Το έγκλημα

του Γιάνη Βαρουφάκη

Η ΕΚΤ πήρε το όπλο της (αλλά… αστόχησε)

Πριν ένα μήνα, μετά από πιέσεις των ΗΠΑ, της Ινδίας, της Κίνας και του Καναδά, οι ευρωπαίοι ηγέτες είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η ΕΚΤ, θα τύπωνε χρήμα ώστε να χρηματοδοτηθούν τα παραπαίοντα κράτη (με προεξάρχουσα την Ιταλία). Τότε, οι αγορές ηρέμησαν. Δεν πέρασαν όμως παρά μερικές μέρες για να ακουστεί άλλο ένα nein από το Βερολίνο: «Δεν είναι δουλειά της ΕΚΤ να τυπώνει χρήμα για να βοηθούνται οι πτωχευμένοι. Μόνο η λιτότητα και η ασκητική ζωή θα τους βάλει στον χρηστό δρόμο.» Κάτι τέτοιο αποφασίστηκε, λίγο-πολύ, και στην τελευταία (αποτυχημένη) Σύνοδο Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου. Κι έτσι η Κρίση επέστρεψε σε όλο της το μεγαλείο.

Προχτές όμως,εκεί που η Λουθερανική χρηματο-ηθική είχε φανεί να αποκλείει το τύπωμα χρήματος από την ΕΚΤ ως μέθοδο καταπολέμησης της Κρίσης, νά'σου η ανακοίνωση της χρονιάς: €489 δις «δημιουργήθηκαν» εν ριπή οφθαλμού από την ΕΚΤ με τα οποία δάνεισε στις τράπεζες της ευρωζώνης για μια περίοδο, έως και τρία χρόνια, με επιτόκιο 1% ετησίως. Τι συνέβη ξαφνικά; Ξεχάστηκε το γερμανικό nein στο μαζικό τύπωμα χρήματος υπό την πίεση της σήψης της ευρωζώνης; Μόνο φαινομενικά. Στην ουσία τίποτα δεν άλλαξε.

Κατ’ αρχάς, να βάλουμε τους αριθμούς στην «θέση» τους: Από τα €489 δις τα οποία «δημιούργησε» η ΕΚΤ υπέρ των τραπεζών, λιγότερα από τα €200 δις αποτελούν πραγματική ενίσχυση. Κι αυτό επειδή οι τράπεζες είχαν ήδη δανειστεί από την ΕΚΤ ποσά περίπου €300 δις τα οποία πλησίαζε η ώρα να τα επιστρέψουν. Έστω. Τα €200 δις σε μια ημέρα δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό την ώρα που, μην ξεχνάμε, τα μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ έχουν γίνει μαλλιά κουβάρια (με τους εκπρόσωπους της Γερμανίας να καταγγέλλουν τους συναδέλφους τους στην ΕΚΤ, και να παραιτούνται ακόμα) επειδή η ΕΚΤ «τόλμησε» να αγοράσει, όχι σε μια μέρα ή ένα μήνα, αλλά στην διάρκεια 18 τρικυμιωδών μηνών, ομόλογα των πιεζόμενων κρατών (Ελλάδας, Ιρλανδίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας και Ιταλίας) αντίστοιχης αξίας (λίγο πάνω από €200 δις). Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Γιατί η γερμανική πλευρά δεν έχει αντίρρηση με το τύπωμα τόσου χρήματος όταν αυτό δανείζεται πάμφθηνα σε πτωχευμένες τράπεζες αλλά δεν συζυτά επ’ ουδενί να δανειοδοτηθούν τα πτωχευμένα κράτη;

Η επίσημη απάντηση, βέβαια, είναι γνωστή τοις πάσει, καθώς επαναλαμβάνεται μονότονα: «Η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη να κρατάει ρευστή την αγορά χρήματος, τον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά δεν έχει καμία δουλειά να κρατά ρευστό ένα κράτος. Αυτή είναι η δουλειά των φορολογουμένων-πολιτών του: να του δίνουν, και από το υστέρημά τους, αν χρειάζεται, ώστε να παραμένει ρευστό.» Αυτός ο δυισμός βρίσκεται στην βάση του γερμανικού nein στο τύπωμα χρήματος για να χρηματοδοτηθεί π.χ. η Ιταλία. Αυτός ο απόλυτος διαχωρισμός (α) του ρόλου της ΕΚΤ ως δανειστή της έσχατης στιγμής στις τράπεζες από (β) τον ρόλο δανειστή, ή τουλάχιστον, διαχειριστή των οικονομικών, των κρατών, εξηγεί τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά: το πώς δηλαδή λιθοβολούν όποιον μιλήσει για την χρηματοδότηση από την ΕΚΤ των πτωχευμένων κρατών με τυπωμένο χρήμα την ίδια στιγμή που δεν έχουν κανένα πρόβλημα με την εκτύπωση χρήματος υπέρ των πτωχευμένων τραπεζών.

Το θέμα όμως είναι ότι, αν αφήσουμε στην άκρη το πιο πάνω ιδεολόγημα, και μελετήσουμε τι γίνεται στην πραγματικότητα, αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο η υποκρισία και η συλλογική ηλιθιότητα της εμμονής σε αυτόν τον διαχωρισμό. Για να μην γενικολογώ, ας βάλουμε κάτω από το μικροσκόπιο την προχθεσινή χιονοστιβάδα τυπωμένου (από την ΕΚΤ) χρήματος το οποίο κατέκλυσε τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ποιος ήταν ο στόχος του Προέδρου της ΕΚΤ, του κ. Draghi; Τι έλπιζε η κα Merkel από αυτή την επιθετική κίνηση της ΕΚΤ; Τρία πράγματα, είναι η απάντηση.

Πρώτον, την ενίσχυση των υπό κατάρρευση τραπεζών ολόκληρης της ευρωζώνης. Δεύτερον, την αποκατάσταση, σε κάποιο βαθμό, του δανεισμού της μίας τράπεζας από τις υπόλοιπες (κάτι που είχε σταματήσει καθώς καμία τράπεζα δεν εμπιστεύεται άλλη τράπεζα). Τρίτον, την έμμεση ενίσχυση των κρατών που δυσκολεύονται να δανειστούν στις αγορές.

Πώς θα πετύχαιναν αυτά τα τρία τρυγόνια με έναν μόνο σμπάρο; Ως εξής:

Ο πρώτος στόχος ήταν άμεσα συνυφασμένος με τον τρίτο. Η ιδέα παλαιά και, κατά την άποψη της ΕΚΤ, δοκιμασμένη: Δίνει μια, π.χ., ισπανική τράπεζα ό,τι εχέγγυα διαθέτει στην ΕΚΤ (που μπορεί πλέον να είναι και «απόβλητα», μιας και η ΕΚΤ δεν τα πολύ-ψειρίζει καθώς οι τράπεζες έχουν ξεμείνει από καλής ποιότητας περιουσιακά στοιχεία) από την οποία δανείζεται, στο πλαίσιο της προχθεσινής μαζικής «παραγωγής» χρήματος από την ΕΚΤ, ένα βουνό ευρώ. Τα χρήματα αυτά τα δανείζεται για τρία χρόνια με επιτόκιο 1%. Αμέσως, το ισπανικό κράτος εκδίδει τριετή ομόλογα με επιτόκιο κοντά στο 4% τα οποία τα αγοράζει η συγκεκριμένη τράπεζα. Έτσι, για τα τρία επόμενα χρόνια η τράπεζα τσεπώνει την διαφορά τόκων (4% μείον 1% = 3% επί το ποσό ομολόγων που αγόρασε) ενισχύοντας τα κεφάλαιά της (ECB carry trade λέγεται αυτό στην αγορά). Παράλληλα, το ισπανικό κράτος μόλις κατάφερε να δανειστεί με 4% χωρίς να έχει ανάγκη τους ιδιώτες-επενδυτές που δεν έχουν καμία όρεξη να δανείσουν ένα από τα προβληματικά κράτη της ευρωζώνης ούτε για 5% ή και 6%. Τέλος, όσον αφορά τον δεύτερο στόχο (εκείνο της αποκατάστασης της δια-τραπεζικής αγοράς), η ιδέα ήταν ότι αν οι τράπεζες και το δημόσιο βοηθηθούν από αυτήν την τονωτική ένεση της ΕΚΤ, τότε, σιγά-σιγά, η εμπιστοσύνη που λείπει μεταξύ τραπεζιτών και μεταξύ τραπεζιτών και δημοσίου θα επανέλθει.

Αυτό ήταν το σκεπτικό. Η ελπίδα. Η μεγάλη προσδοκία. Ουαί και αλλοίμονο όμως, η πραγματικότητα άλλη μια φορά σχίζει τα πλάνα των ηγετών μας σε μικρά-μικρά κομματάκια τα οποία κατόπιν αφήνει να τα πάρει ο αέρας για να μας θυμίζουν, κάθε φορά που τα βλέπουμε να παρασύρονται, την μεγάλη ευρωπαϊκή μας αποτυχία. Μήπως τα παραλέω; Μήπως έχω συνηθίσει τους τελευταίους 18 μήνες να προσδοκώ τα χειρότερα από τους ηγέτες μας; Πιστεύω πως όχι. Ειλικρινά σας λέω ότι, προχθές, όταν έμαθα για αυτή την τονωτική ένεση από την ΕΚΤ, έστω και στις τράπεζες, αναθάρρησα. Σκέφτηκα ότι κάτι κινείται. Πράγματι, στον βαθμό που οι γονατισμένες τράπεζες έδειξαν σημάδια ότι μπορεί και να σηκωθούν ξανά όρθιες, αυτή η κίνηση της ΕΚΤ έχει θετικά στοιχεία. Όμως, και εδώ έγκειται η πηγή της απαισιοδοξίας μου, σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζει την Κρίση. Αν μη τι άλλο, εξακολουθεί να επιβραβεύει τις συμπεριφορές των τραπεζιτών που αποτελούν μέγιστο μέρος του προβλήματος, βασική συνιστώσα της Κρίσης.

Δύο είναι, λοιπόν, οι λόγοι που αυτή η κίνηση της ΕΚΤ δεν μπορεί να απειλήσει την Κρίση, παρά τα μεγάλα ποσά που ακούμε. Ο ένας είναι ότι στην καλύτερη περίπτωση (το «καλό σενάριο») εμφυσά στις τράπεζες ένα πολύ μικρό μέρος των κεφαλαίων που τους λείπουν ώστε να πάψουν αν είναι, επί της ουσίας, χρεωκοπημένες. Επιπλέον, κι εδώ έχουμε ένα δείγμα εγκληματικής συμπεριφοράς τραπεζών (με την ανοχή της ΕΚΤ), δεν είναι καθόλου σίγουρο για το εάν οι τράπεζες χρησιμοποιούν τα τυπωμένα χρήματα της ΕΚΤ για να αλαφρώνουν το βάρος του δημόσιου χρέους (αγοράζοντας κρατικά ομόλογα). Το «κακό σενάριο», με άλλα λόγια (και όπως θα δούμε πιο κάτω), είναι ότι η ενίσχυση με ρευστότητα των πτωχευμένων τραπεζών όχι μόνο δεν βοηθά αρκετά τα πτωχευμένα κράτη αλλά κάνει και κακό από πάνω!

Θα μου επιτρέψετε αυτά τα δύο διαφορετικά ζητήματα να τα πάρω με την σειρά. Αρχίζω με το «καλό σενάριο»: Έστω ότι οι τράπεζες κάνουν αυτό που περιγράψαμε παραπάνω. Χρησιμοποιούν όλα τα δανεικά από την ΕΚΤ για να αγοράσουν νέα ομόλογα του κράτους τους, κερδίζοντας οι ίδιες αλλά και βοηθώντας τον δημόσιο τομέα της χώρας τους. Για τι ποσά μιλάμε; Πόσο θα ωφεληθούν οι ίδιες οι τράπεζες; Αν η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου των κρατικών ομολόγων που αγοράζουν και εκείνου του «συμβολικού» 1% που πληρώνουν στην ΕΚΤ κυμαίνεται μεταξύ 3% και 4%, τότε μιλάμε για ένα συνολικό όφελος των τραπεζών της ευρωζώνης της τάξης των €6 με €8 δις. Αν σκεφτούμε όμως ότι, σύμφωνα με την ίδια την ΕΕ, οι τράπεζες χρειάζονται €110 δις, ή €200 με €400 δις σύμφωνα με το ΔΝΤ, τι να σου κάνουν τα €6 με €8 δις; Θα μου πείτε: Από το τίποτα, καλά είναι και αυτά, ιδίως αν την ίδια ώρα διοχετεύονται €200 δις προς τα αναξιοπαθούντα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Σωστά, αλλά η Κρίση δεν θα γιατρευτεί με τέτοια νούμερα.

Πάμε τώρα στο «κακό σενάριο». Εδώ και καιρό, η «πιάτσα» βουίζει (και εδώ στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία) από ένα ωραίο κολπάκι των τραπεζιτών, το οποίο απαιτεί την αγαστή συνεργασία των πολιτικών αρχών του κράτους στο οποίο έχουν την έδρα τους. Κοιτάξτε τι κάνουν: Η τράπεζα εκδίδει δικά της ομόλογα – ιδιωτικά. Με άλλα λόγια, συμβόλαια δανεισμού. Ως εδώ καλά. Ο κάθε οργανισμός, δημόσιος ή ιδιωτικός, έχει δικαίωμα να εκδίδει δικά του ομόλογα – να προσπαθεί να δανειστεί. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι, καθώς οι τράπεζες είναι ημι-πτωχευμένες, κανείς δεν αγοράζει αυτά τα ομόλογα. Και τότε; Τότε ο τραπεζίτης κάνει ένα ωραίο lunch με κάποιον υπουργό ή υφυπουργό και τον πείθει να εκδώσει το κράτος εγγύηση για αυτά τα ομόλογα της τράπεζάς του. Ουσιαστικά, το δημόσιο εγγυάται στον κάτοχο των ομολόγων της αναξιόπιστης αυτής τράπεζας ότι θα πάρει τα χρήματά του πίσω από… τον φορολογούμενο (σε περίπτωση που η τράπεζα του τραπεζίτη δεν μπορεί να αποπληρώσει το δάνειο αυτό). Βέβαια, καθώς και το εν λόγω κράτος τελεί υπό πτώχευση, οι ιδιώτες δεν θα αγόραζαν αυτά τα ιδιωτικά ομόλογα (παρά την κρατική εγγύηση) παρά μόνον αν τους απέδιδαν μεγάλα επιτόκια (αντίστοιχα με αυτά που δανείζουν στο δημόσιο). Το αυτί όμως του τραπεζίτη δεν ιδρώνει. Γιατί; Επειδή, έτσι κι αλλιώς, δεν εξέδωσε τα ομόλογα αυτά για να τα πουλήσει στην αγορά αλλά για να τα καταθέσει στην ΕΚΤ ως εχέγγυα ώστε να δανειστεί ζεστό χρήμα από αυτήν! Θα ρωτήσετε, πολύ σωστά: Γιατί δέχεται η ΕΚΤ αυτά τα ομόλογα της συγκεκριμένης τράπεζας, όταν ξέρει ότι τα εξέδωσε για να… δανείσει (μέσω ΕΚΤ) τον εαυτό της; Ο επίσημος λόγος είναι ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να πει όχι από την στιγμή που για τα ομόλογα αυτά έχει εγγυηθεί ένα κράτος της ευρωζώνης! Συνειδητοποιείτε το έγκλημα; Είναι σαν εγώ να δανείζω τον εαυτό μου, να βάζω το δημόσιο να εγγυάται αυτό το δάνειο και μετά να καταθέτω αυτό το δάνειο ως εχέγγυο σε έναν τρίτο από τον οποίο να δανείζομαι για να καλύψω τα χρήματα που έχασα στο Καζίνο. Κι αν δεν καταφέρω να αποπληρώσω τον τρίτο, τότε δεν πειράζει: θα τα σκάσει το κορόιδο, το δημόσιο.

Θα με ρωτήσετε: Μα, γίνονται τέτοια πράγματα; Ναι, γίνονται φίλες και φίλοι. Τώρα, την ώρα που διαβάζετε αυτές τις αράδες. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, προχθές που η ΕΚΤ έκανε αυτή την τονωτική ένεση στις τράπεζες, με διακηρυγμένο στόχο την ενίσχυση τραπεζών και κρατών παράλληλα, ιταλικές τράπεζες (με πρώτη και καλύτερη την Unicredit) εξέδωσαν €40 δις ομόλογα τα οποία η κυβέρνηση τεχνοκρατών του κ. Monti εγγυήθηκε πάραυτα και τα οποία, την ίδια μέρα, κατατέθηκαν στην ΕΚΤ ως εχέγγυα με αντάλλαγμα ζεστό παραδάκι το οποίο πήγε μεν στις τράπεζες αυτές χωρίς όμως να αγοραστούν ιταλικά ομόλογα με αυτά τα χρήματα.

Συμπέρασμα

Ένα μέρος των χρημάτων που τύπωσε προχθές η ΕΚΤ θα βοηθήσει, σε μικρό βαθμό και ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμα, τόσο τις τράπεζες όσο και τα κράτη. Για αυτό οι αγορές ηρέμησαν κάπως εν όψει γιορτών. Σύντομα όμως θα διαφανεί, πρώτον, η ανεπάρκεια των αριθμών και, δεύτερον, το έγκλημα το οποίο επιτελέστηκε από κάποιους μεγαλο-τραπεζίτες και τους πολιτικούς που τους καλύπτουν (και οι οποίοι, τουλάχιστον στην Ιταλία, είναι και… τεχνοκράτες με άψογα βιογραφικά). Ποιο έγκλημα; Η χρήση αυτών των τυπωμένων από την ΕΚΤ χρημάτων όχι για να μειωθεί αλλά για να… αυξηθεί το χρέος χωρών όπως η Ιταλία, προς όφελος βέβαια των πτωχευμένων, κρατικοδίαιτων τραπεζιτών. Το 2011, δυστυχώς, κλείνει με ακόμα μία υποχώρηση της ΕΚΤ προς την Πτωχοτραπεζοκρατία – προς το νέο καθεστώς υπό το οποίο ζούμε και στο οποίο όσο πιο πτωχευμένος ένας τραπεζίτης τόσο μεγαλύτερη εξουσία έχει επί των υπόλοιπων συμπολιτών του.


από το http://www.protagon.gr/

Understanding the Euro Crisis

Aπό το http://www.truemanfactor.com/
Παρουσίαση του Γ. Βαρουφάκη στο Δουβλίνο

I don’t know how many of you watched Jean Claude Trichet’s recent press conference. When I was watching him he gave me the impression of a battered man, a man who was in a kind of psychological meltdown. He was finding it impossible to keep it together, which is what heads of central banks ought to be doing at these press conferences. When you see our leaders getting together at some summit in the European Union, do you get the impression when they report on their deliberations that these are men and women who believe their own policies? Watching them reminded me of the story of Nils Bohr, the father of quantum mechanics. At some point he had a visitor in his country home, and the visitor, upon entering the house, noticed that there was a horseshoe pinned above the main door. He turned around to Nils and said: ‘Come on Nils, you don’t believe that the horseshoe is going to ward off evil spirits.’ And Nils turned said, ‘No, of course I don’t believe that, but my housekeeper says that it works even if you don’t believe in it.’

And this is the impression that our European leaders give me. They put together packages and policies and they come up with ideas on how to solve the Euro crisis, and they don’t believe in those ideas, but they hope that they might work even if they don’t believe in them.

When the whole thing blew up two years ago, three years ago, I enraged the media in Greece, but also the BBC and CNN by saying that this is not a debt crisis. This is what I want to talk about today, and to narrate my suggestion, jointly authored with Stuart Holland, in that context.

Let’s begin with debt. Debt has a very bad name these days, but debt and bankruptcy is to capitalism what hell is to Christianity: unpleasant, but absolutely essential. At the moment, yes, we have mountains of debt – in this country, in my country, in the United States, in Japan. Everywhere. But at the same time we have a glut of savings eagerly seeking ways of investing itself but not finding it. We never talk about this crisis as a crisis of too many savings. Yet it’s the other side of the same story.

Let’s go back a few centuries. Feudalism. Peasants worked. They produced the harvest – production. Then, the landlord would send in the sheriff and collect the landlord’s cut – distribution. The landlord’s cut would then be sold in rudimentary markets and money would be made for the landlord. The landlord would then use that money to buy luxury goods, to furnish his manor house, and possibly [he would] lend some of that. Financialisation. So in the mists of time we had production followed by distribution followed by finance. And then capitalism came. And this sequence was completely and utterly reversed.

How did this happen? The long and the short of it is that with the enclosures, especially in England and Wales, and parts of Scotland, the peasants were kicked off the land, and some ex-peasants took on the job of organising protection – they became entrepreneurs. Because the landlord didn’t want to do it himself, so effectively he rented the land. Suddenly land became…it was always a factor of production, but now it became a commodity. It was rented, and it was rented at a price which was commensurate to, effectively, the price of wool that could be grown on it.

So the entrepreneur, who was an ex-peasant, sometimes somebody who was very reluctant to be an entrepreneur but who had no choice, would have to borrow money – sometimes from a landlord, or from the money lender of the village nearby, in order to pay the rent to the landlord in order to pay subsistence wages to some of the ex-peasants who were starving outside the land from which they’d been evicted. What was happening? Before production starts you have distribution, which is based on finance, on the money lender. Then you have production, and then the poor entrepreneur is hoping that the harvest, when it is sold, will yield sufficient cash to repay the landlord, to repay the money lender, and the residual would be his profit.

…debt is absolutely essential in a capitalist economy…

Τι να κάνουμε και τι να μην κάνουμε

Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, ένα αταίριαστο-ταιριαστό δίδυμο του οποίου  έχω ξαναπαρουσιάσει σε μια ανάρτηση τις απόψεις του, ξανακτύπησε σήμερα σαν να ήταν συννενοημένοι. Μάλλον είναι από τα καλά των συγκεντρώσεων στις Πλατείες που κτυπάει δυνατά -έστω και παράφωνα τις καμπάνες - ίσως και όχι.
Οι δύο "γνωστοί" μου, Γιάννης Βαρουφάκης και Μίμης Ανδρουλάκης, με παρόμοιες τυπικά αναλύσεις του Ευρωπαϊκού -Ελληνικού προβλήματος,με συγκλίνουσες σκέψεις όσον αφορά την προοπτική αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος, και με διαφορετικές- αλλά όχι αλληλοσυγκρουόμενες κατά την γνώμη μου-προτάσεις για το κεφαλαιώδες ερώτημα "Τι να κάνουμε", έγραψαν σήμερα δύο κείμενα. Τα παρουσιάζω αυτούσια και ας πιάνουν όλη τη σελίδα.
Μέσα στον ορυμαγδό απόψεων, κραυγών ,ιδεολογισμού, εκούσιου και ακούσιου  λαικισμού και σκέψεων της "ξεπέτας", αξίζει να διαβαστούν νομίζω. Όχι τόσο για το τι ακριβώς προτείνουν, και για τα οποία θα είχα αρκετά σχόλια να κάνω και σε μερικά να διαφωνήσω και ριζικά, αλλά γιατί αναδυκνείουν ένα θέμα το οποίο εκτιμώ ως το κεντρικό σήμερα.

Την ανάγκη μιας μεγάλης Πολιτικής Πρωτοβουλίας, που θα ανατρέψει την ατζέντα της χαζοκουβέντας και της περί διαγραμμάτου συζήτησης, όπου ο καθένας μας βγάζει τα εσώψυχά του και μόνον αυτά. Δεν είμαι προσωπικά αισιόδοξος ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί, πριν μια καταστροφή μας αναγκάσει σαν κοινωνία να την γεννήσουμε, αλλά επιτρέπω στον εαυτό μου (κατά βάθος τον παροτρύνω φυσικά) να κάνει λάθος εκτίμηση και να απολαύσει το λάθος του.

Υ.Γ.

Είχα σχεδόν τελειώσει την ανάρτηση, όταν πρόσεξα ότι στην Αριστερή Στρουθοκάμηλο
είχε αναρτηθεί το κείμενο του Γιάννη Βαρουφάκη, με απάντηση του Αρίστου Δοξιάδη.
Παρ' ότι εκτιμώ τη σκέψη του τελευταίου και συμφωνώ με τις περισσότερες διαπιστώσεις του στο συγκεκριμένο σημείωμα-κριτική στην πρόσκληση του Γ.Β, έχω μια άλλη ανάγνωση.
Από όσο μπορώ να καταλάβω, ο Βαρουφάκης δεν εννοεί να κάνουμε ακριβώς- κατά κυριολεξία- αυτό που γράφει( άρνηση νέων δανείων, ισοσκελισμό προυπολογισμού κλπ).
Εκτιμώ ότι συνειδητά προκαλεί δια της υπερβολής, προκειμένου να καταδείξει τη σημασία μιας κίνησης. Πάλι, αν κάνω λάθος εκτίμηση και τα εννοεί κυριολεκτικά, τότε μάλλον τον ζάλισαν οι Πλατείες, τι να πω...Θα είναι μια απογοήτευση- ελπίζω πρόσκαιρη-αλλά έτσι είναι η ζωή ..Μεγάλα παιδιά είμαστε, θα ζήσουμε και με τις απογοητεύσεις μας

Συνεχίζουμε με τα κείμενα.

Eλλάς Εγκλωβισμένων Ελλήνων Ευρωπαίων Εκβιαζόμενων Εκβιαστών

Η ηγεσία του πυρήνα της Ευρωζώνης πριν ένα χρόνο μας έθεσε σε τελευταία ανάλυση το εκβιαστικό δίλημμα έναντι των δανείων: Η Ύφεση και Παγίδα του Χρέους ή άμεση στάση πληρωμών, χρεοκοπία και τελικά έξοδος από το ευρώ σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης, φτώχειας και χάους. Η δημοσιονομική προσαρμογή με τους προβλεπόμενους εξωπραγματικούς ρυθμούς δίχως πλέον τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος για γρήγορη ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας, δίχως αντισταθμιστικά νομισματικά και επενδυτικά διεγερτικά, δίχως ένα πανευρωπαϊκό αναπτυξιακό «Σχέδιο Μάρσαλ», μοιραία οδηγεί σε βαθιά ύφεση, στην κατάσταση που όσο αγωνίζεσαι να μειώσεις το χρέος αυτό αυξάνει και μεγαλώνει επικίνδυνα το σχίσμα Βορρά – Νότου στην ευρωζώνη.


Η ΕΚΤ, που κατά τα άλλα υπήρξε μέχρι σήμερα αρκετά υποστηρικτική, έθεσε άλλο εκβιαστικό δίλημμα: ή εγκαταλείπετε τις σκέψεις για μια οποιασδήποτε μορφής αναδιάρθρωση του χρέους ακόμα και ήπια και συναινετική, ή κόβω την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες με ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα και συνεπώς σας οδηγώ άμεσα σε χρεοκοπία. Άλλωστε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση πρόφτασαν και δαιμονοποίησαν εκ των προτέρων ένα έγκαιρο συνολικό αναπρογραμματισμό του χρέους υπό την ομπρέλα του «Ταμείου Διάσωσης», πριν αυτό προσεγγίσει το κρίσιμο όριο του 150 – 170% του ΑΕΠ.

Η Ελληνίδα Επίτροπος αποκάλυψε κατά λάθος τον εκβιασμό που κυοφορείται σε ορισμένους τουλάχιστον κύκλους της ευρωκρατίας: ή αποδέχεστε όλους τους όρους των δανειστών ή μεθοδεύουμε την έξοδο σας από το ευρώ. Πράγμα που ενίσχυσε τον αδικαιολόγητο πανικό των καταθετών.

Τα κοινοβούλια και ίσως και η «αγανακτισμένη» κοινή γνώμη της Γερμανίας, της Φινλανδίας και της Ολλανδίας μας υπαγορεύουν: ή δέχεστε μια εξουθενωτική λιτότητα ή δεν εγκρίνουμε το νέο δάνειο και συνεπώς σας οδηγούμε σύντομα στη χρεοκοπία.

Ισχυρές ομάδες επιρροής στην Ελλάδα σε διαφορετικά κοινωνικά στρώματα θέτουν το εκβιαστικό δίλημμα: ή διατηρείτε άθικτα όλα τα δεδομένα και τις συνήθειες της εποχής της «φούσκας» των δανεικών και του χρέους-τέρας Φρανκεστάιν σε βάρος των κορόιδων ή ρισκάρουμε να προκαλέσουμε χάος και την άμεση χρεοκοπία της χώρας. Ενώ ύποπτα κυκλώματα συμφερόντων που μέσα στο χάος θέλουν να αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους ή επιδιώκουν να αγοράσουν φθηνά την Ελλάδα της δραχμής, με τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό αστόχαστα πριμοδοτούν τη χρεοκοπία της χώρας.

Ο ηγετικός πυρήνας της κυβέρνησης που αγνόησε με επιδεικτική αλαζονεία όλες τις έγκαιρες προειδοποιήσεις κινδύνου και ξόδεψε πολύτιμο κεφάλαιο εμπιστοσύνης καθώς και η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης της οποίας η κυβέρνηση οδήγησε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού και τώρα τυχοδιωκτικά νοιάζεται μόνο να κάνει «ταμείο» εν μέσω χρεοκοπίας, αντί να πάρουν από κοινού μια ύστατη καταλυτική αξιόπιστη πρωτοβουλία για τη σωτηρία της χώρας, συνεχίζουν τα γνωστά προσχηματικά και μεταθέτουν το βάρος της ευθύνης των εξελίξεων αποκλειστικά στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ: ή υιοθετείτε άκριτα το εκάστοτε τσαπατσούλικο σχέδιο δίχως κανένα λόγο στην ακολουθούμενη διαπραγματευτική τακτική ή στις συνθήκες της ασταθούς ισορροπίας εντός και κυρίως εκτός της χώρας χρεώνεστε κάθε «στραβή», με ή χωρίς εκλογές, που μπορεί να ενεργοποιήσει την αλυσιδωτή αντίδραση της χρεοκοπίας με καταστροφικές συνέπειες για το βιοτικό επίπεδο του λαού μας, τη γεωπολιτική θέση της χώρας και την αναπόφευκτη βαλκανιοποίηση της.

Πλατείες: τελευταία ευκαιρία ή τελική πράξη του δράματος

Η αναμενόμενη, απρόβλεπτη για άλλους, απότομη ανάδυση του λαϊκού παράγοντα που κατακλύζει τις πλατείες, πέρα και πάνω από τις παλιές διαχωριστικές γραμμές, δίνει μια τελική ευκαιρία για τη μεταβολή του πολιτικού σκηνικού και αντικειμενικά θέτει το κλασσικό ερώτημα της Σφίγγας της Ιστορίας: υπάρχει μέσα σε αυτή τη σύγχυση και τον πανικό «κάποιος» - μια κυβέρνηση ευρείας εμπιστοσύνης – που να πει όλη την αλήθεια στο λαό; Να τον πείσει ότι στο κακό που μας «βρήκε» υπάρχει ένα πολύ χειρότερο κακό που μπορούμε να το αποφύγουμε όλοι μαζί και πως είναι προτιμότερο με αναλογικότητα και δικαιοσύνη να θυσιάσουμε τώρα κάτι για να μη χάσουμε αύριο τα πολλαπλάσια; Να εμπεδώσει την ασφάλεια στους καταθέτες και τους επενδυτές; Να επαναδιαπραγματευθεί σε κοινή θέα μερικά οριακά αλλά πολύτιμα για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας σημεία της δανειακής συμφωνίας; Να εξασφαλίσει το νέο δάνειο ώστε να αγοράσουμε χρόνο μέχρι να γίνει εφικτός ο οριστικός πολιτικός διακανονισμός του χρέους, η συγκέντρωση και ο αναπρογραμματισμός του υπό την ομπρέλα του νέου «Ταμείου Διάσωσης» με παράλληλη έκδοση εγγυητικού ευρωομολόγου και συνεπώς η πολιτική αναδιάρθρωση του χρέους να σημάνει ταυτόχρονα ένα μεγάλο βήμα στην ίδια την πολιτική αναδιάρθρωση της ευρωζώνης. Υπάρχει; Ένα χρηματοπιστωτικό στοίχημα μπορούμε να το μεταστρέψουμε σε μεγάλο πολιτικό στοίχημα.

Η Ελλάδα θα μείνει τουλάχιστον μια πενταετία ακόμα εκτός των αγορών και συνεπώς πρέπει να δείξει αντοχή και καρτερία στο παιχνίδι της αναβολής και της αναμονής που υιοθέτησε η προβληματική ηγεσία της Ευρωζώνης. Δεν πρέπει, σε αυτό το παιχνίδι, να «σπάσουμε» πρώτοι από αυτοκαταστροφική ανυπομονησία. Η Ελλάδα, εφόσον είναι συνεπής με τις εύλογες υποχρεώσεις της, δεν είναι γυμνή από διαπραγματευτικά μέσα. Συνδέεται με δόγμα της αμοιβαίας «πυρηνικής» καταστροφής με την ευρωζώνη και την παγκόσμια οικονομία. Αν την εγκαταλείψουν αβοήθητη, το χρέος της είναι πιο πολύ μεγάλο και η ενδεχόμενη χρεοκοπία της μπορεί να πυροδοτήσει τη «δεύτερη μεγάλη βουτιά» στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία. Αυτός ο υπονοούμενος «εκβιασμός» πρέπει να αιωρείται πάνω από τα διαπραγματευτικά τραπέζια.

Το σενάριο που ίσως φαίνεται να έχει καταλήξει η ηγετική ομάδα της κυβέρνησης "πρώτα ψήφιση του Μνημονίου ΙΙ και μετά πολιτικές πρωτοβουλίες" δεν είναι πλέον βιώσιμο. Εδώ και τώρα πρέπει να αναληφθεί καταλυτική πρωτοβουλία και να αφαιρεθούν τα γελοία προσχήματα του Σαμαρά για πέντε μονάδες διαφορά στους φορολογικούς συντελεστές, που μέσα στην κατάσταση της γενικής αβεβαιότητας έχουν ασήμαντη έως μηδενική πρακτική σημασία για την ανάπτυξη, και να αντικατασταθούν οι δεκάδες φορολογικοί νόμοι με ένα σύντομο νόμο το πολύ 20 σελίδων με δέσμευση εφαρμογής του τουλάχιστον για μια δεκαετία. Επιτέλους οι πολιτικές ηγεσίες κάντε κάτι τολμηρό που να ξεπερνά τις πολιτικές πρακτικές των τελευταίων δεκαετιών. Διαφορετικά πάρτε το ρίσκο, εν μέσω κρίσιμων διαπραγματεύσεων στην Ευρωζώνη, ρευστοποίησης και αμορφίας των πολιτικών συσχετισμών, να οδηγήσετε άμεσα τη χώρα σε εκλογές με πραγματικές κι όχι μυθιστορηματικές προγραμματικές ατζέντες για τη σωτηρία και την επανεκκίνηση της χώρας.

Σύντομα θα γνωρίζουμε αν οι πλατείες της Ελλάδας που τις χαιρετίζουμε ολόψυχα θα είναι η μαγιά για μια ριζική ανανέωση του πολιτικού σκηνικού ή απλώς προαναγγέλλουν την τελική πράξη του δράματος μέσα από μια χαρούμενη διονυσιακή γιορτή αυτοκαταστροφής και συλλογικής αυτοκτονίας. Οι πλατείες γέμιζαν και το 1909-10 της εθνικής αναγέννησης αλλά γνώρισαν την κορύφωση του παραληρηματικού ενθουσιασμού τους και λίγο πριν την Μικρασιατική καταστροφή. Αυτή η τραγωδία έχει παιχτεί κάμποσες φορές στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας
 
Μιμης Ανδρουλάκης
 
 
Αγαπητέ Γιώργο


Λίγο μετά τις εκλογές του 2009 δήλωνες ότι "είμαστε αντιεξουσιαστές στην εξουσία". Η πλειοψηφία των υπουργών σου σε στραβοκοιτούσαν και οι αντίπαλοί σου σε χλεύαζαν. Ήσουν μόνος εκείνη την στιγμή. Όμως, στον βαθμό που σε γνωρίζω, ήσουν αυθεντικός.


Από τότε κύλησε πολύ μολυσμένο νερό στο αυλάκι. Τις ουτοπικές δηλώσεις τις παρέσυρε η αγωνία για την διάσωση της χώρας. Σε ανάγκασε όχι μόνο να σφίξεις τα δόντια, πνίγοντας την ουτοπική σου πλευρά, αλλά και να αποκηρύξεις βασικές σου πεποιθήσεις για το τι πρέπει να γίνει και τι όχι. Πιστεύω, στον βαθμό που σε γνωρίζω, ότι τις αποφάσεις που έλαβες τις πήρες θεωρώντας ότι ήταν οι βέλτιστες μιας γκάμας απαίσιων εναλλακτικών. Και φαντάζομαι ότι ενέτειναν την μοναξιά σου.

Έτσι ήρθαμε στον Μάιο του 2010 όπου σε περίμενε η μεγαλύτερη απόφαση που αναγκάστηκε να πάρει έλληνας πρωθυπουργός σε καιρό ειρήνης. Ξέρεις ότι διαφωνούμε για την ορθότητά της. Δεν έχει σημασία. Σου είπαν ότι ήταν ένα σωσίβιο που μας εξαγόραζε χρόνο ώστε να βρούμε τον δρόμο μας προς στέρεο έδαφος μετά από ένα συγκλονιστικό ναυάγιο. Θεώρησα ότι ήταν ένα τεράστιο βαρίδι που μας σπρώχνει, τόσο εμάς όσο και την υπόλοιπη ευρωζώνη, στον πάτο. Επέλεξες τις συμβουλές των ισχυρών και εκείνων που σε έπεισαν πως, αν μη τι άλλο, το Μνημόνιο αγοράζει πολύτιμο χρόνο. Στον βαθμό που σε γνωρίζω, ξέρω πόσο σε στενοχώρησε η επιλογή σου.

Μήνες τώρα γνωρίζω ότι ξέρεις πως, τελικά, η πορεία του Μνημονίου απέτυχε επειδή η αποτυχία βρισκόταν στο DNA του εγχειρήματος (κι όχι επειδή δεν εφαρμόστηκε όπως μπορούσε να έχει εφαρμοστεί). Εμείς οι οικονομολόγοι, όπως γνωρίζεις εκ πείρας, διαφωνούμε σχεδόν για όλα. Όμως δύο πράγματα μας έχει διδάξει η ιστορία: (1) Τον πτωχευμένο δεν τον σώζεις δίνοντάς του ακριβά δάνεια, και (2) η βαριά λιτότητα δεν μπορεί ποτέ να μειώσει τα ελλείμματα μιας μακρο-οικονομίας που βρίσκεται σε ύφεση και η οποία δεν μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της (ιδίως όταν το διεθνές περιβάλλον είναι υφεσιακό).

Μπορεί να ήλπιζες σε κάποιο θαύμα οικονομικό (π.χ. μιας γρήγορη ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας) ή πολιτικό (την επιφοίτηση της κας Μέρκελ από το άγιο πνεύμα) που θα απέτρεπε την σημερινή κατάληξη. Δεν έγινε όμως. Και τώρα καλείσαι, για δεύτερη φορά σε ένα μόλις χρόνο, να πας ακόμα πιο αντίθετα στα πιστεύω σου, στις γνώσεις σου, στο ένστικτό σου. Σου λένε, όπως και πριν ένα χρόνο: "Σκεφτείτε κ. πρωθυπουργέ τι θα γίνει αν δεν πάρουμε τα νέα δάνεια. Πως θα πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις;" Στον βαθμό που σε ξέρω, γνωρίζω πως δαγκώνεσαι.

Μήνες αρκετοί έχουν περάσει που έχεις λάβει γνώση μιας εναλλακτικής πρότασης (εκείνη που καταθέσαμε με τον Stuart Holland σε διάφορα fora). Από όσο γνωρίζω θεωρείς πως, τόσο από τεχνικής όσο και πολιτικής πλευράς, η πρόταση είναι άρτια: Σε τρία απλά βήματα, τα οποία δεν απαιτούν καμία ουσιαστική παρέμβαση στην Συνθήκη της Λισαβόνας, (α) αντιμετωπίζεται η τραπεζική κρίση της ευρωζώνης, (β) αποδυναμώνεται η κρίση δημόσιου χρέους και (γ) ξεκινά ένα νέο Σχέδιο Marshall για ολόκληρη της ευρωζώνη έτσι ώστε να γίνει πράξη η ανάπτυξη που θα 'δολοφονήσει' την Κρίση. Αν απλώς διαφωνούσες με αυτή την πρόταση, δεν θα αναφερόμουν σε αυτήν. Το κάνω επειδή φοβάμαι ότι... συμφωνείς.

Θα μου πεις: "Πώς μπορώ ως πρωθυπουργός μιας μικρής και καταπτωχευμένης χώρας να πάω στις Βρυξέλλες και να τους προτείνω μια πρόταση για την ανάπλαση της ευρωζώνης ολάκερης; Ιδίως όταν οι δικοί μου σύμβουλοι μου λένε να το ξεχάσω;"

Θα σου απαντήσω: Πώς μπορείς ως πρωθυπουργός μιας μικρής και καταπτωχευμένης χώρας να πάς στις Βρυξέλλες για να αποδεχθείς ένα νέο, ογκώδες δάνειο το οποίο σε καμία των περιπτώσεων (ακόμα κι αν αποδεχθούμε ότι θα επιτευχθούν όλοι οι στόχοι του μεσοπρόθεσμου προγράμματος) δεν πρόκειται ούτε καν να επιβραδύνει την εκρηκτική πορεία του δημόσιου χρέους; Πως θα αντιμετωπίσετε σε ένα χρόνο από σήμερα, εσύ και οι υπόλοιποι ηγέτες της ΕΕ, την κρίση νομιμοποίησης σε Βορρά και Νότο που αναπόφευκτα θα προκύψει καθώς οι εγγυήσεις και τα δάνεια των γερμανών και ολλανδών φορολογούμενων καταλήγουν (μέσω του Υπουργείου Οικονομικών μας) στις ημι-πτωχευμένες τράπεζες, την ώρα που το ελληνικό χρέος συνεχίζει να αυξάνεται, το ΑΕΠ μας να μειώνεται και οι έλληνες να εξαθλιώνονται χωρίς κανένα όφελος;

Θα με ρωτήσεις: "Και τι να κάνω τότε;"

Θα σου πω κάτι που θα ακουστεί ίσως ουτοπικό αλλά το οποίο πιστεύω είναι η μοναδική ρεαλιστική εναλλακτική που σου απομένει. Αν κάποιος μπορεί να εκτιμήσει τον ρεαλισμό αυτού που θα σου προτείνω, αυτός είσαι εσύ: Πάρε απόψε το βράδυ το ποδήλατό σου, μόνος σου, και κατέβα στην Πλατεία Συντάγματος. Εκεί, μπορεί να σε γιουχάρουν στην αρχή, αλλά βλέποντάς σε μόνο και αποφασισμένο, θα παραμερίσουν να περάσεις. Ζήτα τον λόγο και μίλησε στον συγκεντρωμένο κόσμο.

Πες τους ότι ήρθε η ώρα να πάρουμε όλοι μαζί πίσω την χαμένη μας αξιοπρέπεια. Εξάγγειλε ότι δεν θα δεχθούμε άλλα δάνεια όσο η ευρωζώνη αρνείται να συζητήσει καν την αναμόρφωσή της σε μια λογική και βιώσιμη βάση. Ότι, αν αναγκαστεί, η Ελλάδα θα πορευτεί, εντός μεν της ευρωζώνης, αλλά άνευ δανείων. Αν σε ρωτήσουν ποια είναι αυτή η λογική και βιώσιμη βάση, την απάντηση την ξέρεις. Την έχεις ήδη μελετήσει. Εξήγησέ την στον κόσμο. Και πες ότι μέχρι να ξεκινήσει μια τέτοια συζήτηση στις Βρυξέλλες, μια συζήτηση που έχουν προτείνει έτσι κι αλλιώς σοβαροί άνθρωποι όπως ο Tremonti και ο Yuncker, εσύ δεν θα δεχθείς ούτε ένα ευρώ από τους εταίρους μας. Απαίτησε μια συζήτηση επί της αρχής της ιδέας για το ευρωομόλογο και για την πρόταση ενεργοποίησης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (κάνοντας χρήση των ευρωομολόγων) στο πλαίσιο ενός νέου Σχεδίου Marshall. Ξεκαθάρισε ότι μέχρι αυτή η συζήτηση να δημιουργήσει μια νέα προοπτική για την Ελλάδα και την ευρωζώνη, η Ελλάδα θα κάνει αυτό που έπρεπε να έχει κάνει εδώ και χρόνια: Να ζει μετρημένα και εντός των ορίων των δυνατοτήτων της. Αν σε ρωτήσουν για τους μισθούς και τις συντάξεις απάντησε ότι, αν αναγκαστούμε, θα τους καταβάλουμε αφού μειώσουμε όλους τους ανώτερους μισθούς (υπουργών, βουλευτών, καθηγητών πανεπιστημίων κλπ) στα €1000 και για όσο καιρό χρειάζεται. Θα αναστείλουμε όλες τις εξοπλιστικές δαπάνες. Θα κάνουμε ότι πρέπει ώστε να μην χρειαστεί να προσθέσουμε ένα ακόμα τοκογλυφικό δάνειο στο χρέος της χώρας.

Βροντοφώναξε πως δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να εγκαλείται επειδή ζούσε με δανεικά και, τώρα που πτώχευσε, να της επιβάλουν κι άλλα δανεικά τα οποία εκείνοι που της τα επιβάλουν γνωρίζουν ότι δεν μπορούμε να τα ξεπληρώσουμε. Κλείσε λέγοντας ότι αυτό θυμίζει τις χειρότερες πρακτικές της Wall Street στην περίοδο των subprime στεγαστικών δανείων, τότε που οι τράπεζες πάσχιζαν να πείσουν πτωχευμένα νοικοκυριά να δανείζονται ποσά που δεν υπήρχε πιθανότητα να επιστρέψουν. Μόνο που τώρα το παιχνίδι αυτό αφορά μια ολόκληρη χώρα. Κι όχι μόνο. Πες ότι ως Ευρωπαίος πολίτης, αλλά και ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, δεν δικαιούσαι να συνυπογράψεις άλλη μια δανειακή συμφωνία που απειλεί με κατάρρευση όχι απλώς μερικές τράπεζες ή μια μικρή μεσογειακή χώρα αλλά ακόμα και την ιδέα μιας ενωμένης, δημοκρατικής Ευρώπης.

Κάποια στιγμή, προς το τέλος της ομιλίας σου, κοίταξε κατευθείαν κάποια κάμερα της οποίας το βίντεο, να είσαι σίγουρος, θα αναρτηθεί αμέσως στο Διαδίκτυο και, απευθυνόμενος στον Γερμανό ψηφοφόρο, πες στα αγγλικά: "Είναι σκανδαλώδες εσείς οι σκληρά εργαζόμενοι Γερμανοί να πρέπει να δίνετε δάνεια στο κράτος μας, όχι για να τα επενδύουμε παραγωγικά, αλλά για να αποπληρώνουμε πτωχευμένες τράπεζες που, καθώς ξέρουν σε τι οικτρή κατάσταση είναι τα λογιστικά τους βιβλία, δεν δανείζουν και που, έτσι, λειτουργούν ως μαύρες τρύπες που καταπίνουν την οικονομική ενέργεια που παράγεις εσύ, ο γερμανός εργαζόμενος, την ώρα που ο έλληνας συνάδελφός σου υποφέρει χωρίς μέλλον."

Αμέσως μετά χαιρέτησε τον κόσμο και κινήσου προς το ποδήλατό σου. Και τότε, για πρώτη φορά μετά από καιρό, δεν θα νιώθεις μόνος σου. Ίσως για πρώτη φορά θα έχεις συμμετάσχει σε μια συγκλονιστική στιγμή της Συμμετοχικής Δημοκρατίας για την οποία έχουμε πασχίσει μαζί, ξοδεύοντας μελάνι και πολλές ώρες συνεδριάσεων. Στο Σύνταγμα αυτές τις μέρες μπορεί να μην έχουμε Άμεση Δημοκρατία (κάτι που απαιτεί όχι μόνο συμμετοχικούς θεσμούς αλλά και άσκηση εκτελεστικής εξουσίας) όμως έχουμε μια αναβίωση της Αρχαίας Αγοράς στην οποία ο αντιεξουσιαστής Γιώργος θα ένιωθε σαν στο σπίτι του.
Σε περιμένουμε.

ΥΓ. Τώρα που το σκέπτομαι ίσως είναι καλύτερα να μην έρθεις μόνος σου. Πάρε μαζί σου τον συμφοιτητή σου από την Αμερική, τον Αντώνη - εφόσον θέλει να έρθει. Και πηγαίνετε μαζί. Να πείτε λίγο-πολύ τα ίδια. Στην ίδια συνέλευση της Πλατείας Συντάγματος. Συναίνεση θέλουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας σε αυτή την δύσκολη καμπή της Κρίσης; Συναίνεση να τους δώσουμε.


Γιάννης Βαρουφάκης
http://www.protagon.gr/

Συμβιβασμός με την κρίση

Του Γιάννη Βαρουφάκη
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα μέσα "ενημέρωσης" βάζουν τα γιορτινά τους, πανηγυρίζοντας για κάτι που, με μαθηματική ακρίβεια, θα αποδειχθεί ανούσιο (στην καλύτερη περίπτωση) ή καταστροφικό (στην χειρότερη). Τα ίδια συνέβησαν τον Μάιο του 2010, μετά τον "θρίαμβο" του Μνημονίου, τα ίδια είχαμε και πιο πρόσφατα όταν στις αρχές Φεβρουαρίου τα κανάλια και οι εφημερίδες μας υποδέχθηκαν μια από τις πιο άτυχες στιγμές της ΕΕ ως "επιτυχία" (βλ. εδώ). Έτσι και τώρα. Η εθνική ανακούφιση για την επιμήκυνση αποτελεί πλάνη που, βέβαια, οι εξελίξεις θα σκορπίσουν στους πέντε ανέμους της συνεχιζόμενης Κρίσης.

Για να μην με κατηγορήσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος για μεμψιμοιρία, να πω ότι, προφανώς, καλά κάναμε και δεχθήκαμε την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου. Όσο για την δανειοδότηση των εκτός αγορών χωρών από το EFSF μετά το 2013, ο πεινασμένος δεν μπορεί να αρνηθεί το όποιο ξεροκόμματο του πετάνε. Τους λόγους όμως για την ανακούφιση και την θριαμβολογία δεν τους βλέπω. Αντίθετα, τα νέα είναι μαύρα κι άραχνα. Τα μαντάτα που μας ήρθαν από την Εσπερία επιβεβαιώνουν ότι η Ευρώπη αποφάσισε να μην αποφασίσει. Αποφάσισε να τρενάρει την Κρίση, βαθαίνοντάς την. Αποφάσισε ότι ο Τιτανικός πρέπει να συνεχίσει ακάθεκτος, πάση θυσία, την πορεία του προς το παγόβουνο.

Μήπως είμαι υπερβολικός; Μήπως καταστροφολογώ; Τίποτα δεν θα ήθελα φίλες και φίλοι περισσότερο από το να αποδειχθώ εσφαλμένος, να καταλήξω καλυμμένος με πίσσα και πούπουλα στην Πλατεία Συντάγματος, να με δείχνουν στα παιδιά και να λένε: "Αυτά παθαίνουν οι καταστροφο-οικονομολόγοι παιδί μου. Εσύ να σκέφτεσαι όπως τα Μέσα Ενημέρωσης, των οποίων τα ένστικτα είναι, εντέλει, σωστά. Να θυμάσαι την 24η Μαρτίου του 2011 ως μέρα που, σε πείσμα Κασσανδρών όπως αυτός ο απαίσιος, η Ελλάδα γύρισε σελίδα και, με αρωγό την Ευρώπη, νίκησε την Κρίση."