Ψάχνοντας σήμερα 1η Μαΐου 2013, για μια άλλη Πρωτομαγιά του 1976 , όταν σκοτώθηκε ο Αλέκος Παναγούλης, πέρα από τα γνωστά επετειακά που λέγονται για τον άνδρα αυτόν, θυμήθηκα ότι είχε γράψει και ποιήματα.
Εννοείται ότι ξεπέρασα γρήγορα τους ύμνους για τον άνδρα, τον ήρωα , τον αγωνιστή , αλλά προσπάθησα να σκεφτώ λίγο τον άνθρωπο, τα κίνητρα ,την δράση, τον εσώτερο κόσμο του, την ανάγκη του να πηγαίνει κόντρα στο status quo. Η δράση του , το αξιακό και πολιτικό περιεχόμενο της , η ιστορική αξιολόγησή του, δεν είναι στα ενδιαφέροντα του σύντομου αυτού σημειώματος (αν και καθόλου αδιάφορα για τον γράφοντα τις λίγες αυτές γραμμές).
Μένω μόνο στην δειλή (από μεριάς μου εννοείται) προσέγγιση της στάση ζωής , της κουλτούρας, του ψυχισμού , της νοηματοδότησης της ζωής (και τι ζωής...συνεχές παίγνιο με το θάνατο). Χωρίς κλισεδάκια και εύκολες ψυχαναλυτικές αναφορές , ούτε γενικεύσεις για ιστορικές συνθήκες που γεννούν προσωπικότητες συχρονισμένες εσωτερικά με το ρολόι της ιστορίας (αν και προφανώς ισχύει η γενική αυτή αρχή).
Ας δούμε τον άνθρωπο.Νομίζω ότι ένας αναστοχασμός πάνω σε αυτό διευκολύνεται από το παρακάτω ποίημα ("Η διαδρομή").
Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Τρία βήματα μπροστά
και τρία πίσω πάλι
Χίλιες φορές την ίδια διαδρομή
Έξη χιλιάδες βήματα…
Ο σημερινός περίπατος με κούρασε ίσως
γιατί τα βήματα μετρούσα
Τώρα σταμάτησα
μα αύριο αντίθετα θ’ αρχίσω να βαδίζω (η ποικιλία ομορφαίνει τη ζωή)
και κάτι άλλο σκέφτομαι
μικρότερα τα βήματα αν κάνω
τέσσερα – τέσσερα μπορεί να τα μετρώ!
Καλά το σκέφτηκα
Πιο όμορφη θα γίν’ η διαδρομή!!...
Δεν είναι από αυτά που λόγω μελοποίησης αλλά και ευθείας αναφοράς σε ιστορικά περιστατικά και περιστάσεις έγιναν γνωστά
Δεν φιλοδοξώ να γίνω ερμηνευτής του Αλέκου, και κανενός άλλου εξάλλου. Αλλά με αφορμή αυτούς τους λίγους στίχους, να αναστοχαστούμε. Όχι για τον Παναγούλη, για τον εαυτό μας. Ασφαλώς όχι για να επαναλάβουμε τον Παναγούλη ή να ασκήσουμε έναν ψευδώνυμο διδακτισμό. Είναι ανιστόρητο, μελό και αστείο συνάμα.
Ας για λίγο ξεφύγουμε από την επιφανειακή ανάγνωση ως περιγραφή του τρόπου που ένας κρατούμενος αντιμετωπίζει "δημιουργικά" και επιβιωτικά τον εγκλεισμό του στην απομόνωση και τον τρόμου το θανάτου.
Ας ξεχάσουμε ποιός και κάτω από ποιές συνθήκες το έγραψε .
Ας συναισθανθούμε και κατανοήσουμε τα δικά μας ποικιλόμορφα "κελιά". Υπαρξιακά,αισθητικά, διανοητικά,ιδεολογικά, κοινωνικά,υλικά και πνευματικά, προσωπικά και οποιαδήποτε άλλα.Την δική μας ατομική (αλλά και συλλογική) " διαδρομή" σε αυτά τα "κελιά".
Την αναγκαιότητα να ζήσουμε μέσα σε αυτά, υποκείμενοι σε καταναγκασμούς και κινούμενοι μέσα σε περιορισμένους βαθμούς ελευθερίας.Αλλά και τον αγώνα να ζήσουμε "εντός και εκτός αυτών" αλλά όχι "επί τα αυτά", δημιουργικά ξεπερνώντας τα όρια , διερύνοντας τους βαθμούς ελευθερίας. Κάνοντας αποφασιστικές ρήξεις και τομές, αλλά με φρόνηση ,επίγνωση .Με επίγνωση της αναγκαιότητας αλλά και της αέναης κίνησης προς το "άλλο".
Έστω με αφορμή την μνήμη του.
