ΠΑΡΑΛΙΑ; Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ (ΚΥΡΙΩΣ) ΩΣ LIFE STYLE
Και ξαφνικά (;) η αποχή έγινε προοδευτική πολιτική επιλογή!
Το «πάμε παραλία» που ωμά προπαγανδίζει για λογαριασμό πολλών και μεταξύ άλλων πολλών ο εθνικός μας λαϊκιστής, έγινε όχι απλά μοδάτο αλλά και πολιτικώς ορθόν. Προοδευτική και αριστερή παρακαλώ στάση, απέναντι στα πραγματικά αδιέξοδα της κοινωνίας (νοούμενης όχι ως ενιαία σούπα, αλλά σαν διαρκώς μεταβαλλόμενη σύγκρουση και ανασύνθεση μικρών και μεγάλων συμφερόντων) και του εξ αυτής εκπορευόμενο πολιτικό σύστημα. Με μόλις αποκρυπτόμενη αγαλλίαση τα ΜΜΕ παρουσιάζουν σαν πράξη συνειδητοποίησης από τους πολίτες του αδιεξόδου την στάση να πάμε για μπάνιο, ενώ ταυτόχρονα με δάκρυα γνωστού ερπετού που όπως και αυτά συχνάζουν στους βούρκους, κάνουν επικλήσεις για μια αντιμετώπιση του φαινομένου.
Αν θυμάμαι καλά, η αποχή από εκλογική διαδικασία, όταν δεν είναι μια πράξη ανεύθυνη είναι μια πράξη ενίοτε προπαρασκευαστική μιας άλλης πιο ριζοσπαστικής, της επανάστασης. Αρνούμαι την διαδικασία , σημαίνει αρνούμαι την ουσία της είτε από θέση αρχής , είτε κατά πολιτική επιλογή που προετοιμάζει μια επόμενη. Αν επίσης καταλαβαίνω καλά, μάλλον η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε προεπαναστατική κατάσταση...Αρνούμαι την διαδικασία δεν είναι σε καμία περίπτωση ισοδύναμο του αποδοκιμάζω το πολιτικό σύστημα στην παρούσα του μορφή, ή δεν με καλύπτει καμία από τις υπαρκτές επιλογές.
Είναι δεδομένο εδώ και αρκετά χρόνια, ότι εμφανίζεται μια συνεχής υποχώρηση της πολιτικής έναντι του συνεχώς ισχυροποιούμενου πόλου της οικονομίας, κυρίως μέσα από την γιγάντωση –υπερσυγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Σε συνδυασμό με την θλιβερή ανεπάρκεια της οργανωμένης πολιτικής, και δυστυχώς την κορυφαία ανικανότητα της ποικιλόμορφης Αριστεράς να οργανώσει πολιτικό ρεύμα (έξω από τον θλιβερό δογματισμό και την ελαφρού τύπου - life style – δραστηριότητα ), αυτό οδήγησε στην πλήρη απαξίωση της έννοιας της πολιτικής στη ζωή μας.
Ας θυμηθούμε όμως: μέχρι τα σήμερα αυτή είναι η διαδικασία που η ανθρωπότητα έχει αναδείξει για την διαχείριση των κοινών της υποθέσεων. Η άρση αυτής της δυνατότητας- με όλες τις αναγνωρισμένες και μη αδυναμίες της- τοποθετεί την διαχείριση αυτών των κοινών με τον πιο ανεξέλεγκτο τρόπο στα χέρια των ισχυρών, των «τεχνικών της εξουσίας», δηλ. τελικά των διαφημιστών για λογαριασμό των αφεντικών τους. Αποστερεί κάθε δυνατότητα των αδύνατων, των μειονεκτούντων σε ευκαιρίες να διεκδικήσουν και να πραγματώσουν καλύτερες προϋποθέσεις και ευκαιρίες βελτίωσης της ζωής τους. Μοιάζει σε κανέναν κάτι τέτοιο προοδευτικό; Γιατί σαν τέτοιο παρουσιάζεται, κολακεύοντας την απαρέσκεια προς την πολιτική και μετασχηματίζοντάς την βαθμιαία αλλά σταθερά σε απαξίωση της πολιτικής διαδικασίας , δηλ. της δημοκρατίας.
Δεν θα υπερασπίσουμε το παρόν πολιτικό σκηνικό,κόμματα , επηρεάζοντες και πολιτικό προσωπικό. Αλλά δεν είμαστε και στραβοί, να μην βλέπουμε από πια πλευρά λοιδορείται. Να μην βλέπουμε ποιοι τρίβουν τα χέρια τους, πίσω από την φθαρμένη τους σκηνή, που όσο πιο φθαρμένη γίνεται τόσο και πιο διάφανη.
Το ελάχιστο, αν και όχι αρκετό , που πρέπει όλοι μας να κάνουμε είναι να τους απαντήσουμε. Δεν πάμε παραλία, πάμε κάλπη. Άσχετα από τι θα ψηφίσουμε , ακόμα και ψήφοι που δεν προσμετρώνται στις έγκυρες ψήφους, θα δώσουν ένα ελάχιστο πλην σημαντικό εδώ που φτάσαμε μήνυμα Είμαστε εδώ.
Το τι θα κάνουμε όσοι είμαστε εδώ, θα το δούμε στην συνέχεια.
Το «πάμε παραλία» που ωμά προπαγανδίζει για λογαριασμό πολλών και μεταξύ άλλων πολλών ο εθνικός μας λαϊκιστής, έγινε όχι απλά μοδάτο αλλά και πολιτικώς ορθόν. Προοδευτική και αριστερή παρακαλώ στάση, απέναντι στα πραγματικά αδιέξοδα της κοινωνίας (νοούμενης όχι ως ενιαία σούπα, αλλά σαν διαρκώς μεταβαλλόμενη σύγκρουση και ανασύνθεση μικρών και μεγάλων συμφερόντων) και του εξ αυτής εκπορευόμενο πολιτικό σύστημα. Με μόλις αποκρυπτόμενη αγαλλίαση τα ΜΜΕ παρουσιάζουν σαν πράξη συνειδητοποίησης από τους πολίτες του αδιεξόδου την στάση να πάμε για μπάνιο, ενώ ταυτόχρονα με δάκρυα γνωστού ερπετού που όπως και αυτά συχνάζουν στους βούρκους, κάνουν επικλήσεις για μια αντιμετώπιση του φαινομένου.
Αν θυμάμαι καλά, η αποχή από εκλογική διαδικασία, όταν δεν είναι μια πράξη ανεύθυνη είναι μια πράξη ενίοτε προπαρασκευαστική μιας άλλης πιο ριζοσπαστικής, της επανάστασης. Αρνούμαι την διαδικασία , σημαίνει αρνούμαι την ουσία της είτε από θέση αρχής , είτε κατά πολιτική επιλογή που προετοιμάζει μια επόμενη. Αν επίσης καταλαβαίνω καλά, μάλλον η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε προεπαναστατική κατάσταση...Αρνούμαι την διαδικασία δεν είναι σε καμία περίπτωση ισοδύναμο του αποδοκιμάζω το πολιτικό σύστημα στην παρούσα του μορφή, ή δεν με καλύπτει καμία από τις υπαρκτές επιλογές.
Είναι δεδομένο εδώ και αρκετά χρόνια, ότι εμφανίζεται μια συνεχής υποχώρηση της πολιτικής έναντι του συνεχώς ισχυροποιούμενου πόλου της οικονομίας, κυρίως μέσα από την γιγάντωση –υπερσυγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Σε συνδυασμό με την θλιβερή ανεπάρκεια της οργανωμένης πολιτικής, και δυστυχώς την κορυφαία ανικανότητα της ποικιλόμορφης Αριστεράς να οργανώσει πολιτικό ρεύμα (έξω από τον θλιβερό δογματισμό και την ελαφρού τύπου - life style – δραστηριότητα ), αυτό οδήγησε στην πλήρη απαξίωση της έννοιας της πολιτικής στη ζωή μας.
Ας θυμηθούμε όμως: μέχρι τα σήμερα αυτή είναι η διαδικασία που η ανθρωπότητα έχει αναδείξει για την διαχείριση των κοινών της υποθέσεων. Η άρση αυτής της δυνατότητας- με όλες τις αναγνωρισμένες και μη αδυναμίες της- τοποθετεί την διαχείριση αυτών των κοινών με τον πιο ανεξέλεγκτο τρόπο στα χέρια των ισχυρών, των «τεχνικών της εξουσίας», δηλ. τελικά των διαφημιστών για λογαριασμό των αφεντικών τους. Αποστερεί κάθε δυνατότητα των αδύνατων, των μειονεκτούντων σε ευκαιρίες να διεκδικήσουν και να πραγματώσουν καλύτερες προϋποθέσεις και ευκαιρίες βελτίωσης της ζωής τους. Μοιάζει σε κανέναν κάτι τέτοιο προοδευτικό; Γιατί σαν τέτοιο παρουσιάζεται, κολακεύοντας την απαρέσκεια προς την πολιτική και μετασχηματίζοντάς την βαθμιαία αλλά σταθερά σε απαξίωση της πολιτικής διαδικασίας , δηλ. της δημοκρατίας.
Δεν θα υπερασπίσουμε το παρόν πολιτικό σκηνικό,κόμματα , επηρεάζοντες και πολιτικό προσωπικό. Αλλά δεν είμαστε και στραβοί, να μην βλέπουμε από πια πλευρά λοιδορείται. Να μην βλέπουμε ποιοι τρίβουν τα χέρια τους, πίσω από την φθαρμένη τους σκηνή, που όσο πιο φθαρμένη γίνεται τόσο και πιο διάφανη.
Το ελάχιστο, αν και όχι αρκετό , που πρέπει όλοι μας να κάνουμε είναι να τους απαντήσουμε. Δεν πάμε παραλία, πάμε κάλπη. Άσχετα από τι θα ψηφίσουμε , ακόμα και ψήφοι που δεν προσμετρώνται στις έγκυρες ψήφους, θα δώσουν ένα ελάχιστο πλην σημαντικό εδώ που φτάσαμε μήνυμα Είμαστε εδώ.
Το τι θα κάνουμε όσοι είμαστε εδώ, θα το δούμε στην συνέχεια.
Τετάρτη 20 Μαΐου 2009
Τι είδους ανέστιος;
Η ανωνυμία είναι πλεονέκτημα στο blogging. Όχι όμως και η απόκρυψη των βασικών αρχών και στοχεύσεων αυτού που γράφει. Ανώνυμος αλλά όχι απρόσωπος λοιπόν.
Το πρόσωπο του καθενός που γράφει και εκθέτει δημόσια, είναι η κόκκινη γραμμή που συνδέει και ενώνει, παραθέτει και αντιπαραθέτει, συνθέτει και ανασυνθέτει, τον βασικό κορμό των σκέψεων που επιθυμεί να εκθέσει. Η γραμμή αυτή , όπως το σύνολο των κόκκινων γραμμών του αίματος που σκιαγραφεί ένα σώμα και υπονοεί τα οστά και τους ιστούς του, μπορεί να μοιάζει μπερδεμένη- ίσως και να προκαλεί αρχικά συγχύσεις, αλλά είναι η γραμμή του DNA του. Δεν ξεφεύγεις ποτέ, εξελίσσεσαι γύρω από αυτήν,περιστρέφεσαι, απομακρύνεσαι λίγο ,αλλά επιστρέφεις τάχιστα και περιελίσσεσαι γύρω από αυτήν ,ακριβώς σαν την έλικα του DNA.
Ανέστιος λοιπόν...Γιατί; Ποια είναι η εστία, της οποίας η έλλειψη ορίζει την ανεστιότητα;
Είναι μία ή πολλές; Και ποιες από αυτές είναι οι ορίζουσες;
Καλύτερα να μην αρχίσουμε να απαριθμούμε, δεν θα κάνουμε και ψυχογράφημα τώρα.
Ας μείνουμε στην αιτία που ξεκίνησε το blog αυτό και την θεματολογία που –κατά βάση-πρόκειται να καλύψει. Την ανεστιότητα στην κοινωνική –πολιτική συμμετοχή.
Και όχι γενικά- δεν πρόκειται να είναι ένα blog γενικού ή δημοσιογραφικού κοινωνικού και πολιτικού σχολιασμού- αλλά τοποθετημένο από την μεριά της Αριστεράς (μιας κάποιας Αριστεράς τουλάχιστον ) .Πολύ λίγο προσδιορισμένης, αναζητούμενης και αντιφατικής , αρκετά αρνητικά οριοθετημένης σε σχέση με άλλες εκδοχές της και εκφάνσεις της.
Ταυτόχρονα όμως τοποθετημένης μέσα στο μεγάλο ιστορικό κύμα που από τον Διαφωτισμό και μετά ορίζεται σαν το προοδευτικό ρεύμα, αρχικά στην ορθολογική -κλασσική εκδοχή του, κατόπιν σε αυτό της Δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου, μετά σε αυτήν του εργατικού κινήματος στις μύριες εκδοχές του (επαναστατικές και ρεφορμιστικές, κινηματικές και κομματικές, κοινωνικής αναζήτησης και ευαισθησίας) που διέτρεξαν τον ενάμιση περίπου αιώνα πριν από τώρα που γράφουμε. Μια ιστορία που μας αφορά όλους όσους αναφερόμαστε στην Αριστερά, είτε το αναγνωρίζουμε είτε όχι, μας αγγίζει ακόμα και όταν θεωρούμε ότι πάμε να την ξεπεράσουμε ή και ματαιόδοξα (μέσα στον υποκειμενισμό μας) να την απαρνηθούμε εν ονόματι της δήθεν υπέρβασής της. Έναν πλούτο ιδεών και επεξεργασιών, πολιτικών και στρατηγικών, ηρωικών αλλά και τραγικών στιγμών,μεγαλειωδών επιτευγμάτων αλλά και εγκλημάτων. Σε τελική ανάλυση, σε ένα ρεύμα που αποτελεί τμήμα του ποταμού της ανθρώπινης ιστορίας- ακόμα και όταν ευαγγελίζονταν ότι αυτό αποτελούσε την μελλούμενη Ιστορία και όλα τα προηγούμενα την Προ ιστορία του είδους μας.
Συχνά, στο αβέβαιο βήμα μας προς κάτι καινούργιο, στην απορία μας και αδυναμία μας να περιγράψουμε το λίγο γνωστό και εν πολλοίς ζητούμενο, οι άνθρωποι καταφεύγουμε σε παραδείγματα από το παρελθόν παλαιότερο και πρόσφατο, δανειζόμαστε στάσεις , φράσεις και αναφορές για να αποδώσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε.
Θα αξιοποιήσω μια του Θ. Αγγελόπουλου και μια του Κ. Μαρξ
Ο πρώτος πολύ κοντινότερός μας, σε στιγμές που κατέρρεαν οι βεβαιότητες, οι σταθερές και οι αναφορές πολλών ανά τον κόσμο αριστερών, δήλωνε (όταν έβγαζε την ταινία αφίσα της οποίας διάλεξα να κοσμεί το ιστολόγιο αυτό) ότι παραμένει ένας αμετανόητος αλλά σε πλήρη σύγχυση Αριστερός. Και ο δεύτερος, αρκετά πιο παλιά- αλλά τόσο επίκαιρα ,όριζε τον σοσιαλισμό σαν μια διαρκή κίνηση που μετασχηματίζει την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων. (Συνειδητά δεν τοποθετώ τα λόγια τους σε εισαγωγικά και δεν επεδίωξα την απαραίτητη ακρίβεια λέξεων που τα σημαδάκια αυτά απαιτούν, γιο να τονίσω ότι τα παραθέτω όπως τα εισέπραξα, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της δικής μου κατανόησης των λόγων τους και να τους απαλλάξω προκαταβολικά από την δική μου ερμηνεία)
Παλεύω άγρια να μην αρχίσω τις οριοθετήσεις, για το τι ΔΕΝ είναι η Αριστερά που προσπαθώ να ανήκω, είναι πολύ βολικό αλλά και αναγκαίο, αλλά δεν θα το κάνω. Για δύο λόγους. Ο πρώτος γιατί το κείμενο αυτό θα πάρει την μορφή «θέσεων» και δεν θεωρώ τον εαυτό μου ικανό για κάτι τέτοιο σε ένα τόσο κεντρικό ζήτημα. Ο δεύτερος γιατί προτιμώ αυτό να προκύψει έμμεσα από τις τοποθετήσεις μου στη συνέχεια ( όταν και όποτε έχω κάτι που η ταπεινότητά μου θεωρεί ότι πρέπει να καταγράψω στο ιστολόγιο αυτό και βρίσκομαι και στην αντίστοιχη διάθεση- δεν είμαι και επαγγελματίας blogger).
Μία μόνο σχεδόν αξιωματική αναφορά και τοποθέτηση, και προς διευκόλυνση μάλλον παρά ως κυριολεκτική περιγραφή. Θα αναφέρομαι στο ρεύμα σκέψης που θεωρώ ότι ανήκω σαν Προοδευτική Αριστερά. Χωρίς άλλους προσδιορισμούς προς το παρόν.....
Το πρόσωπο του καθενός που γράφει και εκθέτει δημόσια, είναι η κόκκινη γραμμή που συνδέει και ενώνει, παραθέτει και αντιπαραθέτει, συνθέτει και ανασυνθέτει, τον βασικό κορμό των σκέψεων που επιθυμεί να εκθέσει. Η γραμμή αυτή , όπως το σύνολο των κόκκινων γραμμών του αίματος που σκιαγραφεί ένα σώμα και υπονοεί τα οστά και τους ιστούς του, μπορεί να μοιάζει μπερδεμένη- ίσως και να προκαλεί αρχικά συγχύσεις, αλλά είναι η γραμμή του DNA του. Δεν ξεφεύγεις ποτέ, εξελίσσεσαι γύρω από αυτήν,περιστρέφεσαι, απομακρύνεσαι λίγο ,αλλά επιστρέφεις τάχιστα και περιελίσσεσαι γύρω από αυτήν ,ακριβώς σαν την έλικα του DNA.
Ανέστιος λοιπόν...Γιατί; Ποια είναι η εστία, της οποίας η έλλειψη ορίζει την ανεστιότητα;
Είναι μία ή πολλές; Και ποιες από αυτές είναι οι ορίζουσες;
Καλύτερα να μην αρχίσουμε να απαριθμούμε, δεν θα κάνουμε και ψυχογράφημα τώρα.
Ας μείνουμε στην αιτία που ξεκίνησε το blog αυτό και την θεματολογία που –κατά βάση-πρόκειται να καλύψει. Την ανεστιότητα στην κοινωνική –πολιτική συμμετοχή.
Και όχι γενικά- δεν πρόκειται να είναι ένα blog γενικού ή δημοσιογραφικού κοινωνικού και πολιτικού σχολιασμού- αλλά τοποθετημένο από την μεριά της Αριστεράς (μιας κάποιας Αριστεράς τουλάχιστον ) .Πολύ λίγο προσδιορισμένης, αναζητούμενης και αντιφατικής , αρκετά αρνητικά οριοθετημένης σε σχέση με άλλες εκδοχές της και εκφάνσεις της.
Ταυτόχρονα όμως τοποθετημένης μέσα στο μεγάλο ιστορικό κύμα που από τον Διαφωτισμό και μετά ορίζεται σαν το προοδευτικό ρεύμα, αρχικά στην ορθολογική -κλασσική εκδοχή του, κατόπιν σε αυτό της Δημοκρατίας και Κράτους Δικαίου, μετά σε αυτήν του εργατικού κινήματος στις μύριες εκδοχές του (επαναστατικές και ρεφορμιστικές, κινηματικές και κομματικές, κοινωνικής αναζήτησης και ευαισθησίας) που διέτρεξαν τον ενάμιση περίπου αιώνα πριν από τώρα που γράφουμε. Μια ιστορία που μας αφορά όλους όσους αναφερόμαστε στην Αριστερά, είτε το αναγνωρίζουμε είτε όχι, μας αγγίζει ακόμα και όταν θεωρούμε ότι πάμε να την ξεπεράσουμε ή και ματαιόδοξα (μέσα στον υποκειμενισμό μας) να την απαρνηθούμε εν ονόματι της δήθεν υπέρβασής της. Έναν πλούτο ιδεών και επεξεργασιών, πολιτικών και στρατηγικών, ηρωικών αλλά και τραγικών στιγμών,μεγαλειωδών επιτευγμάτων αλλά και εγκλημάτων. Σε τελική ανάλυση, σε ένα ρεύμα που αποτελεί τμήμα του ποταμού της ανθρώπινης ιστορίας- ακόμα και όταν ευαγγελίζονταν ότι αυτό αποτελούσε την μελλούμενη Ιστορία και όλα τα προηγούμενα την Προ ιστορία του είδους μας.
Συχνά, στο αβέβαιο βήμα μας προς κάτι καινούργιο, στην απορία μας και αδυναμία μας να περιγράψουμε το λίγο γνωστό και εν πολλοίς ζητούμενο, οι άνθρωποι καταφεύγουμε σε παραδείγματα από το παρελθόν παλαιότερο και πρόσφατο, δανειζόμαστε στάσεις , φράσεις και αναφορές για να αποδώσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε.
Θα αξιοποιήσω μια του Θ. Αγγελόπουλου και μια του Κ. Μαρξ
Ο πρώτος πολύ κοντινότερός μας, σε στιγμές που κατέρρεαν οι βεβαιότητες, οι σταθερές και οι αναφορές πολλών ανά τον κόσμο αριστερών, δήλωνε (όταν έβγαζε την ταινία αφίσα της οποίας διάλεξα να κοσμεί το ιστολόγιο αυτό) ότι παραμένει ένας αμετανόητος αλλά σε πλήρη σύγχυση Αριστερός. Και ο δεύτερος, αρκετά πιο παλιά- αλλά τόσο επίκαιρα ,όριζε τον σοσιαλισμό σαν μια διαρκή κίνηση που μετασχηματίζει την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων. (Συνειδητά δεν τοποθετώ τα λόγια τους σε εισαγωγικά και δεν επεδίωξα την απαραίτητη ακρίβεια λέξεων που τα σημαδάκια αυτά απαιτούν, γιο να τονίσω ότι τα παραθέτω όπως τα εισέπραξα, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της δικής μου κατανόησης των λόγων τους και να τους απαλλάξω προκαταβολικά από την δική μου ερμηνεία)
Παλεύω άγρια να μην αρχίσω τις οριοθετήσεις, για το τι ΔΕΝ είναι η Αριστερά που προσπαθώ να ανήκω, είναι πολύ βολικό αλλά και αναγκαίο, αλλά δεν θα το κάνω. Για δύο λόγους. Ο πρώτος γιατί το κείμενο αυτό θα πάρει την μορφή «θέσεων» και δεν θεωρώ τον εαυτό μου ικανό για κάτι τέτοιο σε ένα τόσο κεντρικό ζήτημα. Ο δεύτερος γιατί προτιμώ αυτό να προκύψει έμμεσα από τις τοποθετήσεις μου στη συνέχεια ( όταν και όποτε έχω κάτι που η ταπεινότητά μου θεωρεί ότι πρέπει να καταγράψω στο ιστολόγιο αυτό και βρίσκομαι και στην αντίστοιχη διάθεση- δεν είμαι και επαγγελματίας blogger).
Μία μόνο σχεδόν αξιωματική αναφορά και τοποθέτηση, και προς διευκόλυνση μάλλον παρά ως κυριολεκτική περιγραφή. Θα αναφέρομαι στο ρεύμα σκέψης που θεωρώ ότι ανήκω σαν Προοδευτική Αριστερά. Χωρίς άλλους προσδιορισμούς προς το παρόν.....
Τρίτη 5 Μαΐου 2009
Πως «αρχίζουν» ένα blog ;
Κάτι μέρες τώρα προσπαθώ να βρω πως να «αρχίσω»...Όπως κάναμε , όταν ήμασταν μαθητές και γράφαμε έκθεση , ένα πράμα. Κοίτα να δεις τώρα, το άνοιξα πριν κάτι μέρες, ασχολήθηκα με τα τεχνικά και την φιλοτέχνηση και δεν μπορώ να «αρχίσω». Δεν το φανταζόμουν και τόσο δύσκολο....αλλά από την άλλη, ότι «αρχίζουμε» πάντα δύσκολο δεν είναι; Μάλιστα.... και δηλαδή γιατί να το «αρχίσω»; Υπάρχει κανένας λόγος;
Τρίτη βράδυ, τυχαία χαζολογώντας στην τηλεόραση πέφτω πάνω στον Εθνικό μας Λαϊκιστή , που σπαταλά το σατυρικό του ταλέντο στην αναμόχλευση των πιο χαβαλετζίδικων σκέψεων των μελών της κοινωνίας μας. Μετά από το δελτίο ειδήσεων (λέμε τώρα ...ειδήσεων), είναι ότι πρέπει για να συνεχιστεί η ταχύτατα κατολισθαίνουσα διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Κάπως έτσι, από αντίδραση δηλαδή ή τελικά από αδυναμία αντίδρασης. ξεκινάω να βρίσκω λόγους για να «αρχίσω».
-Γιατί υπάρχει η πιθανότητα να συνομιλήσω σε διαφορετικό ύφος και ευελπιστώ με κάποιο ουσιαστικό περιεχόμενο με ανθρώπους άγνωστούς μου , αλλά που όλο και κάτι κοινό θα βρούμε, ελπίζω τουλάχιστον(κοίτα το ψώνιο, ακόμα δεν «άρχισε» και ονειρεύεται διαδικτυακούς διαλόγους με ατελείωτα σχόλια, αντιπαραθέσεις, απαντήσεις και ανταπαντήσεις...)
-Γιατί μπορώ να αποπειραθώ να θέσω τις σκέψεις μου δημόσια, όπως συζητάω με τους κολλητούς μου, αλλά με τους περιορισμούς και τις δεσμεύσεις του γραπτού λόγου απέναντι στην ελευθεριότητα του προφορικού, με την ανοχή που παρέχει η ανωνυμία και την ευθύνη και δυσκολία που συνεπάγεται το άγνωστο των συνομιλητών.
-Γιατί δεν γουστάρω πια να είμαι μόνο ακροατής και αναγνώστης.
-Γιατί με καταλαμβάνει η μαζοχιστική διάθεση να διαβάσω κριτική στις απόψεις μου, αν αξιωθεί κανείς να ασχοληθεί με αυτές και επιπλέον να με βοηθήσει στην δημιουργική αμφισβήτησή τους.
-Γιατί είμαι αρκετά αισιόδοξος ακόμη , ώστε να πιστεύω ότι έχει νόημα να καταγράφεται ότι έχει να πει κανείς και να υπόκειται στην βάσανο της κριτικής και της αμφιβολίας.
- Γιατί...γιατί...γιατί..πόσα γιατί άραγε θα μαζεύαμε αν όλοι οι blogger του κόσμου κάναμε μια συλλογή από αιτίες.
Και στο τέλος τέλος για τελείως προσωπικούς μου λόγους (αν και φαντάζομαι όχι μόνο δικούς μου αλλά και πολλών άλλων):
-Γιατί κάτι θέλω να κάνω σαν συμμετοχή και συνεισφορά στο δημόσιο χώρο και δυστυχώς δεν έχω άλλο διέξοδο και πρόσφορο τρόπο γι ‘αυτό (οι άλλοι γνωστοί τρόποι απέτυχαν)
-Γιατί ο καιρός περνά και όλοι μας έχουμε την ανθρώπινη ανάγκη ( ή και ματαιοδοξία) να αφήσουμε κάποια αποτυπώματα πίσω μας.
Ας «αρχίσω» λοιπόν και βλέπουμε..μάλλον στο δρόμο θα ανακαλύψω τους πραγματικούς λόγους και θα τους ξεχωρίσω από αυτούς που στην πραγματικότητα είναι προφάσεις.
Τρίτη βράδυ, τυχαία χαζολογώντας στην τηλεόραση πέφτω πάνω στον Εθνικό μας Λαϊκιστή , που σπαταλά το σατυρικό του ταλέντο στην αναμόχλευση των πιο χαβαλετζίδικων σκέψεων των μελών της κοινωνίας μας. Μετά από το δελτίο ειδήσεων (λέμε τώρα ...ειδήσεων), είναι ότι πρέπει για να συνεχιστεί η ταχύτατα κατολισθαίνουσα διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Κάπως έτσι, από αντίδραση δηλαδή ή τελικά από αδυναμία αντίδρασης. ξεκινάω να βρίσκω λόγους για να «αρχίσω».
-Γιατί υπάρχει η πιθανότητα να συνομιλήσω σε διαφορετικό ύφος και ευελπιστώ με κάποιο ουσιαστικό περιεχόμενο με ανθρώπους άγνωστούς μου , αλλά που όλο και κάτι κοινό θα βρούμε, ελπίζω τουλάχιστον(κοίτα το ψώνιο, ακόμα δεν «άρχισε» και ονειρεύεται διαδικτυακούς διαλόγους με ατελείωτα σχόλια, αντιπαραθέσεις, απαντήσεις και ανταπαντήσεις...)
-Γιατί μπορώ να αποπειραθώ να θέσω τις σκέψεις μου δημόσια, όπως συζητάω με τους κολλητούς μου, αλλά με τους περιορισμούς και τις δεσμεύσεις του γραπτού λόγου απέναντι στην ελευθεριότητα του προφορικού, με την ανοχή που παρέχει η ανωνυμία και την ευθύνη και δυσκολία που συνεπάγεται το άγνωστο των συνομιλητών.
-Γιατί δεν γουστάρω πια να είμαι μόνο ακροατής και αναγνώστης.
-Γιατί με καταλαμβάνει η μαζοχιστική διάθεση να διαβάσω κριτική στις απόψεις μου, αν αξιωθεί κανείς να ασχοληθεί με αυτές και επιπλέον να με βοηθήσει στην δημιουργική αμφισβήτησή τους.
-Γιατί είμαι αρκετά αισιόδοξος ακόμη , ώστε να πιστεύω ότι έχει νόημα να καταγράφεται ότι έχει να πει κανείς και να υπόκειται στην βάσανο της κριτικής και της αμφιβολίας.
- Γιατί...γιατί...γιατί..πόσα γιατί άραγε θα μαζεύαμε αν όλοι οι blogger του κόσμου κάναμε μια συλλογή από αιτίες.
Και στο τέλος τέλος για τελείως προσωπικούς μου λόγους (αν και φαντάζομαι όχι μόνο δικούς μου αλλά και πολλών άλλων):
-Γιατί κάτι θέλω να κάνω σαν συμμετοχή και συνεισφορά στο δημόσιο χώρο και δυστυχώς δεν έχω άλλο διέξοδο και πρόσφορο τρόπο γι ‘αυτό (οι άλλοι γνωστοί τρόποι απέτυχαν)
-Γιατί ο καιρός περνά και όλοι μας έχουμε την ανθρώπινη ανάγκη ( ή και ματαιοδοξία) να αφήσουμε κάποια αποτυπώματα πίσω μας.
Ας «αρχίσω» λοιπόν και βλέπουμε..μάλλον στο δρόμο θα ανακαλύψω τους πραγματικούς λόγους και θα τους ξεχωρίσω από αυτούς που στην πραγματικότητα είναι προφάσεις.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)